در یک پژوهش بررسی شد؛
از آنجا که دانش زیادی در دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دولتی توسعه یافته و رسوب کرده، دانشگاه‌ها می‌توانند به‌عنوان تسریع‌کننده توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ای عمل کنند.
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، به طور کلی پذیرفته شده است که دانشگاه‌ها، ابزار مهمی در تسهیل شکل‌گیری اقتصاد مبتنی بر دانش هستند. از آنجا که دانش زیادی در دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی دولتی توسعه یافته و رسوب کرده، دانشگاه‌ها می‌توانند به‌عنوان تسریع‌کننده توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ای عمل کنند. به این دلیل، دولت‌ها در سراسر جهان در حال تلاش برای دگردیسی و تبدیل دانشگاه‌ها به دانشگاه کارآفرین هستند.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «تجاری‌سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی از منظر رویکرد منبع‌محور» به این موضوع پرداخته‌اند که عنصر نوآوری و نقش دانشگاه‌ها، به‌گونه‌ای اهمیت یافته که دسته‌بندی کشور‌های غنی از نظر نوآوری و فقیر از نظر نوآوری را جایگزین تمایز سنتی بین کشور‌های توسعه‌یافته و در حال توسعه کرده است. در واقع همچنانکه دانش علمی برای نوآوری و توسعه کسب‌وکار جدید مهمتر شده و بخش رو به افزایشی از جامعه به آموزش عالی وارد می‌شوند و دانشگاه‌ها نقش مهمتری در نوآوری بازی می‌کنند.
* دانشگاه نیرویی برای پرورش توسعه اقتصادی و اجتماعی
در این پژوهش آمده است که جامعه کنونی باور دارد که دانشگاه باید نیرویی برای پرورش توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ای باشد. پاسخ دانشگاه به این تقاضا، افزایش فعالیتهای انتشار دانش دانشگاهی و انتقال فناوری بوده است. با این حال تفاوت در توانایی دانشگاه‌ها به‌منظور کمک به این مأموریت جدید وجود دارد.
در این پژوهش تلاش شده است که رابطه بین منابع موجود و در دسترس دانشگاه و فعالیت تجاری‌سازی انجام شود. پیشتر گفته شد تفاوتی که کاربرد رویکرد منبع‌محور برای فعالیتهای تجاری‌سازی دانشگاهی دارد آن است که برای تحلیل این گونه فعالیت‌ها همچون تأسیس شرکت‌های دانشگاهی تنها به درون آنها نگریسته نمی‌شود، بلکه منابع موجود سازمان مادر که همان دانشگاه است نیز در نظر گرفته می‌شود.
این پژوهش توضیح می‌دهد که فعالیتهای تجاری‌سازی همچون تأسیس شرکت‌های دانشگاهی با استفاده از منابع فناورانه، انسانی و فیزیکی سازمان مادر (دانشگاه) ایجاد می‌شوند. علاوه بر این، آنها از منابع سرمایه‌ای که بیشتر به محیط دانشگاهی مربوط است نیز در ابتدا بهره‌مند می‌شوند و پس از آن نگاه به بیرون داشته و به دنبال گسترش دسترسی به منابع در محیط هستند.
* عوامل موثر در تجاری‌سازی پژوهش‌های دانشگاهی
از دیدگاه پژوهشگران این پژوهش ، سنت و سابقه فعالیت تجاری‌سازی دانشگاه، وجود برخی رشته‌های دانشگاهی همچون علوم زیستی و مهندسی که موجب جهت‌گیری بیشتر به سمت بازار می‌شود.
به گفته این پژوهش، کیفیت پژوهشی هیأت علمی، مقدار بودجه کل پژوهش دانشگاه، میزان پژوهش انجام شده با بودجه صنعت، حمایت مالی دانشگاه، کیفیت و کمیت منابع انسانی دفتر انتقال فناوری، و خدمات مرکز رشد در دانشگاه بر انجام فعالیت بیشتر تجاری‌سازی، برون‌داده‌ای بیشتر تجاری‌شده و موفقیت فعالیتهای کنونی تجاری‌سازی دانشگاهی تأثیرگذار است.
این پژوهش توضیح می‌دهد که اگر به‌صورت مشخص، فعالیت تجاری‌سازی دانشگاهی را به تأسیس شرکت‌های دانشگاهی محدود کنیم، تأثیر منابع بر موفقیت این شرکت‌ها را با توجه به نوع برون‌دادشان بدین صورت می‌توان مورد بحث قرار داد.
در این پژوهش آمده است از آنجایی که در شرکت‌های خدمت‌گرا، منبع اصلی، سرمایه‌های انسانی است و نیروی کار واجد شرایط که می‌تواند خدمات مناسبی را به مشتری ارائه کند و محیط دانشگاهی نیز عرضه فراوانی از منابع انسانی واجد شرایط است که باعث می‌شود آن را به یک مخزن بزرگ تجربه و تخصص چندرشته‌ای بدل کند.
* دانشگاه‌های مبتنی بر مالکیت فکری فناوری
به‌طور کلی به گفته این پژوهش در شرکت‌های دانشگاهی مبتنی بر دارایی مالکیت فکری که فناوری منبع اصلی است، این منبع هم به طور گسترد‌ه‌ای در محیط‌های دانشگاهی در دسترس است، اما در مدل کسب‌وکار محصول‌گرا، منابع سازمانی، منابع اصلی هستند که این منابع در محیط دانشگاهی در دسترس نیستند.
در ادامه این پژوهش آمده است که شرکت‌های دانشگاهی برای دسترسی به منابع سازمانی که خود در ابتدا فاقد آن هستند می‌توانند از همان الگوی بهره‌مندی سایر منابع از دانشگاه مادر بهره‌مند شوند، اما ایراد اساسی در آن است که دانشگاه مادر نیز فاقد منابع سازمانی همچون روش‌های تولید کارامد و مقیاس‌پذیر، بازاریابی شبکه‌های فروش، توزیع و پشتیبانی فنی است.
در جمع‌بندی نهایی پژوهش حاضر آمده است که مدل کسب‌وکار متمرکز بر محصول نیازمند سرمایه‌گذاری بسیار بیشتری بوده و به یک پایه منابع کاملا متفاوت نسبت به مدل کسب‌وکار تمرکز بر خدمات و یا دارایی‌های فناوری نیاز دارد. همین کمبود اساسی است که شرکت‌های نوپای مبتنی بر فناوری دانشگاهی را برای اتخاذ مدل کسب‌وکار محصول‌گرا با مشکل مواجه می‌سازد، این عدم تقارن منابع توضیح‌دهنده علت شکست شرکت‌های دانشگاهی است که مدل کسب‌وکار متمرکز بر محصول را اتخاذ می‌کنند.
این پژوهش به کوشش امین پژوهش‌جهرمی (عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر) و جواد پورکریمی (استادیار دانشگاه تهران) انجام شده است.
source