لاذقیه در محاصره؛ جنایتکاران واقعی را بشناسید

سها المعایه تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه در روزنامه وال استریت ژورنال

به گزارش فرارو به نقل از روزنامه وال استریت ژورنال، گزارش‌های اخیر از موج تازه‌ای از خشونت‌ها در مناطق ساحلی سوریه ، واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیخته است. ایالات متحده به‌طور خاص این حوادث را شدیدا محکوم کرده است. تنش‌های فرقه‌ای که از پیش در این مناطق وجود داشت، اکنون به اوج خود رسیده و دولت تازه‌روی کار آمده سوریه با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایش مواجه است.

به‌گفته منابع محلی، خشونت‌ها با یک سری کمین‌های مرگبار علیه نیرو‌های امنیتی آغاز شد؛ حملاتی که مقامات دولتی انگشت اتهام آن را به سمت شورشیان وفادار به نظام سابق بشار اسد نشانه رفته‌اند. این درگیری‌ها سپس به قتل‌عام‌های متقابل و موجی از انتقام‌گیری‌های خونین انجامید. ساکنان محلی می‌گویند که بسیاری از این حملات مرگبار از سوی گروه‌های شبه‌نظامی مرتبط با دولت صورت گرفته است.

لاذقیه زیر آتش؛ جنایتکاران چه کسانی هستند؟

منطقه‌ای که خشونت‌ها در آن به وقوع پیوسته، به‌طور سنتی به اقلیت علویان سوریه تعلق دارد، گروهی که پیوند تاریخی عمیقی با نظام اسد داشته‌اند. با این حال، گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از قربانیان نیز از میان همین جامعه علوی بوده‌اند. در استان لاذقیه، واقع در شمال و سواحل سوریه، شاهدان محلی از ورود کاروان‌هایی از نیرو‌های مسلح در آخر هفته خبر داده‌اند. به گفته آنها، این نیرو‌ها ضمن تهدید ساکنان، اقدام به تیراندازی به مردم، غارت اموال و به آتش کشیدن خانه‌ها کرده‌اند. یکی از ساکنان منطقه القبو، واقع در حومه لاذقیه، اظهار داشت: «نزدیک خانه ما ۱۵ جنازه افتاده و از دیروز کسی جرأت نکرده آنها را از محل جابه‌جا کند.» گزارش‌های دیگری نیز از اجساد پراکنده در خیابان‌ها حکایت دارد و حتی یکی از شاهدان تصاویر دلخراشی از قربانیان را به اشتراک گذاشته است.

در حالی که این گزارش‌ها هنوز به‌طور مستقل تأیید نشده‌اند، بسیاری از ساکنان محلی، نیرو‌های دولتی و مبارزان خارجی وابسته به آنها را عامل این کشتار‌ها می‌دانند. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ایالات متحده قویاً قتل عام غیرنظامیان در غرب سوریه را که به دست تروریست‌های اسلام‌گرای افراطی از جمله جهادی‌های خارجی صورت گرفته، محکوم می‌کند.» او با تاکید بر حمایت واشنگتن از اقلیت‌های مذهبی و قومی در سوریه تاکید کرد: «ایالات متحده در کنار مسیحیان، دروزی‌ها، علوی‌ها و کرد‌ها ایستاده است. ما از مقامات موقت سوریه می‌خواهیم که عاملان این جنایات را به عدالت بسپارند.» در همین حال، بریتانیا و فرانسه نیز نگرانی عمیق خود را نسبت به این خشونت‌ها اعلام کرده و خواستار اقدام فوری برای جلوگیری از تشدید بحران شده‌اند.

علویان سوریه در میان درگیری‌ها؛ قربانی یا متهم؟

احمد الشرع ، رهبر جدید سوریه اعلام کرد که یک کمیته مستقل به‌منظور بررسی کامل حملات اخیر به غیرنظامیان و نیرو‌های امنیتی تشکیل خواهد شد. با توجه به وضعیت حساس امنیتی، مدارس در مناطق ساحلی تعطیل شده و دولت نیرو‌های امنیتی خود را برای انجام عملیات گسترده در سرتاسر نوار ساحلی مدیترانه مستقر کرده است. این منطقه، که خاستگاه تاریخی اقلیت علویان به شمار می‌رود، به‌تازگی صحنه درگیری‌های خونینی در شهر جبله بوده است. این خشونت‌ها، که مردان مسلح وابسته به نظام برکنارشده بشار اسد مسئول آن دانسته شده‌اند، از زمان سرنگونی او در دسامبر گذشته، شدیدترین درگیری‌ها محسوب می‌شوند.

درگیری‌های اخیر بار دیگر زخم‌های فرقه‌ای عمیق سوریه را آشکار ساخت. هزاران تن از حامیان دولت در شهر‌هایی مانند حما و حمص به خیابان‌ها آمدند تا پشتیبانی خود را از عملیات امنیتی اعلام کنند. در همین حال، نیرو‌های کمکی به منطقه اعزام شدند و کاروان‌های مسلح در وانت‌های نظامی در حال حرکت دیده شدند. یکی از ساکنان علوی در روستا‌های جبله می‌گوید: «در آخر هفته شاهد ورود کاروان‌های بزرگی بودیم که مردم بسیاری را به قتل رساندند. من و دیگر مردان ناچار به کوه‌ها گریختیم تا جان خود را نجات دهیم.»

یک دانشجوی ساکن حومه غربی حمص تأیید کرد که گرچه در آن منطقه کشتار گسترده‌ای صورت نگرفته، اما ساکنان با تهدید‌ها و اهانت‌های مکرر مواجه شده‌اند. او گفت: «آن‌ها برای ایجاد ترس به اینجا آمده‌اند. هر شب با بلندگو‌ها ما را خائن و خیانت‌کار خطاب می‌کنند و این کارشان همه را در اضطراب نگه می‌دارد.» این وقایع، بار دیگر تنش‌های فرقه‌ای عمیق و ریشه‌دار سوریه را آشکار کرد؛ کشوری که هنوز میراث سنگین اختلافات گذشته را با خود حمل می‌کند.

در حالی که دولت جدید وعده داده است به تنوع قومی و مذهبی سوریه احترام بگذارد، چالش‌های جدی همچنان پابرجاست. نیرو‌های امنیتی دولت، که تنها سال گذشته در جریان حمله‌ای که منجر به سقوط بشار اسد شد، ۲۵ هزار نفر شمارش می‌شدند، اکنون با وظیفه تأمین امنیت جمعیتی ۲۴ میلیونی مواجه‌اند و به‌شدت تحت فشار قرار دارند. وزارت دفاع سوریه اعلام کرده که این نیرو‌ها همچنان در حال تعقیب بقایای نظام قدیم هستند و تلاش‌های گسترده‌ای برای بازگرداندن ثبات در جریان است. با این حال، حضور جنگجویان خارجی در صفوف دولت جدید موجب نگرانی بسیاری از ساکنان شده است. این نیرو‌های خارجی که اغلب دیدگاه‌های ایدئولوژیک تندروتری دارند، تأثیرات پیچیده‌ای بر فضای امنیتی و اجتماعی کشور بر جای گذاشته‌اند.