افشای نقش علی‌بابا در عملیات نظامی چین علیه آمریکا

1

یک یادداشت امنیت ملی از کاخ سفید که در آن به اطلاعات «خیلی محرمانه» اشاره شده، ادعا می‌کند شرکت علی‌بابا (Alibaba) فناوری و داده‌هایی را در اختیار ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA) قرار داده تا در عملیات‌های سایبری و اطلاعاتی علیه اهداف آمریکایی مورد استفاده قرار گیرد. این سند که به روزنامه فایننشال تایمز (Financial Times) ارائه شده، نگرانی‌های جدیدی را درباره تهدید احتمالی این غول فناوری چینی علیه امنیت ملی آمریکا برانگیخته است.

دسترسی به داده‌ها و هوش مصنوعی برای ارتش چین

بر اساس گزارش یادداشت امنیت ملی، علی‌بابا به دولت چین و ارتش آن دسترسی به داده‌های مشتریان شامل آدرس‌های IP، اطلاعات وای‌فای و سوابق پرداخت را فراهم کرده است. علاوه بر این، برخی از کارکنان شرکت متهم‌اند که اطلاعات مربوط به آسیب‌پذیری‌های روز صفر (Zero-day) را نیز با PLA به اشتراک گذاشته‌اند.

در واکنش به این اتهامات، علی‌بابا هرگونه همکاری نظامی را تکذیب کرده و اعلام کرده است:

«این ادعاها کاملاً بی‌اساس بوده و تلاشی آشکار برای دستکاری افکار عمومی است.»

با این حال، شرکت از پاسخ مستقیم به پرسش‌ها درباره وجود یا عدم وجود ارتباط رسمی با ارتش چین خودداری کرده است.

افزایش نگرانی‌های جهانی درباره شرکت‌های فناوری چینی

ایالات متحده مدت‌هاست نسبت به امکان دسترسی شرکت‌های چینی به داده‌های حساس از طریق خدمات ابری و فناوری هوش مصنوعی هشدار می‌دهد. در واشینگتن، نگرانی‌ها درباره سیاست «ادغام نظامی-غیرنظامی» چین که شرکت‌های خصوصی را به همکاری با ارتش سوق می‌دهد، رو به افزایش است.

به گزارش فایننشال تایمز، برخی از اعضای کنگره آمریکا پیشنهاد کرده‌اند دسترسی شرکت‌هایی مانند علی‌بابا به بازارهای مالی و زیرساخت‌های ایالات متحده محدود شود.

جان مولنار (John Moolenaar)، رئیس کمیته چین در مجلس نمایندگان، در این‌باره گفت:

«این اتهامات با نگرانی‌های دیرینه ما درباره اجبار شرکت‌های چینی به اشتراک داده‌های کاربران با دولت خود کاملاً هم‌خوانی دارد.»

سایه سنگین حملات سایبری بر زیرساخت‌های حیاتی آمریکا

دنیس وایلدر (Dennis Wilder)، مدیر پیشین تحلیل چین در سازمان CIA، هشدار داده است که فعالیت‌های سایبری PLA علیه زیرساخت‌های حیاتی آمریکا به «سطحی بی‌سابقه» رسیده است.

او افزود:

«ارتش چین روزانه حملات سایبری علیه زیرساخت‌هایی چون فرودگاه‌ها، بنادر و شبکه‌های حمل‌ونقل که نقش کلیدی در جابه‌جایی نیروهای آمریکا در اقیانوس آرام دارند، انجام می‌دهد. هدف آن‌ها آماده‌سازی برای اجرای استراتژی موسوم به ‹جنگ نابودی سیستم› در صورت وقوع درگیری است.»

همچنین، دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا (ODNI) در گزارش تهدیدهای ماه مارس خود به کمپین سایبری چین با نام Salt Typhoon اشاره کرده بود که زیرساخت‌های ارتباطی ایالات متحده را هدف گرفته و نشان‌دهنده «افزایش عمق و پیچیدگی قابلیت‌های پکن» است.

نقش شرکت‌های فناوری در حوزه نظامی

چین و آمریکا هر دو به‌طور فزاینده‌ای به شرکت‌های فناوری خصوصی برای توسعه قابلیت‌های نظامی وابسته شده‌اند. در آمریکا، پنتاگون در سال ۲۰۲۲ قراردادهایی با شرکت‌هایی مانند گوگل، آمازون، مایکروسافت و اوراکل برای ارائه خدمات ابری نظامی امضا کرد.

ژنرال بازنشسته سِر ریچارد بارنز، یکی از نویسندگان «بررسی راهبردی دفاعی بریتانیا ۲۰۲۵»، می‌گوید:

«امروزه شرکت‌ها نه‌تنها منابع فناورانه و تحقیقاتی بلکه ظرفیت مالی عظیمی در اختیار دارند. ارتش‌ها دیگر بسیاری از تحقیقات خود را به آن‌ها برون‌سپاری می‌کنند.»

واکنش پکن: «تحریف کامل واقعیت»

سفارت چین در ایالات متحده، این ادعاها را «تحریف کامل واقعیت» توصیف کرد و افزود:

«دولت چین همواره اهمیت ویژه‌ای برای امنیت داده‌ها قائل بوده است. هیچ‌گاه و تحت هیچ شرایطی از شرکت‌های داخلی نخواسته‌ایم که برخلاف قوانین بین‌المللی یا محلی، داده‌های کشورهای دیگر را جمع‌آوری کنند.»

جمع‌بندی

افشای این سند محرمانه، بار دیگر روابط پیچیده میان فناوری، امنیت ملی و سیاست جهانی را در مرکز توجه قرار داده است. در حالی‌که علی‌بابا اتهامات را رد می‌کند، افکار عمومی و نهادهای امنیتی آمریکا نسبت به نقش احتمالی شرکت‌های فناوری چینی در عملیات‌های سایبری نظامی همچنان نگران‌اند.

نتیجه‌گیری: تهدیدی فناورانه در عصر رقابت ژئوپلیتیک

در دوران وابستگی جهانی به فناوری و داده، مرز میان نوآوری تجاری و قدرت نظامی بیش از هر زمان دیگری مبهم شده است. پرونده علی‌بابا می‌تواند نقطه آغازگر مرحله تازه‌ای از نظارت‌های بین‌المللی بر تعامل شرکت‌های فناوری با دولت‌ها باشد.

📢 اگر به موضوعات مربوط به امنیت سایبری، فناوری‌های نظامی و نقش شرکت‌های بزرگ در سیاست جهانی علاقه دارید، دیدگاه خود را در بخش نظرات بنویسید یا این مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.