آیا خوردن آب سرد بعد از غذا گوارش شما را مختل می‌کند؟

به گزارش رکنا، تصور رایجی در میان افراد وجود دارد که نوشیدن آب سرد پس از غذا ممکن است فرآیند گوارش را مختل کند، چربی‌ها را در معده سفت کند، یا عملکرد آنزیم‌های گوارشی را کند نماید. این نگرانی در بسیاری از فرهنگ‌ها و حتی شبکه‌های اجتماعی بازتاب داده می‌شود و برخی را از مصرف آب سرد بعد غذا منصرف می‌کند. اما آیا این باور پایه علمی دارد یا به اشتباه در میان مردم جا افتاده است؟

آیا ارتباطی میان آب سرد و عملکرد گوارشی وجود دارد؟

بدن انسان دارای سیستم‌های پیچیده‌ای است که فرآیند گوارش را تنظیم می‌کند. مطالعات علمی این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌اند:

• تأثیر دما بر آنزیم‌های گوارشی: آنزیم‌های گوارشی بهتر از هر زمانی در دمای طبیعی بدن (حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد) عمل می‌کنند. اگرچه آب سرد ممکن است به‌طور موقت دمای معده را کاهش دهد، اما معده به سرعت این تغییر دما را جبران کرده و عملکرد آنزیم‌ها تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
• سفت شدن چربی‌ها: ادعای معروفی وجود دارد که آب سرد چربی‌های معده را سخت می‌کند. با این حال، معده چربی‌ها را با کمک اسید معده و آنزیم‌ها تجزیه می‌کند و دمای آب تأثیر قابل‌توجهی بر این فرآیند ندارد.
• تأثیر آب سرد بر تخلیه معده: برخلاف باور عمومی، بررسی‌ها نشان داده‌اند که آب سرد می‌تواند تخلیه معده را حتی سریع‌تر کند. این نتیجه معمولاً برای افراد سالم مشکل‌ساز نیست.
• ناراحتی گوارشی: افرادی که معده حساسی دارند یا از بیماری‌هایی مثل رفلاکس رنج می‌برند، ممکن است در موارد نادری با مصرف آب سرد دچار اسپاسم معده شوند، اما این اتفاق فراگیر نیست.

چرا این باور هنوز به قوت خود باقی مانده است؟

عوامل مختلفی در رواج این باور نادرست، حتی بدون پشتوانه علمی، نقش داشته‌اند:

• تأثیر سنت‌ها: در طب‌های سنتی مانند آیورودا و طب چینی، مصرف مایعات گرم برای گوارش بهتر توصیه شده است.
• تجربیات فردی: برخی افراد ممکن است پس از نوشیدن آب سرد احساس سنگینی یا ناراحتی کنند. این موضوع بیشتر به حجم زیاد آب که نوشیده شده است مرتبط است، نه دمای آن.
• انتشار اطلاعات نادرست: تبلیغات و مطالب غیرعلمی در شبکه‌های اجتماعی به انتشار و تقویت این باور کمک کرده‌اند.

آیا آب سرد می‌تواند برای همه مضر باشد؟

در حالت کلی، مصرف آب سرد بعد از غذا برای اکثر افراد کاملاً ایمن است و مشکلی برای گوارش ایجاد نمی‌کند. با این حال، در برخی شرایط خاص ممکن است نیاز به توجه بیشتری وجود داشته باشد:

• معده حساس: افرادی که به بیماری‌های گوارشی مبتلا هستند، مانند گاستریت، ممکن است با نوشیدن آب سرد اندکی ناراحتی معده تجربه کنند.
• عادات ناسالم: مصرف حجم زیاد آب (چه سرد و چه گرم) بلافاصله پس از غذا می‌تواند باعث فشار اضافی بر معده شده و حس نفخ ایجاد کند.
• ترجیح شخصی: برخی افراد بر اساس تجربه شخصی، آب ولرم را برای هضم بهتر ترجیح می‌دهند.

نکات پیشنهادی برای مصرف آب در هنگام غذا

برای حفظ سلامت گوارش و بهره‌وری بهتر از عملکرد بدن، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

• آب را به صورت جرعه‌جرعه و آرام مصرف کنید تا فشار اضافی بر معده وارد نشود.
• دمای آب را بر اساس ترجیح شخصی انتخاب کنید؛ سرد، ولرم یا گرم.
• در طول روز به میزان کافی آب بنوشید تا اندام‌های حیاتی بدن نظیر کبد و کلیه عملکردی مطلوب داشته باشند.
• در صورت مواجهه با مشکلات گوارشی مداوم، بهتر است با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید.

در مجموع، یافته‌های علمی نشان می‌دهند که نوشیدن آب سرد بعد از غذا هیچ نگرانی برای فرآیند گوارش ایجاد نمی‌کند و ادعاهای مربوط به سفت شدن چربی‌ها یا اختلال فعالیت آنزیم‌ها بدون پایه علمی هستند. معده به طور طبیعی دمای مایعات را تنظیم می‌کند و فرآیند گوارش را به‌طور مؤثر انجام می‌دهد. مهم‌تر از دمای آب، عادت‌های سالم زندگی و رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت گوارش بسیار اهمیت بیشتری دارند.