پویا جبل‌عاملی* اقتصاددان ایرانی در دنیای اقتصاد نوشته است: باید پرسید که در روزگار پس از این، کشور آمادگی توسعه یافتگی را دارد؟ راه گذشته چه مزایا و معایبی داشت؟ آیا توانست رشد اقتصادی ایجاد کند؟ آیا توانست رفاه بیاورد؟ آیا توانست نگرانی مردم را از موضوع امنیت برطرف کند؟ آیا توانست ما را به شکل عملی به مرزهای دانش برساند؟ پاسخ به‌این پرسش‌ها برای بسیاری از ما که در این کشور زندگی می‌کنیم مشخص است.
از این رو لازم است تا در دوره آتی گام‌هایی را در جهت تغییر برداریم. این که این تغییرات چه می‌تواند باشد کافی است، از خود بپرسیم آیا کشورهای دیگر استقلال خود را همراه با تثبیت جایگاهشان در اقتصاد جهانی، حفظ نکرده‌اند؟ آیا دیگر کشورهای دنیا مستقل نیستند؟ آیا اگر بخواهیم اراده ملی خود را اعمال کنیم ناگزیر به دوره‌هایی از درگیری هستیم؟ در این صورت آیا کشورهای منطقه که در صلح با چندین برابر درآمد سرانه زندگی می‌کنند هیچ کدام دارای اراده نیستند؟
بدون پاسخ دادن به‌این پرسش‌ها و تغییر در رویه‌ها، شاید زودتر از تصور روزهای سپری شده متاسفانه بازگردند. ما نیازمند آن هستیم به شهروندان کشور اطمینان دهیم صلحی پایدار همراه با سعادت مادی در انتظار آن‌هاست و بدون تردید اگر تغییری رخ ندهد، همه می‌دانیم چه رخ خواهد داد. این راه را رفته ایم و ادبیاتی چون گذشته به هیچ کس اطمینان نخواهد داد بلکه اعتماد را نیز بیش از گذشته سلب خواهد کرد.
وقتی طیف گسترده‌ای از فعالان، حتی خارج از نظام، پای ایران ماندند حالا نوبت تصمیم گیرندگان است که نشان دهند ایران متعلق به همه آن‌هاست و تعلق یعنی آنان بتوانند آن طور که می‌خواهند در این آب و خاک زندگی کنند، آن کس را که می‌خواهند نماینده خود کنند و آن طور که می‌خواهند اندازه رای شان در تصمیم‌گیری‌ها و سرنوشت این کشور اثرگذار باشند.
بر صاحبان قدرت است تا هر چه سریع تر نشان دهند این تغییر رخ خواهد داد و در بر همان پاشنه نخواهد چرخید. انسجام ملی در دوره آتش بس است که می‌تواند از تکرار وقایع قبلی جلوگیری کند و بدون یک اقتصاد پایدار و شکوفا، بدون تجارت با کشورهای دنیا، بدون دست یابی به جایگاهی قوام یافته در بازارهای جهانی، انسجام تضمین نخواهد شد. برای رسیدن به چنین جایگاهی باید با تغییر نگاه، مذاکره را به نتیجه برسانیم و با الگو گیری از بسیاری از کشورهایی که در چند دهه اخیر راه توسعه یافتگی را پیمودند، استقلال کشور را در راستای تعامل با همه کشورهای جهان جستجو کنیم.
بدون این گام ها، که منجر به مودت در داخل و مشارکت عمومی همه مردم در سرنوشت کشور خواهد شد، صلح در روابط فی مابین ما با جهان خارج رقم خواهد خورد و در عین حال اقتصاد ملی هم از این تغییرات به جنب و جوش خواهد افتاد و هم با این دگرگونی اقتصادی، انسجام داخلی و صلح تضمین بیشتری پیدا خواهد کرد. نگذارید اولویت این تغییرات مشمول گذر زمان شود.
source