نقش گمرک در مدیریت بحران و بازسازی پس از جنگ ۱۲ روزه

در آنا بخوانید

در ۱۲ روز بحرانی جنگ و البته در روزهای پساجنگ، گمرک ایران با مدیریت هوشمندانه و آمادگی شبانه‌روزی، نقش کلیدی در تسهیل ورود کالاهای حیاتی و پشتیبانی لجستیکی ایفا کرد و به نمادی از تعهد ملی و انسجام سازمانی تبدیل شد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ در طوفان حوادث و بحران‌های گریزناپذیری که در طی ۱۲ روز جنگ و پساجنگ کشور را درگیر خود ساخت، یکی از نهاد‌هایی که با درایت، هوشمندی و تعهدی مثال‌زدنی توانست نقشی بی‌بدیل در مدیریت بحران، پشتیبانی لجستیکی و تامین نیاز‌های فوری کشور ایفا کند، گمرک جمهوری اسلامی ایران بود. این نهاد حیاتی، نه‌تنها در نخستین ساعات آغاز تنش‌ها به سرعت آرایش عملیاتی خود را متناسب با شرایط بحرانی تنظیم کرد، بلکه در طول روز‌های دشوار جنگ و نیز در ایام حساس پس از آن، حضوری قدرتمند، هوشمند و سازنده در تمامی مرزها، مبادی ورودی و ایستگاه‌های حساس کشور داشت.

آمادگی شبانه‌روزی و استمرار خدمات در شرایط جنگی

از همان ساعات نخست جنگ، گمرک ایران با راه‌اندازی ستاد بحران گمرکی و فعال‌سازی سریع سامانه‌های مدیریت اضطراری، وارد فاز عملیاتی شد. کارمندان و نیرو‌های فنی گمرک با فداکاری مثال‌زدنی و بی‌وقفه در پست‌های خود حاضر شدند تا روند ترخیص کالا‌های حیاتی از جمله دارو، تجهیزات پزشکی، اقلام امدادی، قطعات صنعتی و مایحتاج ضروری مردم دچار اختلال نشود.

در ۱۲ روز جنگ، گمرک ایران یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا را ترخیص کرد که این میزان رشد ۸۷ درصدی در واردات کالا‌های اساسی را نشان می‌دهد و به گفته معاون وزیر اقتصاد، این عملکرد یک رکورد بی‌سابقه در تاریخ گمرک کشور است. این میزان شامل کالا‌های اساسی و غیر اساسی می‌شود.عسگری با بیان اینکه طی مدت ۱۲ روز جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه کشورمان، گمرکات اصلی کشور به صورت شبانه‌روزی فعال بودند، اظهار داشت: در نخستین روز جنگ، با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی تصمیم‌های خوبی گرفتیم و فعالیت‌های بانکی برای ترخیص کالا‌های اساسی نیز متوقف نشد.

در برخی مرزها، علی‌رغم تهدید‌های امنیتی و زیرساخت‌های آسیب‌دیده، کارکنان گمرک با ایثار و ازخودگذشتگی، زیر آتش یا در کنار نیرو‌های امدادی، فرایند بررسی و عبور کالا‌های راهبردی را بدون وقفه ادامه دادند. در مواردی، حتی کامیون‌ها و محموله‌ها با اسکورت مشترک نظامی-گمرکی عبور داده شدند تا خللی در زنجیره تأمین کشور ایجاد نشود.

تسریع در ترخیص کالا‌ها و حذف بروکراسی‌های زمان‌بر

در یک تصمیم مهم و تحول‌ساز، گمرک ایران با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط، بخش زیادی از فرایند‌های کاغذی و تشریفات اداری را به حالت تعلیق درآورد و از سازوکار ترخیص فوری در شرایط بحرانی استفاده کرد. این اقدام باعث شد بیش از ۷۰ درصد محموله‌های ضروری ظرف کمتر از ۲۴ ساعت وارد کشور شده و در اختیار نهاد‌های امدادی و مردم قرار گیرد.

نقش محوری در تامین نیاز‌های پساجنگ

با فروکش کردن درگیری‌ها و ورود کشور به مرحله بازسازی و سامان‌دهی، گمرک نقشی استراتژیک در تأمین مصالح، تجهیزات بازسازی، ماشین‌آلات سنگین و ملزومات زیربنایی ایفا کرد. در همین راستا، بیش از ۱۲۰ هزار تن کالا‌های بازسازی از جمله پمپ‌های آب، دستگاه‌های تصفیه، دارو‌های تخصصی و اقلام بهداشتی، ظرف مدت کمتر از یک هفته از مبادی ورودی ترخیص و به مناطق جنگ‌زده ارسال شد.

هماهنگی هوشمندانه با سایر نهاد‌ها

طی این ۱۲ روزجنگ تحمیلی، گمرک ایران با همکاری بی‌نقص با سازمان‌های امدادی، وزارت بهداشت، هلال‌احمر، وزارت راه و شهرسازی و نیرو‌های نظامی و امنیتی توانست الگویی بی‌نظیر از هم‌افزایی ملی را رقم بزند. ایجاد  خط سبز ترخیص ویژه جنگ‌زدگان در برخی گمرکات، نمونه‌ای روشن از درک دقیق شرایط و توان اجرایی بالای این نهاد بود.

دستاورد‌های ویژه و آمار‌های قابل‌توجه

آمار های منتشره در اخبار مختلف نشان دهنده این نکته هستند که در طول این ۱۲ روز جنگ تحمیلی ، بیش از ۲۵۰۰ کامیون حامل کالا‌های امدادی با همکاری گمرک وارد کشور شد. همچنین ۸۵۰۰ پرونده ترخیص سریع برای اقلام ضروری ثبت و نهایی شد و گمرک مرز‌های غربی و جنوبی کشور با بیش از ۹۸ درصد ظرفیت عملیاتی فعالیت داشتند.

هیچ مورد ثبت‌شده‌ای از قاچاق یا اختلال سازمان‌یافته در فرایند ترخیص گزارش نشد که نشان از سلامت کامل و نظارت دقیق در شرایط بحرانی دارد.

 گمرک، ستون استوار پایداری در بحران

 ۱۲ روز جنگ تحمیلی که گذشت، به وضوح نشان داد که گمرک جمهوری اسلامی ایران فراتر از یک نهاد صرفاً اجرایی، به یک تکیه‌گاه مطمئن در روز‌های سخت بدل شده است. نگاهی به عملکرد دقیق، سریع و بدون حاشیه این نهاد در روز‌های جنگ و پساجنگ، گواهی  بر تعهد ملی، توان مدیریتی و انسجام سازمانی گمرک ایران است.

اکنون که کشور با عبور از طوفان بحران، به سمت بازسازی، آرامش و ثبات پیش می‌رود، بدون تردید سهم گمرک در این موفقیت‌ها نقشی کلیدی و تاریخ‌ساز بوده و شایسته است که این تلاش‌ها، در سطح ملی مورد تقدیر و حمایت قرار گیرد.