محیط تحصیلی مناسب می‌تواند یادگیری را در دانش‌آموزان تقویت کند. به عنوان مثال مطالعات نشان می‌دهد دانش‌آموزان مدارسی که کلاس‌هایش دارای تهویه و نورپردازی مناسب است در آزمون‌ها موفق‌ترند و بیشتر از درس لذت می‌برند.
خبرگزاری آنا، نوید فرخی؛ محیطی که دانش‌آموزان در آن درس می‌خوانند تأثیر عمده‌ای بر موفقیت آنها دارد. شاید وقتی صحبت از مدرسه به میان آید، اغلب افراد بر آنچه در کلاس اتفاق می‌افتد تمرکز کنند. با این حال محیط مدرسه همه چیز از ساختمان و معماری کلاس گرفته تا روابط دانش‌آموزان با معلمان و همکلاسی‌هایشان را شامل می‌شود. این محیط نقش کلیدی در شکل‌دهی تجربه یادگیری در دانش‌آموزان دارد.
محققان تأثیر محیط فیزیکی و اجتماعی مدرسه را بر رفتار دانش‌آموزان بررسی کرده‌اند و یافته‌ها در این مقوله به صورت واضحی نشان می‌دهد که محیط تحصیلی مناسب می‌تواند یادگیری را در دانش‌آموزان تقویت کند. این در حالی است که محیط‌های نامناسبب در رابطه با رشد علمی و روانی دانش‌آموزان تأثیر معکوس دارد.
محیط فیزیکی مدارس
وضعیت ساختمان مدرسه و امکانات آن می‌تواند به طور مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر بگذارد. مدارسی که تمیز باشند، به خوبی نگهداری شوند و به منابع آموزشی مناسب مجهز باشند، محیطی را فراهم می‌کنند که به دانش‌آموزان کمک می‌کند بیش از هر چیزی بر یادگیری تمرکز کنند.
در مقابل نور ضعیف کلاس درس، قدیمی بودن بنا و کلاس‌های شلوغ به طور بدیهی تمرکز دانش‌آموزان را مختل می‌کند. به عنوان مثال مطالعات نشان می‌دهد که دانش‌آموزان مدارسی که دارای تهویه و روشنایی بهتری است در مقایسه با دانش‌آموزان مدارسی که به این جزییات توجه کافی ندارند، در آزمون‌ها بهتر عمل کرده‌اند!
کیفیت هوای اتاق و روشنایی بهتر باعث افزایش تمرکز دانش‌آموزان و البته سلامت کلی آنها را در پی دارد. این در حالی است که مسائلی مانند تهویه ضعیف می‌تواند منجر به خستگی و بیماری افراد شود.
دما نیز نقش مهمی دارد. کلاس‌هایی که خیلی گرم یا خیلی سرد است شرایط نامناسبی را برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند. محدوده دمای مطلوب، معمولاً در حدود 20-22 درجه سانتیگراد است که به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا راحت و هوشیار باشند. سطح سر و صدا در مدارس نیز بر یادگیری تأثیر می‌گذارد. محیط پر سر و صدا می‌تواند حواس دانش‌آموزان را پرت کند و توانایی آنها را در پردازش اطلاعات کاهش دهد. کلاس‌ها باید به اندازه کافی ساکت باشد تا دانش‌آموزان بتوانند بدون وقفه‌های بی‌جهت روی درس‌هایشان تمرکز کنند.
محیط اجتماعی و روابط
محیط اجتماعی جدای از محیط فیزیکی، به شدت بر رفتار، انگیزه و صدالبته نتایج تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد. دانش‌آموزان خواه ناخواه در محیط اجتماعی مدرسه با همسالان، معلمان و سایر پرسنل مدرسه تعامل دارند. افراد در یک محیط حمایت‌گر و مناسب تشویق می‌شوند تا مشارکت بیشتری در فعالیت‌های علمی داشته باشند، در حالی که یک محیط خصمانه (یا محیطی که فرد تحقیر شود)، معمولاً به منزوی شدن دانش‌آموز می‌انجماد و اثراتی مزمن بر سلامت روان او می‌گذارد.
به طور کلی محیط مدرسه، چه از لحاظ فیزیکی و چه از منظر فضای اجتماعی، به طور قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد. کلاس‌های تمیزتر و شادتر، روابط مثبت بین معلم و دانش‌آموز و تعاملات مثبت همسالان، همگی می‌تواند محیطی را به وجود آورد که در آن دانش‌آموزان رشد بهتری داشته باشند.
برای مثال دانش‌آموزانی که روابط مثبتی با معلمان خود دارند، بیشتر از مدرسه لذت می‌برند و عملکرد تحصیلی بهتری دارند. معلمانی که فضایی مبتنی بر اعتماد، تشویق و احترام متقابل در کلاس درس ایجاد می‌کنند، معمولاً دانش‌آموزانی دارند که از پرسیدن سؤال نمی ترسند. از سوی دیگر معلمی که سؤال دانش‌آموز را پای فرضاً «بی توجهی»، «نادان بودن» و… می‌گذارد و یا اصلاً به پرسش‌ها اعتنایی نمی کند، می‌تواند باعث ایجاد احساس اضطراب یا ناامنی در دانش‌آموز شود که جلوی پیشرفت تحصیلی او را می‌گیرد.
روابط هم‌کلاسی‌ها به همین اندازه مهم است. دانش‌آموزانی که احساس می‌کنند مورد پذیرش و حمایت افراد همسن‌وسال خود قرار می‌گیرند، از عزت نفس و انگیزه بیشتری برخوردارند. در مقابل دانش‌آموزانی که با قلدری همسالان روبرو می‌شوند گوشه‌گیر می‌شوند و ممکن است از نظر تحصیلی و عاطفی دچار مشکل جدی شوند.
دانش‌آموزان مدارسی که روی همکاری و تعامل بیش از رقابت تمرکز دارند و فرهنگ همکاری و دوستی در آن مراکز ترویج می‌شود اغلب موفق‌تر هستند و آینده بهتری دارند. مطالعات نشان می‌دهد که پروژه‌ها و برنامه‌هایی که مبتنی بر کار گروهی است به حل تعارض و همدلی بین دانش‌آموزان کمک می‌کند، به طوری که دانش‌آموزانی که قبلاً قلدر بودند جلوتر حامی هم‌تیمی خود در برابر دیگران می‌شوند.
احساس امنیت در مدرسه تأثیر عمیقی بر توانایی دانش‌آموزان برای تمرکز و یادگیری دارد و به آنها اجازه می‌دهد تا روی درس‌های خود تمرکز کنند. از سوی دیگر، مدارسی که دانش‌آموزان در آنها احساس خطر خشونت، قلدری یا آزار و اذیت بالقوه کنند، سطوح بالایی از استرس و اضطراب حاکم می‌شود. این استرس می‌تواند منجر به مشکلات تحصیلی، کسب نمرات پایین‌تر و همچنین معضلات روانی شود. تحقیقات نشان داده است که وقتی دانش‌آموزان احساس امنیت کنند، بیشتر درگیر فعالیت‌های مدرسه می‌شوند و برای موفقیت انگیزه بیشتری دارند.
نقش مدیریت مدرسه
نحوه مدیریت یک مدرسه تأثیر بسزایی در محیط کلی آنجا دارد. مدیرانی که سلامت جسمی، سلامت روان و رفاه دانش‌آموزان را در اولویت خود قرار می‌دهند، از معلمان حمایت می‌کنند و ارتباطات قوی دارند، فضای مثبت‌تری را در مدرسه ایجاد می‌کنند. وقتی رهبری مؤثر باشد، دانش‌آموزان احساس حمایت بیشتری می‌کنند، معلمان انگیزه بیشتری خواهند داشت و اکوسیستم مدرسه به طور کلی از این وضعیت سود می‌برد.
در برخی مدارس مدیران روی توسعه فردی و حرفه‌ای معلمان خود تمرکز می‌کنند. این کار ممکن است هزینه‌هایی را به دلیل دوره‌های ضمن خدمت روی دوش مدرسه بگذارد اما به طور کلی به بهبود محیط مدرسه کمک می‌کند. کلاس‌هایی که معلمان آن به خوبی برای مقابله با چالش‌های کلاس آماده باشند، اغلب شاهد ارتقای عملکرد دانش‌آموزان و سطوح بالاتر مشارکت در آنها هستند.
به طور کلی محیط مدرسه، چه از لحاظ فیزیکی و چه از منظر فضای اجتماعی، به طور قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد. کلاس‌های تمیزتر و شادتر، روابط مثبت بین معلم و دانش‌آموز و تعاملات مثبت همسالان، همگی می‌تواند محیطی را به وجود آورد که در آن دانش‌آموزان رشد بهتری داشته باشند.
source