۴ دی در دنیای علم چه خبر؟

۴ دی ۱۳۳۱ خورشیدی، کریم ساعی، بنیان‌گذار علوم منابع طبیعی در ایران و موسس رشته جنگلداری در ایران هنگام بازگشت از شیراز به تهران در اثر سانحه سقوط هواپیما درگذشت. ساعی پایه‌گذار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران و بانی ساخت بوستان ساعی و کاشت درختان خیابان ولیعصر بود. او نخستین کسی بود که برای جنگل‌کاری و توسعه فضای سبز تهران نقش مثبتی ایفا کرد. ساعی بین سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ با قبولی در چهارمین دوره اعزام محصلین به خارج از کشور برای مدت دو سال به مونپلیه در انستیتو اگرونومیک فرانسه رفت و با درجه ممتاز فارغ‌التحصیل شد. و به‌دلیل موفقیت‌های بسیار در همان سال‌های تحصیل در فرانسه مجله روودوبوآ با چاپ عکس و زندگینامه‌اش، او را یکی از نوابغ و نوادر علمی معرفی کرد.

پزشکی هسته‌ای

۲۴ دسامبر ۱۹۳۶ میلادی برابر 4 دی ۱۳۱۵ خورشیدی، اولین داروی ایزوتوپ رادیواکتیو در برکلی کالیفرنیا توسعه داده شد. در این‌زمان، ارنست لارنس، مخترع سیکلوترون، امکان استفاده از ایزوتوپ‌های هسته‌ای را برای مصارف پزشکی تشخیص داد و برادرش جان را متقاعد کرد که به آزمایشگاه برکلی بپیوندد. جان لارنس آزمایشگاه دانر را حدود سال ۱۹۳۶ تاسیس کرد.

او با درمان یک زن ۲۸ ساله مبتلا به لوسمی مزمن، یک ایزوتوپ رادیواکتیو فسفر-۳۲ را که به‌طور مصنوعی در یک سیکلوترون ۳۷ اینچی تولید شده بود، تجویز کرد. این اولین‌بار بود که یک ایزوتوپ رادیواکتیو در درمان یک بیماری انسانی استفاده شد و به‌این‌ترتیب، کار طولانی مدت جان لارنس آغاز شد تاجایی‌که امروزه، او را به‌عنوان پدر پزشکی هسته‌ای می‌شناسند و آزمایشگاه او زادگاه این رشته محسوب می‌شود.

گرانیت مصنوعی

 ۲۴ دسامبر ۱۹۲۳ میلادی برابر با 4 دی ۱۳۰۲ خورشیدی، مجله تایم فرآیندی را توصیف کرد که با استفاده از گرما و فشار شدید می‌توانست گرانیت و یشم را به‌طور مصنوعی ظرف چند ساعت در آزمایشگاه ژئوفیزیک موسسه کارنگی واشنگتن دی‌سی بسازد. در این فرآیند، موادمعدنی خام داخل کوره الکتریکی کوچک تا دمای ۲۵۰۰درجه فارنهایت تحت فشاری که به‌تدریج تا ۲۰۰هزار پوند بر اینچ مربع افزایش می‌یابد گرم می‌شود. فشار شدید همچنین می‌تواند آب را به سنگ تزریق کند و در نتیجه حالتی نرم و ژلاتینی به‌وجود آورد.

کاسینی کاوشگر فضایی هویگنس را آزاد کرد

۲۴ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی برابر با 4 دی ۱۳۸۳ میلادی، کاوشگر هویگنس یک فرود ۲۲ روزه به‌سمت بزرگ‌ترین قمر زحل، تایتان را آغاز کرد. این کاوشگر به‌عنوان بخشی از فضاپیمای کاسینی در سال ۱۹۹۷ پرتاب شد و این دو باهم در ژوئن ۲۰۰۴ وارد مدار زحل شدند. با همگرایی مسیرهای فضاپیما و تایتان، کاسینی کاوشگر هویگنس را به بیرون پرتاب کرد و آن را در مسیری ۲۲ روزه به سمت قمر پوشیده از ابر زحل قرار داد. هویگنس در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۵ بر تایتان فرود آمد و عکس‌هایی از سطح این قمر فرستاد. ماموریت کاسینی-هویگنس برای مطالعه زحل و ۳۳ قمر شناخته‌شده آن حاصل همکاری بزرگی میان ناسا، سازمان فضایی اروپا و برنامه فضایی ایتالیا با هزینه‌ای بالغ بر ۳.۳میلیارد دلار بود.