1
با وجود اینکه ۷۱ درصد سطح سیاره ما را آب پوشانده است، دانشمندان هنوز به طور کامل نمی‌دانند این آب از کجا و چگونه پدید آمده است. بسیاری از کارشناسان پیشتر استدلال کرده‌اند که آب احتمالاً از شهاب‌سنگ‌ها به زمین رسیده است.
با این حال، یک تیم پژوهشی به سرپرستی دانشگاه مریلند، با تحلیل شهاب‌سنگ‌های ذوب‌شده که از زمان شکل‌گیری منظومه شمسی (چهار و نیم میلیارد سال پیش) در فضا شناور بوده‌اند، دریافته‌اند که این شهاب‌سنگ‌ها دارای محتوای آبی بسیار کمی هستند. این یافته‌ها شهاب‌سنگ‌ها را به عنوان منبع اصلی آب زمین رد می‌کند و می‌تواند پیامدهای بزرگی برای جستجوی آب – و به طور ضمنی حیات – در سیارات دیگر داشته باشد.
مگان نیوکامب، نویسنده اصلی این تحقیق و استاد زمین‌شناسی در دانشگاه مریلند گفت: «ما می‌خواستیم بفهمیم که سیاره ما چگونه موفق به به‌دست آوردن آب شده، زیرا این امر بدیهی نیست. دستیابی به آب و داشتن اقیانوس‌های سطحی روی یک سیاره کوچک و نسبتاً نزدیک به خورشید، چالشی بزرگ است».
دانشمندان هفت شهاب‌سنگ ذوب‌شده یا «آکوندریت» را که پس از جدا شدن از حداقل پنج جرم آسمانی که در تشکیل سیارات منظومه شمسی دخیل بوده‌اند، میلیاردها سال پس از برخورد به سیاره ما سقوط کرده‌اند، مورد بررسی قرار دادند. این اجرام آسمانی که «پلانتسیمل» نامیده می‌شوند، طی فرآیند ذوب، به دلیل تجزیه عناصر رادیواکتیو در تاریخ اولیه منظومه شمسی، حرارت دیده و به لایه‌هایی از پوسته، گوشته و هسته تقسیم شدند.
کارشناسان از میکروپروب الکترونی برای اندازه‌گیری سطوح منیزیم، آهن، کلسیم و سیلیسیوم این اجرام و همچنین از ابزار طیف‌سنجی جرمی یون ثانویه برای اندازه‌گیری محتوای آب آن‌ها استفاده کردند. برخی از نمونه‌های شهاب‌سنگ از ناحیه داخلی منظومه شمسی که شرایط آن گرم و خشک تلقی می‌شود، و برخی دیگر از نواحی سرد و یخی بیرونی این منظومه آمده بودند.
«ما می‌دانستیم که بسیاری از اجرام ناحیه بیرونی منظومه شمسی متمایز شده‌اند، اما به طور ضمنی فرض می‌شد که چون آن‌ها از ناحیه بیرونی منظومه هستند، باید حاوی آب زیادی نیز باشند.» سونه نیلسن، زمین‌شناس موسسه اقیانوس‌شناسی وودز هول و یکی از نویسندگان تحقیق، گفت. «مقاله ما نشان می‌دهد که این قطعاً درست نیست. به محض ذوب شدن شهاب‌سنگ‌ها، هیچ آبی باقی نمی‌ماند.»
در واقع، این تحلیل نشان داد که در نمونه‌های شهاب‌سنگ‌های آکوندریت – صرف نظر از منشأ آن‌ها – آب کمتر از دو میلیونیوم جرمشان را تشکیل می‌دهد و این نشان می‌دهد که حرارت و ذوب پلانتسیمل‌ها باعث از دست رفتن تقریباً کامل آب می‌شود. اما نوع دیگری از شهاب‌سنگ‌ها به نام «کربنات‌های کندریت» حاوی تا ۲۰ درصد آب یافت شدند که آن‌ها را به محتمل‌ترین منبع منشأ آب زمین تبدیل می‌کند. نویسندگان نوشتند: «این یافته نشان می‌دهد که مقادیر زیادی از آب تنها از طریق مواد ذوب‌نشده به زمین منتقل شده است.»
با توجه به رابطه ذاتی بین آب و حیات، این یافته‌ها فراتر از زمین‌شناسی اهمیت دارند، به ویژه در جستجوی مداوم برای یافتن حیات فرازمینی.
نیوکامب در پایان گفت: «آب به عنوان یکی از عناصر لازم برای شکوفایی حیات در نظر گرفته می‌شود، بنابراین هنگامی که به جهان نگاه می‌کنیم و همه این سیارات فراخورشیدی را پیدا می‌کنیم، در حال شناسایی آن دسته از سامانه‌های سیاره‌ای هستیم که می‌توانند به طور بالقوه میزبان حیات باشند. برای درک این سامانه‌های دیگر، می‌خواهیم منظومه خودمان را بهتر درک کنیم».
این تحقیق در مجله Nature منتشر شده است.
source