به گزارش گروه رسانهای شرق، ایالات متحده در اقدامی کمسابقه، به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، هشدار داد که هرگونه حمله نظامی به ایران میتواند مذاکرات هستهای حساس با تهران را از مسیر خارج کند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در گفتوگویی با خبرنگاران در کاخ سفید این پیام را صراحتاً منتقل کرد و گفت: «در حال حاضر چنین اقدامی مناسب نیست، چون ما به یک راهحل بسیار نزدیک هستیم.» او با اشاره به گفتوگوهای جاری با ایران افزود: «ما مذاکرات بسیار خوبی با ایران داشتهایم و فکر میکنم آنها هم مایل به توافق هستند. اگر بتوانیم به توافقی برسیم، جانهای زیادی نجات پیدا خواهد کرد.»
ترامپ در پاسخ به پرسشی مستقیم درباره هشدارش به نتانیاهو گفت: «بله، من این را به او گفتم. سؤال بعدی!» او با لحنی قاطع ادامه داد: «به نتانیاهو گفتم که در این مقطع، اقدام نظامی نامناسب است، چون ما در آستانه حل مسئله هستیم.»
هدف: توافقی محکم با نظارت دقیق
ترامپ بر لزوم دستیابی به توافقی «بسیار محکم» تأکید کرد که امکان بازرسیهای دقیق را فراهم کند. او گفت: «میخواهیم توافقی داشته باشیم که به ما اجازه دهد بازرسانمان هر زمان که خواستیم وارد شوند و هر اقدامی لازم بود انجام دهیم، بدون اینکه کسی جانش را از دست بدهد.» این اظهارات نشاندهنده تمایل واشنگتن به رویکردی دیپلماتیک برای مهار برنامه هستهای ایران است، در حالی که اسرائیل همچنان بر گزینههای نظامی تأکید دارد.
بنبست غنیسازی اورانیوم
مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن با موانع جدی روبهروست، بهویژه بر سر مسئله غنیسازی اورانیوم. ایالات متحده خواستار توقف کامل غنیسازی است، اما ایران این درخواست را رد کرده و بر حق خود برای توسعه برنامه هستهای غیرنظامی تأکید دارد. این اختلاف، مذاکرات را در هالهای از ابهام قرار داده است. با این حال، گزارش هایی منتشر شده مبنی بر اینکه ایران در صورت توافق با آمریکا بر سر کاهش تحریم ها و آزادسازی اموال بلوکه شده، آماده اجازه دادن به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازدید از تأسیسات خود است، گامی که میتواند نشانهای از انعطاف تهران باشد.
گفتوگوهای جاری میان ایران و آمریکا از ۱۲ آوریل، با میانجیگری سلطاننشین عمان آغاز شده است. تهران و واشنگتن، که از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ روابط خصمانهای داشتهاند، در تلاشند تا گره کور برنامه هستهای ایران را باز کنند. کشورهای غربی به رهبری آمریکا و اسرائیل، که به باور کارشناسان تنها قدرت هستهای منطقه است، به ایران مظنون هستند که در پی دستیابی به سلاح هستهای است، اتهامی که تهران آن را رد میکند.
شکاف فزاینده میان واشنگتن و تلآویو
اختلافات میان ایالات متحده و اسرائیل بر سر نحوه مواجهه با ایران و مدیریت بحران غزه، به یکی از چالشهای اصلی روابط دو متحد دیرینه تبدیل شده است. این اختلافات ریشه در تفاوتهای استراتژیک و اولویتهای متضاد دو طرف دارد. در حالی که ترامپ در دومین دوره ریاستجمهوری خود به دیپلماسی با ایران متمایل شده و به دنبال توافقی برای مهار برنامه هستهای تهران است، نتانیاهو همچنان بر رویکردی تهاجمی و نظامی اصرار دارد. او معتقد است که هرگونه توافق با ایران، حتی با نظارت دقیق، نمیتواند تهدید هستهای تهران را بهطور کامل خنثی کند. این دیدگاه با سخنان اخیر نتانیاهو در «سندیکای خبری یهود» همخوانی دارد که خواستار نابودی زیرساختهای غنیسازی اورانیوم ایران و جلوگیری از توسعه موشکهای بالستیک آن شده بود. در مقابل، رویکرد دیپلماتیک ترامپ نشاندهنده تغییر نسبی از سیاست «فشار حداکثری» دوره اول ریاستجمهوری اوست. واشنگتن اکنون به دنبال توافقی است که نهتنها برنامه هستهای ایران را محدود کند، بلکه از تنشهای نظامی در منطقه بکاهد. این تغییر رویکرد، بهویژه پس از حملات مستقیم ایران به اسرائیل در آوریل و اکتبر ۲۰۲۴، که با واکنشهای محدود اسرائیل همراه بود، بهعنوان تلاشی برای جلوگیری از یک جنگ تمامعیار منطقهای تفسیر میشود.
غزه: نقطه اختلاف دیگر
علاوه بر ایران، بحران غزه نیز به محل اختلاف میان واشنگتن و تلآویو تبدیل شده است. در حالی که اسرائیل در مارس ۲۰۲۵ تهاجم گستردهای را در غزه آغاز کرد و با اعمال محاصره کامل، بحران انسانی را تشدید کرده، ترامپ خواستار آتشبس و بازسازی غزه بهعنوان «ریویرای خاورمیانه» شده است. این پیشنهاد با دیدگاه نتانیاهو، که به دنبال کنترل نظامی بلندمدت غزه و استقرار نیروهای امنیتی خصوصی در این منطقه است، در تضاد قرار دارد. منابع آمریکایی گزارش دادهاند که ترامپ از تهاجم جدید اسرائیل به غزه ناخشنود است، زیرا معتقد است این اقدامات بازسازی منطقه را دشوارتر میکند. این اختلافات، همراه با انتقادات بینالمللی از اقدامات اسرائیل در غزه، از جمله محاصره کمکهای بشردوستانه و حملات به غیرنظامیان، فشار بر روابط دوجانبه را افزایش داده است. گزارشهای اخیر نشان میدهد که حتی متحدان سنتی اسرائیل، مانند آلمان، به انتقاد از سیاستهای تلآویو در غزه پرداختهاند.
پیامدهای منطقهای و جهانی
شکاف فزاینده میان واشنگتن و تلآویو میتواند پیامدهای گستردهای برای ثبات منطقهای داشته باشد. اسرائیل نگران است که توافق احتمالی آمریکا با ایران، محدودیتهای کافی برای جلوگیری از پیشرفت هستهای تهران ایجاد نکند. از سوی دیگر، ایران با استفاده از میانجیگری عمان و نمایش انعطاف در موضوع بازرسیها، تلاش میکند تا جایگاه خود را در مذاکرات تقویت کند. با این حال، اظهارات علنی مقامهای ایرانی مبنی بر رد کامل توقف غنیسازی اورانیوم، نشاندهنده پیچیدگیهای این مذاکرات است.
در غزه هم تداوم عملیات نظامی اسرائیل و محاصره انسانی، خطر گسترش درگیریها به دیگر نقاط منطقه، از جمله لبنان و سوریه را افزایش داده است. حملات اخیر اسرائیل به اهداف ایرانی در سوریه و لبنان، و پاسخهای محدود ایران، نشاندهنده تلاش دو طرف برای اجتناب از یک رویارویی مستقیم است. با این حال، هرگونه اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران، بهویژه در شرایط کنونی، میتواند به تشدید تنشها و حتی درگیری گسترده منجر شود.
آینده روابط آمریکا و اسرائیل به نحوه مدیریت این اختلافات بستگی دارد. اگرچه دو طرف همچنان بهعنوان متحدان نزدیک شناخته میشوند، اما تفاوت در اولویتها و استراتژیها میتواند به کاهش هماهنگی در سیاستگذاری منجر شود. برای واشنگتن، حفظ توازن بین حمایت از اسرائیل و پیگیری دیپلماسی با ایران، چالشی کلیدی خواهد بود. در مقابل، نتانیاهو با فشارهای داخلی و بینالمللی مواجه است تا از تشدید تنشها خودداری کند، بهویژه در زمانی که افکار عمومی جهانی بهدلیل بحران انسانی در غزه بهشدت علیه اسرائیل متمایل شده است.
source