شادی، واکسن روانی جامعه | بدون نشاط، هیچ توسعه‌ای پایدار نیست

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، ملینا شیرانی، روان‌شناس بالینی، با بیان اینکه شاد بودن، یک نیاز بنیادین است و نه یک انتخاب لوکس، اظهار کرد: شادی مانند خواب، تغذیه و امنیت روانی، از پایه‌های اساسی سلامت فردی و اجتماعی است.

وی تأکید کرد: برخلاف تصور عمومی، شادی صرفاً به معنای تفریح یا سرگرمی نیست، بلکه مفهومی عمیق‌تر دارد که شامل رضایت از زندگی، امید به آینده، و احساس امنیت روانی است.

شادی، فراتر از تفریح

شیرانی افزود: در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، شادی به‌عنوان شاخص مهم توسعه و رفاه، جایگاه مشخصی در سیاست‌گذاری‌ها دارد. در حالی‌که در ایران، شادی اغلب به مناسبت‌ها یا جشن‌های رسمی محدود شده و در زندگی روزمره مردم کمتر دیده می‌شود.

موانع شادی در جامعه ایرانی

این روان‌شناس فشارهای اقتصادی، دغدغه‌های معیشتی و کمبود فضاهای عمومی شاد مانند پارک‌ها، برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی را از اصلی‌ترین موانع تجربه شادی در جامعه دانست و افزود: وقتی انرژی روانی افراد صرف زنده ماندن شود، جایی برای شاد زیستن باقی نمی‌ماند.

وی یکی از آسیب‌های دیگر را نگاه منفی به شادی در برخی فرهنگ‌ها دانست و گفت: گاهی شادی را به اشتباه، بی‌جدیتی یا رفتار سبک تعبیر می‌کنند. در حالی‌که یک جامعه سالم، شادی را به عنوان نیرویی مقاوم‌ساز در برابر بحران‌ها می‌شناسد.

شادی، حق اجتماعی است

شیرانی با اشاره به اینکه شادی نباید صرفاً دغدغه فردی باشد، ادامه داد: شادی یک حق اجتماعی است و دولت‌ها باید در طراحی شهری، آموزش، رسانه و سیاست‌گذاری اقتصادی، آن را لحاظ کنند. او گفت: شادی هزینه نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری بلندمدت برای کاهش آسیب‌های روانی و اجتماعی است.

شادی جوانان در گرو خلاقیت و آزادی

او درباره نسل جوان افزود: نسل امروز شادی را در «آزادی خلاقیت» می‌بیند. محدود بودن فضاهای بروز استعداد، نبود نشاط اجتماعی، و آینده مبهم می‌تواند به سرخوردگی، انزوا، مهاجرت یا حتی رفتارهای پرخطر در جوانان منجر شود.

نقش خانواده، رسانه و سیاست‌گذار

شیرانی خانواده را نخستین بستر آموزش شادی دانست و گفت: کودکانی که در خانه‌هایی پر از تنش، بدون شوخ‌طبعی و بدون فرصت برای خنده رشد می‌کنند، اغلب دچار اضطراب، افسردگی و اختلالات هیجانی می‌شوند.

وی همچنین رسانه‌ها را دارای نقش حیاتی دانست و گفت: رسانه‌هایی که صرفاً بر بحران‌ها و اخبار منفی تمرکز می‌کنند، جامعه را به‌تدریج به سمت ناامیدی سوق می‌دهند. رسانه باید بذر امید و نشاط بپاشد.

شادی در جهان؛ از بوتان تا فنلاند

این روان‌شناس با اشاره به تجربه جهانی، کشور بوتان را مثال زد که شاخص شادی ناخالص ملی را معیار اصلی سیاست‌های خود قرار داده است. او همچنین از فنلاند نام برد که با ایجاد فضاهای عمومی، حمایت اجتماعی و آموزش‌های روانی، به یکی از شادترین کشورهای جهان تبدیل شده است.

شادی؛ نسخه پیشگیرانه سلامت روان

در پایان، شیرانی گفت: شادی مثل واکسن روانی است. جامعه‌ای که افراد آن شاد باشند، از نرخ پایین‌تری از افسردگی، اضطراب و خشونت برخوردار خواهد بود. اگر امروز برای شادی سرمایه‌گذاری نکنیم، فردا باید هزینه آسیب‌ها و فروپاشی سرمایه اجتماعی را بپردازیم.