به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،سؤالی کلیدی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که چه موانعی وجود دارد که با وجود صرف منابع فراوان در این مدت، هنوز نتوانسته‌ایم گام‌های مؤثری در مسیر اجرای کامل پزشکی خانواده برداریم و به نقاط مثبتی مشابه کشورهای موفقی چون ترکیه، سنگاپور و چین دست یابیم؟
برخی از عوامل اصلی که به نظر می‌رسد در این ناکامی مؤثر بوده‌اند، شامل عدم مشارکت نخبگان در تصمیم‌گیری، عدم وجود نهادهای پایدار برای سیاست‌گذاری در حوزه سلامت، کمبود نیروی انسانی متخصص، ناکافی بودن آموزش و فرهنگ‌سازی در این زمینه، و همچنین عدم واقعی‌سازی تعرفه‌های خدمات سلامت است.
پزشکی خانواده و نقش آن در بهبود نظام سلامت
پزشکی خانواده، به عنوان یک رویکرد نوین در حوزه بهداشت و درمان، تلاش می‌کند تا با ایجاد ارتباط نزدیک‌تر میان پزشکان و خانواده‌ها، دسترسی به خدمات درمانی اولیه را تسهیل کند. این سیستم نه تنها به بهبود مدیریت پرونده‌های پزشکی بیماران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند با کاهش هزینه‌های درمان و پیشگیری از بروز بیماری‌های مزمن، به نفع اقتصاد سلامت باشد.
تحقیقات جهانی نشان می‌دهند که در صورت اجرای صحیح برنامه پزشکی خانواده، می‌توان تا 90 درصد مشکلات بهداشتی را با تنها 10 درصد از هزینه‌های کنونی حل کرد. اما برای تحقق این اهداف، لازم است که نظام ارجاع به درستی پیاده‌سازی شود و از طریق آن، دسترسی بیماران به پزشکان متخصص کنترل گردد.
الزامات اجرای موفق پزشکی خانواده
برای دستیابی به اجرای موفق برنامه پزشکی خانواده، الزامات مشخصی وجود دارد:
- ایجاد یک نظام ساختاری پایدار: بایستی ساختار مدیریتی محکمی در سطح دولت شکل گیرد تا اهداف و استراتژی‌های پزشکی خانواده به خوبی تعیین و عملیاتی شوند.
- شناسایی منابع موجود: تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز و سازماندهی منابع انسانی و مالی از ضروریات اجرای این برنامه است.
- فرهنگ‌سازی و آموزش: ارتقاء آگاهی عمومی و آموزش پزشکان خانواده در زمینه مدیریت مراقبت و درمان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی: ایجاد یک نظام کارآمد برای جمع‌آوری و مدیریت داده‌های سلامت و بهبود سامانه‌های الکترونیکی از الزامات کلیدی است.
تهدیدها و چالش‌ها
اما در کنار این الزامات، چالش‌های متعددی نیز وجود دارد که بر سر راه اجرای پزشکی خانواده قرار دارند:
- کمبود نیروی انسانی متخصص: فقدان پزشکان خانواده دوره‌دیده و متخصص در زمینه‌های مرتبط، یکی از بزرگ‌ترین موانع است.
- اجراهای عجولانه: بی‌توجهی به زیرساخت‌های ضروری و تصمیم‌گیری‌های سریع می‌تواند منجر به شکست در برنامه‌های پزشکی خانواده شود.
- عدم هماهنگی بین سازمان‌ها: نبود یک نظام مشخص برای همکاری و هم‌افزایی بین سازمان‌های مختلف می‌تواند به کاهش کارایی برنامه‌های اجرایی بینجامد.
فرصت‌ها برای تغییر
با وجود چالش‌های موجود، فرصت‌های قابل توجهی نیز برای پیشبرد برنامه پزشکی خانواده در ایران وجود دارد. اراده قوی دولت و مجلس برای اجرای یکپارچه این برنامه، به همراه فعالیت‌های 200 انجمن علمی و وجود بیش از 220 متخصص پزشکی خانواده، نویدبخش آینده‌ای امیدوارکننده است.
چشم‌انداز آینده
اجرای کامل پزشکی خانواده می‌تواند بهبود قابل توجهی در نظام سلامت ایران ایجاد کند و به کاهش هزینه‌های درمان و افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی بینجامد. با استفاده از تجربیات موفق جهانی و همکاری میان نهادهای دولتی و خصوصی، می‌توان به تحقق اهداف نظام سلامت نزدیک‌تر شد. در نهایت، تبدیل نظام درمان‌محور به یک نظام سلامت‌محور و عادلانه‌تر، نه تنها به نفع بیماران خواهد بود، بلکه می‌تواند به تقویت نظام اقتصادی و اجتماعی کشور نیز کمک کند.
source