شفقنا رسانه_ رسانه‌ها در جهان امروز دارای نفوذ بسیاری در میان شهروندان و جوامع هستند و به طبع آن، از قدرت بسیاری برای تاثیرگذاری در عرصه‌های مختلف برخوردار می‌باشند. یکی از این عرصه ها حضور رسانه ها و خبرنگاران در صحنه بین المللی است، امری مهم که می تواند علاوه بر ارتباط با جهان، پیام و اهداف و مواضع هر کشوری را به صدای جهانیان برساند. اما چه موانعی در مسیر بین‌المللی شدن رسانه های ماست؟ جلال خوش چهره، روزنامه نگار حوزه بین الملل می گوید: دلیل فقدان رسانه بین المللی در ایران ناتوانی روزنامه نگاران داخلی نیست بلکه ناتوانی مالی و بی توجهی دولت و مدیران رسانه ای است و این مشکل بزرگی است که هیچ تلاشی از سوی دولت و مدیران رسانه ها برای جهانی شدن صورت نمی گیرد.
جلال خوش چهره در بیان ارزیابی خود از عملکرد مطبوعات و میزان دیده شدنشان در سطح بین الملل به شفقنا رسانه می گوید: من معتقدم مطبوعات کشورمان در سطح بین الملل دیده می شوند و بازتاب لازم را دارند. برای رسیدن به این صحبت من کافی است بی بی سی، یورنیوز، آسوشیتدپرس، کانال های ماهواره ای و… را رصد کنید، متوجه می شوید که این رسانه ها به صورت مداوم در حال رصد محتوای تولیدی، تحلیلی و تفسیری رسانه های ما هستند. بسیاری از تحلیل ها و تفسیرهای روزنامه نگاران داخلی ما در سطح بین الملل بازتاب و رصد می شود. اگرچه تولید محتوا در داخل کشورمان مقداری با حزم و احتیاط است با این حال رسانه های بیرونی تلاش می کنند در این بین تحلیل و نظر را کشف کنند. علاوه بر آن خیلی از تحلیل ها و تفسیرهایی که در خارج از این درباره کشورمان صورت می گیرد براساس تولید محتوایی است که در رسانه های داخلی منتشر شده است. اگر تحلیل و تفسیرهای جناحی را نادیده بگیریم، خیلی از تحلیل های کارشناسی که در رسانه های ما منتشر می شود، حتی جلوتر از رسانه های بین المللی هستند.
این روزنامه نگار حوزه بین الملل با اشاره به چالش ها و موانع رسانه ها در مسیر بین‌المللی شدن می گوید: این مشکل بزرگی است که هیچ تلاشی از سوی دولت و مدیران رسانه ها برای جهانی شدن صورت نمی گیرد. درحالی که قبل از انقلاب قدم هایی برای جهانی شدن رسانه ها برداشته شده بود به عنوان مثال درباره جنگ ویتنام و… رسانه ها تحلیل هایی می نوشتند و بازتاب بیرونی هم داشت. به عبارتی دولت با توجه به مشکلات موجود هیچ اقدامی برای شکل گیری یک رسانه جهانی ندارد. علاوه بر آن صداوسیما نماینده های مختلف در سطح جهانی دارد اما معمولاً چون به صورت شکلی، قالبی و یکسویه به تحولات نگاه می کند قاعدتاً با یک گارد سیاسی روبه رو می شود و اگر هم بازتابی داشته باشد با این گارد سیاسی تحلیل می شود.
او ادامه می دهد: ما دو بخش رسانه داریم. یک بخش دولتی و یک بخش خصوصی. بخش دولتی ما مثل ایرنا، واحد مرکزی خبر و… است. متاسفانه در این دو بخش تولید محتوایی که بتواند حضور داشته باشد و تحلیلی روشن از اتفاقات دهد را نداریم. بخش خصوصی ما هم به بنگاه های رسانه ای تبدیل شده است. در واقع بسیاری از این رسانه ها یا فاقد تحریریه هستند و یا با مشکلات مالی؛ از نظر درآمد، خرید کاغذ، تولید محتوا و… روبه رو هستند. همین که بتوانند حقوق ماهانه خبرنگاران خود را تامین کنند، قدم بزرگی برداشته اند. طبیعی است که توانایی اعزام خبرنگار به مناطق مختلف جهان و پوشش اخبار آن را نداشته باشند. خبرنگاران ما وقتی درباره منطقه تحلیل و تفسیرهای خود را می نویسند یک نگاه انتزاعی دارند نه میدانی.
خوش چهره نقد می‌کند: کدام یک از رسانه های ما برای پوشش جنگ یا انتخابات کشورهایی چون اوکراین، لبنان، عراق و… خبرنگار اعزام کرده اند؟ هیچکدام. بنابراین مجبورند از منابع بیرونی برای تحلیل های خود استفاده کنند. طبیعتاً وقتی مونتاژکار می شوند دیگر در آن حوزه تولید محتوایی نخواهند داشت و صرفاً از آبشخور منابع بیرونی نگاه می کنند. این مسئله با گرایش های سیاسی هماهنگ می شود چراکه یکسری از رسانه ها گرایش های شرقی و یکسری گرایش غربی دارند و براساس منابع غربی یا شرقی، تحلیل می کنند. در اینجاست که رسانه های ما با مشکل مواجه می شوند.
او می گوید: به جز برخی از روزنامه هایی که به سختی درحال تولید محتوا و گذران عمرهستند بیشتر روزنامه های ما به محل درآمد مدیران مسئول تبدیل شده و آن را به یک نفر کرایه داده اند تا مدیریت شود. این فرد حدود ۲۰ روزنامه را به کمک یک صفحه آرا و چند نفر نیرو مدیریت می کند. طبیعتاً از این روزنامه تحلیل و تفسیر حرفه ای بیرون نمی آید. در گذشته موسساتی مثل اطلاعات یا کیهان آنقدر درآمد داشتند که برای رویدادهای بزرگ خبرنگار اعزام کنند ولی الان اگر دولت کمک مالی نکند، حتی نمی توانند با هیات های سیاسی برای پوشش رویدادهای مربوط به کشورمان در حوزه بین الملل حاضر شوند. این درحالیست که اگر یک سرشماری کنید متوجه می شوید که چقدر خبرگزاری ها و روزنامه های جهانی در ایران خبرنگار دارند.
خوش چهره تاکید می کند: دلیل فقدان رسانه بین المللی در ایران ناتوانی روزنامه نگاران داخلی نیست بلکه ناتوانی مالی و بی توجهی دولت و مدیران رسانه ای است.
این روزنامه نگار حوزه بین الملل معتقد است که وجود تحریم ها می تواند به لحاظ مالی روی رسانه ها تاثیرگذار باشند ولی از لحاظ اعزام یا پوشش خبری مانعی ایجاد نمی کنند.
با این اوصاف نقش فناوری‌های نوین (مانند هوش مصنوعی، نرم افزارهای ترجمه و تولید محتوای چندزبانه) در رفع موانع بین‌المللی شدن رسانه‌ها چیست؟ خوش چهره می گوید: متاسفانه در ایران هر نوع تکنولوژی که وارد می شود به جای استفاده حرفه ای، استفاده کاریکاتوری از آن می شود. نوع استفاده رسانه های ما از هوش مصنوعی به گونه ای غیرحرفه ای شده که من آن را برای این فضا مقداری خطرناک می بینم. به عبارتی شاهدیم گاهی مترجم ها عیناً ترجمه هوش مصنوعی را بدون هیچ گونه ویرایش در رسانه منتشر می کنند یا حتی در تهیه گزارش ها از آن به صورت درست و حرفه ای استفاده نمی شود و نوعی رفع تکلیف است. لذا من معتقدم که استفاده غیر حرفه ای از هوش مصنوعی یک نوع تنبلی مضاعف را برای رسانه ها به وجود آورده و تاثیر عمق بخشی به محتوا نداده است. هوش مصنوعی در آرایش پیام ما می تواند کمک کننده باشد ولی در تحلیل و تفسیر محتوا فرد نویسنده باید آن را تحلیل کند نه هوش مصنوعی.
او در پاسخ به این سوال که چه سیاست و اقداماتی می تواند به تقویت قدرت نرم کشورمان از طریق بین المللی شدن رسانه هایمان منجر شود؟ می‌گوید: مهمترین راهکار کمک مالی دولت به رسانه های مستقل است علاوه بر آن باید حضور در تحریریه ها مقداری سختگیرانه تر شود و کسانی در تحریریه ها حاضر شوند و مدعی خبرنگاری و گزارشگری باشند که صلاحیت این کار را چه از حیث محتوا و چه از حیث آرایش دادن به پیام داشته باشند. ما در حال حاضر افراد قوی در رسانه ها داریم ولی به دلیل پایین بودن درآمدها معمولا جذب روابط عمومی ها شده اند یا از رسانه بیرون رفته اند. علاوه بر آن مدیران رسانه ای هم باید خبرنگاران را در آموزش زبان همراهی کنند تا بتوانیم در زمینه قدم برداشتن در مسیر رسانه بین المللی چشم انداز خوبی ترسیم کنیم.
source