سکوهای بزرگ اینترنتی آمریکا در سال ۲۰۲۵ با موج تازهای از پروندههای ضدانحصار در دستگاه قضایی و اجرایی روبهرو میشوند. گوگل، اپل، آمازون و متا در کانون این رسیدگیها قرار دارند و احتمال مصالحه تنها برای برخی شرکتها مطرح است. فشارهای حقوقی و نظارتی نشان میدهد مسیر پیشروی این غولهای فناوری دشوارتر از گذشته خواهد بود.
به گزارش خبرگزاری آنا؛ تحلیلگران مؤسسه کپستون پیشبینی میکنند در سال ۲۰۲۵ دستگاه اجرایی و قضایی ایالات متحده نظارت بر شرکتهای بزرگ فناوری از جمله گوگل، تیکتاک و لایو نیشن را افزایش دهند. در این میان نقش کنگره نسبت به دوران دولت بایدن کمرنگتر خواهد بود؛ چرا که برخی چهرههای محافظهکار برای پیوستن به دولت ترامپ از کنگره خارج میشوند. انتظار میرود دکترین «امتناع از معامله» در پروندههای حقوقی نقشی محوری ایفا کند.
بر اساس چشمانداز کپستون، بیشتر پروندههای ضدانحصار فناوری ادامه خواهند یافت و احتمال مصالحه برای آمازون و اپل بیشتر است. دولت ترامپ بعید است مسیر پرونده لایو نیشن-تیکتمستر را تغییر دهد و ضربالاجل تیکتاک دولت را وادار به اقدام زودهنگام خواهد کرد. در این میان، اپل، آمازون، مایکروسافت، انویدیا و اسنپ به عنوان برندگان و گوگل، متا، شاپیفای، اسپاتیفای و برخی دیگر به عنوان بازندگان معرفی شدهاند.
کپستون تأکید دارد که شرکتهای فناوری و شبکههای اجتماعی در سال ۲۰۲۵ بیشتر زیر ذرهبین نهادهای قضایی و اجرایی قرار خواهند گرفت تا کنگره. در حوزه رقابت، نظریه «امتناع از معامله» بیش از پیش در دعاوی مطرح خواهد شد. گوگل در پروندهای مرتبط با پلتفرم تبلیغات جستوجوی SA۳۶۰ با استناد به همین دکترین توانست بخشی از ادعاهای وزارت دادگستری را رد کند. اپل نیز در دفاعیات خود به همین اصل تکیه کرده است.
فشار بر گوگل و نقش وزارت دادگستری
انتظار میرود دولت ترامپ پروندههای دوگانه ضدانحصار علیه گوگل را در حوزه جستوجو و تبلیغات ادامه دهد. در سال ۲۰۲۵ گوگل زمان زیادی را در دادگاههای تجدیدنظر کالیفرنیا و ویرجینیا خواهد گذراند، در حالی که قاضی امیت مهتا در واشنگتن دیسی در حال نهاییسازی احکام مربوط به سلطه این شرکت بر بازار جستوجوی عمومی است. همزمان، دادگاه شرق تگزاس به ریاست قاضی شان جردن پروندهای دیگر درباره سلطه گوگل بر بازار تبلیغات را بررسی خواهد کرد.
در بخش تبلیغات، قاضی لئونی برینکما در ویرجینیا پیش از آغاز به کار دولت ترامپ حکم خود را صادر خواهد کرد و دولت فدرال در موقعیتی قدرتمند برای اعمال اصلاحات ساختاری علیه گوگل قرار دارد. در بخش جستوجو نیز مسیر تعیینشده توسط دولت بایدن ادامه خواهد یافت و قاضی مهتا انعطاف کمی برای تغییر اساسی در حکم نهایی نشان داده است.
برخی تحلیلگران معتقدند بازگشت ترامپ به قدرت میتواند نشانهای از تغییر رویکرد وزارت دادگستری در قبال اصلاحات ساختاری باشد، اما انتصابهای اولیه دولت جدید نشاندهنده تمایل به ادامه روند موجود است. در این میان، فشار بر گوگل همچنان در
پروندههای اپل، آمازون و متا
پرونده ضدانحصار علیه اپل در دادگاه نیوجرسی در حال بررسی است. اپل در دفاعیات خود استدلال کرده که شکایت وزارت دادگستری ارتباطی میان رفتارهای انحصاری و قدرت بازار این شرکت نشان نمیدهد و صرفاً بر «پرشهای استنتاجی» تکیه دارد. قاضی نیالز هنوز تصمیم نهایی نگرفته، اما احتمال رد کامل شکایت اندک است. در صورت رد بدون prejudice، وزارت دادگستری میتواند شکایت را اصلاح و دوباره مطرح کند.
پرونده آمازون بیشترین احتمال مصالحه را دارد، زیرا این شرکت در دیگر حوزههای قضایی تغییرات رفتاری مطابق با خواستههای اولیه کمیسیون تجارت فدرال اعمال کرده است. شکایت علیه آمازون با رأی سه کمیسیونر دموکرات مطرح شد و اکنون با اکثریت جمهوریخواه کمیسیون، احتمال پایان زودهنگام پرونده وجود دارد.
پرونده متا نیز با وجود مخالفت برخی کمیسیونرهای جمهوریخواه ادامه خواهد یافت. پس از رد درخواست متا برای صدور حکم خلاصه، این پرونده به مرحله محاکمه در آوریل ۲۰۲۵ رسیده است. حمایت دوحزبی از این شکایت نشان میدهد فشار بر متا در موضوع خرید اینستاگرام و واتساپ همچنان پابرجاست.
لایو نیشن و تیکتاک زیر ذرهبین
پرونده لایو نیشن-تیکتمستر در دادگاه نیویورک جنوبی ادامه خواهد یافت. انتظار نمیرود دولت ترامپ مسیر این پرونده را تغییر دهد، هرچند بازار ابتدا چنین برداشتی داشت. شکایت وزارت دادگستری مستقل از توافقنامههای قبلی بررسی میشود و احتمالاً در مارس ۲۰۲۶ به محاکمه خواهد رسید.
منابع رسانهای در ادامه توضیح میدهند که ضربالاجل قانونی در خصوص تیکتاک، دولت ترامپ را وادار به اقدام سریع خواهد کرد. قانون مصوب ۲۰۲۴ شرکت مادر بایتدنس را ملزم به واگذاری مالکیت یا مواجهه با ممنوعیت کرده است. اگرچه ترامپ پیش از انتخابات موضعی نرمتر اتخاذ کرد، اما مسیر حقوقی برای لغو کامل این الزام محدود است.
برخی نمایندگان جمهوریخواه موضع خود را نسبت به تیکتاک تعدیل کردهاند، اما کمیته بازرگانی سنا همچنان بر اجرای قانون تأکید دارد. کپستون معتقد است احتمال لغو قانون «حفاظت از آمریکاییها در برابر برنامههای تحت کنترل دشمنان خارجی» بسیار اندک است و تیکتاک آینده دشواری پیش رو دارد.
source