ساعت 24 – سال آبی برای کشاورزان در حالی آغاز شده که براساس دادههای سازمان هواشناسی، از ابتدای پاییز تا ۱۹ مهر ۵۷.۳ درصد با کاهش بارش اتفاق افتاده و طی این مدت به طور میانگین ۱.۳ میلیمتر بارش دریافت کرده.
این در حالی است که میانگین بلندمدت بارش کشوری در این بازه زمانی سه میلیمتر بوده است. همزمان با این وضعیت، کمبود ارز، بدقولی بانک مرکزی و پیچیدگیهای گمرکی، واردات نهادههای کشاورزی را نیز به بحرانی جدی تبدیل کرده است.
حالا در روزهای ابتدایی سال آبی کار به جایی رسیده که گفته شده تولید گندم 20 درصد و تولید برنج 30 درصد کاهش خواهد یافت. واردکنندگان نیز از احتمال کمبود برخی اقلام به علت رسوب کالاهای واردشده در گمرک یا تخصیصنیافتن ارز خبر میدهند. حتی به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، برای نخستین بار و با دستور وزیر جهاد کشاورزی، ذخایر احتیاطی محصولات کشاورزی ایجاد شده تا بتواند در مواقع کمبود، سریع به تامین بازار کمک کند.
مرورگر شما از ویدیو پلیر HTML پشتیبانی نمیکند 🙁
جایزه ۲۰۰ میلیون تومانی کارناوال و بیتپین (برای یک پیشبینی ساده)😍
پیشبینی کن!
رشد اقتصادی بهار سال جاری در حالی منفی شد که بیشترین تاثیر را افت بخش کشاورزی بر آن وارد کرده بود. در سهماهه ابتدایی سال 1404 رشته فعالیتهای گروه کشاورزی با افتی شدید به منفی ۲.۷ درصد رسیده بود و حالا در ادامه سال، با تداوم خشکسالی اوضاع در حوزه کشاورزی بغرنجتر از همیشه به نظر میرسد. تا جایی که به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، برای نخستین بار و با دستور وزیر جهاد کشاورزی، ذخایر احتیاطی محصولات کشاورزی ایجاد شد که در مواقع کمبود، سریع به تامین بازار کمک کند. براساس دادههای سازمان هواشناسی، از ابتدای ماه جاری تا ۱۹ مهرماه در کشور به طور میانگین ۱.۳ میلیمتر بارش ثبت شده، درحالیکه میزان آن در بلندمدت سه میلیمتر است.
در نتیجه عملا با ۵۷.۳ درصد با کاهش بارش در مقایسه با بلندمدت روبهرو بودهایم. پیشازاین، بارشهای پاییزه در مناطق شمالی کشور، این امیدواری را ایجاد میکرد که شاید از شدت کمبارشی کاسته شده اما میانگین بارش در سطح کشور براساس اعداد و ارقام کاهش یافته است. برخلاف تصورات، بارش در استانهای شمالی گیلان و مازندران نیز در مقایسه با میانگین بلندمدت خود کمتر بوده است. استان مازندران با کاهش ۳۱.۶درصدی بارش و گیلان با ۵۴.۴ درصد کاهش بارش روبهرو بوده است و بارشها فقط در استان گلستان، با رشد ۲۹.۳درصدی همراه بوده است.
19 استان از اول پاییز هیچ بارشی نداشتند
علاوهبراین، آمارها نشان میدهد ۱۹ استان از ابتدای مهرماه تاکنون، هیچ بارشی نداشتند. جدول اطلاعات پهنهای بارش استانها نشان میدهد از ابتدای سال آبی جاری (اول مهرماه) بارندگی در دیگر استانها کمتر از حد نرمال بوده است و در این زمینه اصفهان، ایلام، خراسان جنوبی، خوزستان، کهگیلویهوبویراحمد، فارس، مرکزی و یزد از اندک بارشی که در میانگین بلندمدت داشتند هم برخوردار نشدند و کاهش صددرصدی بارش را تجربه کردند. علاوهبراین استان همدان ۹۹.۹ درصد، هرمزگان ۹۸.۹ درصد، لرستان ۹۹.۹ درصد، کرمانشاه ۹۹.۲، کرمان ۹۶.۸ درصد، کردستان ۹۹.۹ درصد، قم ۹۹.۸ درصد، قزوین ۹۷.۶ درصد، سیستانوبلوچستان ۹۳.۹ درصد، زنجان ۹۳.۳ درصد، خراسان رضوی ۹۶.۸ درصد، چهارمحالوبختیاری ۹۹.۹ درصد، بوشهر ۹۹.۹ درصد، اردبیل ۹۳.۷ درصد، آذربایجان غربی ۹۹.۶ درصد و آذربایجان شرقی ۹۴.۶ درصد کاهش بارش داشتهاند.
پیشازاین، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، در پیشبینیاش از بارشهای پاییزه اظهار کرده بود که با احتمال درخورتوجه، پاییز ۱۴۰۴ گرایش شدیدی به کمبارشی دارد و تا حدودا ۲۰ مهرماه نیز بارش درخورتوجهی پیشبینی نشده است. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به بارشهای پاییزهای که در طی این مدت در شمال کشور رخ داده بود نیز تاکید کرده بود اگرچه در اولین روزهای پاییز مناطق شمالی کشور با بارش همراه شدند اما به طور کلی انتظار میرود که بارشها در اغلب مناطق کمتر از نرمال باشد. همچنین او پیشبینی کرده بود که بارشها دیرتر از موعد معمول و با تاخیر حدود ۱۰ تا ۱۵روزه رخ دهد.
هفتخان واردات
در همین زمینه محمدابراهیم حسننژاد، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، توضیحاتی ارائه داده است. او تاخیر ایجادشده در تامین نهادههای دامی را ناشی از کمبود ارز مصوب وزارت جهاد کشاورزی دانسته و گفته که پیگیریهای لازم برای تامین باقی ارز انجام شده و با تمهیداتی که از سوی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در دست اقدام است، امیدواریم بهزودی مشکلات مربوط به تامین و حمل نهادههای دام برطرف شود. همچنین به گفته او مطابق دستورالعمل وزارت جهاد کشاورزی، تشکلها میتوانند به واردات نهاده اقدام کنند، اما از جمله شرایط تعیینشده آن است که ۱.۵ میلیون دلار در حساب خود داشته باشند؛ موضوعی که برای بسیاری از تولیدکنندگان امکانپذیر نیست.
داود رنگی، نایبرئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی ایران، هم در گفتوگویی که با یک سایت خبری داشته، تاکید کرده که در واردات نهادههای کشاورزی نظیر بذر، کود، سم و… مشکل تامین ارز وجود دارد، زیرا بانک مرکزی ارز مورد نیاز واردات را تامین نمیکند و اقدامی در راستای پرداخت بدهی ارزی خود به واردکنندگان انجام نداده است. او گفته که واردکنندگان از هشت تا ۹ ماه گذشته تاکنون مطالبات خود را از بانک مرکزی دریافت نکردهاند. به دلیل شرایط ایجادشده، بسیاری از واردکنندگان از چرخه واردات نهادههای کشاورزی و دامی خارج شدهاند. رنگی هشدار داده: «اثرات کاهش واردات نهادههای کشاورزی به صورت کمبود و گرانی کالا در بازار دیده میشود». به باور او ایران امروز با بحران کمآبی و خشکسالی دستوپنجه نرم میکند و در کنار این معضل، ضعف دانش و فناوریهای نوین هم باعث شده بخش کشاورزی کشور از پیشرفت لازم برخوردار نباشد. چنین کشاورزی عقبماندهای توان تامین نیازهای غذایی جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفری ایران را ندارد و نیاز به واردات وجود دارد اما مشکلات واردات در کشور ازجمله رسوب کالا در بنادر و توقف در مراحل ترخیص همچنان ادامه دارند. تا آنجا که بسیاری از کالاهایی که با دشواری وارد کشور میشوند، در گمرکات به دلیل چالشهای ثبت سفارش و پیچیدگی مقررات بانکی، معطل میمانند و این روند باعث فساد و خرابی کالاها میشود.
سیاستهای ضدونقیض دولت و معیشت کشاورزان
این یعنی در یک سو خشکسالی و کمبود شدید منابع آبی کشاورزی را در داخل فلج کرده و در سوی دیگر کمبود منابع ارزی، هفتخان واردات و قوانین دستوپاگیر دولتی تامین مواد اولیه غذایی را با مشکل مواجه کرده است. علیقلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران کشور، دراینباره به «شرق» میگوید: «کشور ما در سالهای اخیر دورههای متعددی از خشکسالی را پشت سر گذاشته و طبق پیشبینیهای سازمان هواشناسی، امسال نیز در بسیاری از مناطق وضعیت بارش چندان مطلوب نیست. از سوی دیگر، قانونگذار در برنامه هفتم توسعه تکلیف کرده است که در محصولاتی مانند گندم، برنج، گوشت قرمز، شکر و ذرت باید به ۹۰ درصد خودکفایی برسیم؛ درحالیکه همزمان بر کاهش مصرف آب نیز تاکید شده است. این دو هدف در عمل با یکدیگر در تضاد قرار دارند، زیرا نمیتوان مصرف آب را کاهش داد و درعینحال انتظار داشت سطح تولید به حد خودکفایی برسد».
او ادامه میدهد: «از طرفی، کشاورزان توان مالی کافی برای سرمایهگذاری در سیستمهای نوین آبیاری یا روشهای کاهش مصرف آب را ندارند. بسیاری از آنان حتی در تامین معیشت روزمره خود با مشکل مواجهاند، بنابراین اگر قانونگذار کاهش مصرف آب را الزامی میداند، باید الزامات و منابع مورد نیاز آن را نیز تامین کند. همین حالا هم کشاورزی کشور از چرخه اقتصادی و حیز انتفاع برای کشاورزان خارج شده و تنها به فعالیتی برای معیشتی اولیه کشاورزان تبدیل شده است.
شرق
source