کارشناس مسائل بین‌الملل پاسخ داد
یک کارشناس مسائل بین‌الملل می‌گوید که آمریکا در برابر ونزوئلا در بلاتکلیفی است اما به‌خوبی می‌داند ورود به یک جنگ فرسایشی جدید در آمریکای لاتین، آن هم در شرایط بحران اقتصادی و انتخابات داخلی، می‌تواند به‌سرعت به فاجعه سیاسی برای دولت واشنگتن تبدیل شود.
«علیرضا تقوی‌نیا» کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، درباره گمانه‌زنی‌ها پیرامون احتمال حمله آمریکا به ونزوئلا اظهار کرد: ونزوئلا کشوری با جمعیت حدود ۳۰ میلیون نفر است که حدود نیمی از مردم آن از «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور فعلی، حمایت می‌کنند. اما از نظر توان نظامی، این کشور با وجود برخورداری از ذخایر عظیم نفتی و موقعیت ژئوپلیتیکی حساس در آمریکای جنوبی، فاقد تجهیزات و نیروی رزمی قدرتمند برای مقابله با ارتش ایالات متحده است.
وی افزود: ارتش ونزوئلا در مقایسه با استانداردهای جهانی، یک ارتش فرسوده و ضعیف محسوب می‌شود. به‌طور مشخص، نیروی هوایی این کشور تنها چند فروند جنگنده سوخو در اختیار دارد که بسیاری از آن‌ها به‌دلیل مشکلات اقتصادی و کمبود قطعات فنی از مدار عملیاتی خارج شده‌اند. در بخش زرهی نیز عمدتاً از تانک‌های قدیمی AMX30 ساخت فرانسه و تعدادی تانک تی-۷۲ دست دوم روسی استفاده می‌شود که کارایی رزمی محدودی دارند. این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که ونزوئلا از منظر جنگ کلاسیک، توان مقابله با ماشین جنگی آمریکا را ندارد.
تقوی‌نیا ادامه داد: با این حال، ونزوئلا دارای ظرفیت‌هایی است که می‌تواند برای آمریکا دردسرساز باشد. نخستین عامل، وجود یک پایگاه اجتماعی وفادار به مادورو است که در قالب نیروهای مردمی و بسیج داخلی، آمادگی جنگ چریکی دارند. این نیروها در صورت حمله احتمالی آمریکا، قادرند جنگ نامتقارن و طولانی‌مدتی را علیه اشغالگران به‌راه اندازند و هزینه‌های انسانی و مالی واشنگتن را بالا ببرند.
وی تصریح کرد: طبق اطلاعات موجود، حدود پنج‌هزار فروند موشک دوش‌پرتاب روسی در اختیار نیروهای مردمی و ارتش ونزوئلا قرار گرفته است. چنین تسلیحاتی در جنگ‌های چریکی اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند برای هواگردهای آمریکایی تهدید جدی ایجاد کند. افزون بر این، در برخی جزایر دریای کارائیب، نیروهای وفادار به دولت مادورو مستقر هستند که توانایی ایجاد اختلال در عملیات دریایی آمریکا را دارند. بنابراین، اگرچه ارتش کلاسیک ونزوئلا در برابر ارتش آمریکا شانسی ندارد، اما ظرفیت‌های جنگ نامتقارن و مردمی می‌تواند معادله را پیچیده کند.
آمریکا تمایلی به درگیری نظامی پرهزینه ندارد
وی با بیان اینکه «آمریکا در حال حاضر تمایلی به درگیری نظامی پرهزینه ندارد»؛ تأکید کرد: تجربه تلخ عراق و افغانستان هنوز برای واشنگتن باقی است. ایالات متحده به‌خوبی می‌داند ورود به یک جنگ فرسایشی جدید در آمریکای لاتین، آن هم در شرایط بحران اقتصادی و انتخابات داخلی، می‌تواند به‌سرعت به فاجعه سیاسی برای دولت آمریکا تبدیل شود. بنابراین راهبرد فعلی واشنگتن نه آغاز جنگ، بلکه استفاده از فشارهای سیاسی، تطمیع داخلی و عملیات روانی برای فروپاشی حکومت مادورو از درون است.
تقوی‌نیا افزود: در همین چارچوب، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها با برخی افراد نزدیک به مادورو تماس گرفته‌اند تا آن‌ها را به خیانت وادار کنند. سال گذشته نیز تلاش شد یکی از خلبانان هواپیمای ریاست‌جمهوری تطمیع شود تا مسیر پرواز را تغییر دهد و امکان دستگیری مادورو فراهم شود، اما وی موضوع را به سرویس اطلاعاتی ونزوئلا گزارش داد و طرح ناکام ماند. افزون بر این، واشنگتن جایزه‌ای ۵۰ میلیون دلاری برای دستگیری مادورو تعیین کرده است تا فرماندهان نظامی این کشور را به همکاری ترغیب کند. چنین مبلغی در کشوری گرفتار بحران اقتصادی، وسوسه‌برانگیز است و نشان می‌دهد آمریکا به‌دنبال فروپاشی نرم حکومت از داخل است.
وی ادامه داد: با این حال، تاکنون هیچ نشانه‌ای از شکاف جدی در ساختار قدرت ونزوئلا مشاهده نشده است. وفاداری بخشی از ارتش و بسیج مردمی به دولت مادورو همچنان پابرجاست و همین مسئله موجب نگرانی آمریکا شده است. ایالات متحده از بروز جنگی گسترده در منطقه‌ای که از لحاظ ژئوپلیتیکی در نزدیکی مرزهایش قرار دارد، هراس دارد؛ زیرا در چنین شرایطی، احتمال مداخله روسیه و چین نیز افزایش می‌یابد.
پیامدهای احتمالی حمله نظامی آمریکا
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به پیامدهای احتمالی حمله نظامی آمریکا گفت: در صورت وقوع جنگ، احتمال دارد چین به خود حق دهد در موضوع تایوان واکنش متقابل نشان دهد و روسیه نیز در اروپا تحرکاتی انجام دهد. از سوی دیگر، حذف نفت ونزوئلا از بازار جهانی، موجب تلاطم در قیمت‌ها خواهد شد و حتی می‌تواند به نفع ایران تمام شود، زیرا سهم بیشتری از صادرات انرژی به چین و دیگر کشورها نصیب تهران خواهد شد.
وی تأکید کرد: بنابراین مجموعه این عوامل باعث می‌شود که جنگ گسترده گزینه مطلوب آمریکا نباشد. واشنگتن در حال حاضر به‌دنبال راهی است که بدون هزینه‌های سنگین، حکومت مادورو را سرنگون کند. اگر هم به اقدام نظامی فکر کند، هدفش انجام یک عملیات کوتاه و قاطع، مشابه سرنگونی صدام در عراق، خواهد بود؛ اما شرایط ونزوئلا با عراق تفاوت زیادی دارد. در ونزوئلا، نیروهای وفادار به دولت فعلی به‌خوبی سازمان‌یافته‌اند و از حمایت مردمی برخوردارند و هرگونه مداخله نظامی می‌تواند موجی از مقاومت مسلحانه را به‌راه اندازد.
تقوی‌نیا با بیان اینکه «در حال حاضر آمریکا در وضعیت بلاتکلیف نسبت به ونزوئلا قرار دارد» گفت: واشنگتن از یک سو به‌دنبال تغییر حکومت است و از سوی دیگر از تبعات درگیری مستقیم می‌ترسد. به همین دلیل، در تلاش است با بهره‌گیری از گروه‌های سیاسی مخالف، جریان‌های رسانه‌ای و حمایت از شخصیت‌هایی مانند «ماریا کورینا ماچادو» مخالف سرسخت مادورو، روند بی‌ثبات‌سازی داخلی را سرعت دهد. این در حالی است که چنین سناریوهایی نیز تاکنون با موفقیت همراه نبوده است.
وی تصریح کرد: آمریکا درصدد است با وعده‌های مالی و سیاسی، میان فرماندهان و مقامات ونزوئلایی شکاف ایجاد کند و از درون، ساختار قدرت را فروبپاشد. با وجود این، مقاومت دستگاه امنیتی ونزوئلا و حمایت متحدان بین‌المللی این کشور، ازجمله ایران، روسیه و چین، تاکنون مانع تحقق این هدف شده است. کارشناسان نظامی این سه کشور در زمینه مسائل دفاعی و امنیتی به دولت مادورو مشاوره می‌دهند.
کاراکاس دارای ظرفیت‌های بازدارنده مهمی است
این کارشناس در ادامه گفت: ونزوئلا اگرچه در سطح تجهیزات نظامی ارتش کلاسیک با آمریکا قابل مقایسه نیست، اما دارای ظرفیت‌های بازدارنده مهمی است. ازجمله، موشک‌های کروز و بالستیک ضدکشتی که می‌تواند تهدیدی برای ناوگان آمریکا در منطقه باشد. همین مسئله سبب شده است که پنتاگون برای هرگونه اقدام نظامی علیه کاراکاس با احتیاط رفتار کند.
تقوی‌نیا تأکید کرد: آمریکا اساساً به‌دنبال جنگی نیست که در آن ده‌ها یا صدها نظامی خود را از دست بدهد. سیاست فعلی واشنگتن، تکیه بر جنگ‌های ترکیبی است؛ یعنی ترکیبی از فشار اقتصادی، عملیات رسانه‌ای، نفوذ اطلاعاتی، تحریک شورش داخلی و در نهایت اقدام نظامی محدود. این روش، کم‌هزینه‌تر و از نظر افکار عمومی قابل توجیه‌تر است.
وی در پایان تأکیذ کرد: مجموعه شرایط نشان می‌دهد که احتمال وقوع جنگ مستقیم میان آمریکا و ونزوئلا در آینده نزدیک بسیار پایین است، مگر اینکه بحران‌های سیاسی داخلی آمریکا تشدید شود یا حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی رخ دهد. در حال حاضر، واشنگتن در تلاش است با استفاده از ابزارهای نرم و غیرمستقیم، مادورو را سرنگون کند، اما با توجه به مقاومت داخلی، انسجام نیروهای مردمی و حمایت متحدان خارجی، تحقق این هدف چندان آسان نخواهد بود. در واقع، گزینه مطلوب آمریکا همچنان «سرنگونی آسان از درون» است نه «جنگ پرهزینه و نامطمئن از بیرون».
source