۶ انفجار موشک که برای «اسپیس ایکس» رقم خوردند

به گزارش ایسنا، مرحله بالایی موشک نسل بعدی «استارشیپ»(Starship) شرکت «اسپیس‌ایکس»(SpaceX) چهارشنبه شب در تأسیسات استاربیس واقع در تگزاس به شکل یک گلوله آتشین بزرگ منفجر شد. این موشک برای دهمین پرواز آزمایشی خود آماده می‌شد. در این حادثه کسی آسیب ندید.

به نقل از دیجیتال ترندز، این انفجار بزرگ، رویکرد جسورانه و تکراری اسپیس‌ایکس را در آزمایش موشک برجسته می‌کند که ناهنجاری‌ها را به جای یک شکست آشکار، به عنوان یک فرصت یادگیری می‌بیند.

این شرکت فضایی که در سال ۲۰۰۲ توسط «ایلان ماسک»(Elon Musk) تأسیس شد، به جای تکیه صرف بر شبیه‌سازی‌ها یا بررسی‌های طولانی طراحی، ترجیح می‌دهد قطعات موشک را به سرعت بسازد و آزمایش کند و از داده‌های جمع‌آوری‌شده برای اصلاح طرح‌های آینده بهره ببرد. این رویکرد بدان معناست که رویدادهای تماشایی مانند آنچه که روز چهارشنبه درباره استارشیپ رخ داد، قابل پیش‌بینی هستند.

رویکرد بحث‌برانگیز اسپیس‌ایکس برای تسریع توسعه با کشف زودهنگام مسائل پیچیده طراحی شده است. لازم به ذکر است که تقریباً همه آزمایش‌ها بدون سرنشین هستند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که خطر را به حداقل برسانند و در عین حال، کسب اطلاعات را برای پیشبرد یک پروژه به حداکثر برسانند.

در تضاد کامل با اسپیس‌ایکس، ناسا ایمنی و قابلیت اطمینان را در اولویت قرار می‌دهد و در عین حال، چالش‌های سیاسی بالقوه را نیز در نظر می‌گیرد؛ به ویژه پس از فجایع گذشته مانند فجایع مربوط به شاتل‌های فضایی «چلنجر»(Challenger) و «کلمبیا»(Columbia). رویکرد متفاوت به این معناست که چرخه‌های توسعه ناسا کندتر و محتاطانه‌تر هستند و نظارت دقیق و قوانین تدارکاتی را شامل می‌شوند که تکرار سریع را دشوار می‌کند. ناسا برخلاف اسپیس ایکس قصد ندارد موشک‌ها را به سرعت حرکت دهد یا به تولید انبوه برساند؛ در عوض بر مواردی مانند تحقیقات بلندمدت و ایمنی انسان تمرکز دارد.

استدلال منتقدان این است که رویکرد موسوم به «سریع شکست بخور، سریع‌تر یاد بگیر» اسپیس‌ایکس، خطراتی را هم برای ایمنی و هم برای محیط زیست ایجاد می‌کند؛ به‌ویژه هنگام آزمایش در نزدیکی مناطق پرجمعیت یا اکوسیستم‌های حساس. برخی نگرانند که این حرکت سریع، کارگران را نیز در معرض خطر قرار دهد و تضمین ایمنی را برای قانون‌گذاران دشوارتر کند.

خواه رویکرد اسپیس‌ایکس را دوست داشته باشید خواه دوست نداشته باشید، به نظر می‌رسد این شرکت قصد دارد طبق معمول به کار خود ادامه دهد و وقتی همه چیز اشتباه پیش می‌رود، یاد بگیرد که چه کاری می‌تواند انجام دهد. 

در ادامه به ۶ مامویت می‌پردازیم که نشان می‌دهند اسپیس‌ایکس چگونه دوست دارد به مسیر خود ادامه دهد.

استارشیپ، سال ۲۰۲۵

یک انفجار بزرگ، ماموریت پرواز موشک استارشیپ را در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۵ نابود کرد. ایلان ماسک این حادثه را «فقط یک خراش» توصیف کرد.

فالکون ۹، سال ۲۰۱۶

موشک «فالکون ۹»(Falcon 9) اکنون وسیله نقلیه باری اسپیس‌ایکس است که تقریباً همه ماموریت‌های مداری آن را از جمله پروازهای سرنشین‌دار از زمین به ایستگاه فضایی بین‌المللی و از آنجا به زمین انجام می‌دهد، اما این موشک همیشه به این اندازه قابل اعتماد نبوده است. در سال ۲۰۱۶، یک حادثه‌ در جریان یک آزمایش معمول آتش استاتیک موشک فالکون ۹ رخ داد که در حال آماده شدن برای پرتاب یک ماهواره ارتباطی بود.

استارشیپ، سال ۲۰۲۱

در آزمایش‌های ارتفاع بالای فضاپیمای مرحله بالایی موشک استارشیپ، فضاپیما به ارتفاع حدود ۱۰ کیلومتری رسید، اما پس از انجام دادن موفقیت‌آمیز چندین مانور برنامه‌ریزی‌شده در طول پرواز ۶ دقیقه‌ای خود، به اندازه کافی سرعتش را کم نکرد و نتوانست جهت‌ درست را برای فرود پیدا کند.

فالکون ۹، سال ۲۰۱۵

موشک فالکون ۹ حدود دو دقیقه پس از پرتاب از پایگاه فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا منفجر شد و یک فضاپیمای باری «دراگون»(Dragon) را که به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی در حرکت بود، نابود کرد. گفته شد این نقص ناشی از یک پایه فولادی معیوب در مخزن اکسیژن مایع بوده است که تحت فشار شکست و باعث شد گاز هلیوم آزاد شود و مخزن را پاره کند.

استارشیپ، سال ۲۰۲۳

در طول اولین آزمایش پرواز یکپارچه استارشیپ در آوریل ۲۰۲۳، این موشک به چندین نقص در موتور دچار شد و در نهایت کنترل خود را از دست داد که به نابودی عمدی آن پیش از رسیدن به مدار انجامید. پیش از پرتاب، ایلان ماسک با گفتن این که موشک ۱۲۰ متری تنها ۵۰ درصد شانس رسیدن به مدار را دارد، انتظارات را تعدیل کرده بود.

فالکون ۹، سال ۲۰۱۵

بخش کلیدی سیستم پرواز فضایی اسپیس‌ایکس، قابلیت استفاده مجدد از موشک‌هاست؛ به این معنی که پس از حمل خدمه یا محموله به مدار، آنها را دوباره روی زمین فرود می‌آورد. اگرچه اکنون این مانور با تقویت‌کننده مرحله اول فالکون ۹ به کمال رسیده است، اما در روزهای اولیه شکست‌های زیادی وجود داشت. رخداد سال ۲۰۱۵، یکی از این شکست‌ها بود.