شفقنا رسانه- دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا با حضور عباس عراقچی نماینده ایران و استیون ویکاف نماینده آمریکا به میزبانی عمان برگزار شد. یکی از مهمترین موضوعاتی که بسیاری از کارشناسان درباره آن نگرانی داشتند، نحوه فعالیت رسانهای ایران در زمینه این مذاکرات بود. اما رسانه های ما تا چه اندازه برای پوشش این مذاکرات آمادگی داشتند و آیا توانستند بر جامعه مخاطب خود اثر بگذارند؟ رضا بردستانی، روزنامه نگار حوزه بین الملل می گوید: رسانه نباید منافع ملی یک کشور را تحت تأثیر خواستهها یا تمایلات خود قرار دهد. وظیفه اصلی رسانه در حال حاضر، بازتاب صحیح و دقیق روایت سر تیم مذاکرهکننده، یعنی آقای عراقچی است. بر این اساس، نباید وارد حواشی شد و باید تنها به نقل قولهای سر تیم مذاکرهکننده بدون کم و کاست بپردازیم.
رضا بردستانی، روزنامه نگار حوزه بین الملل در بیان ارزیابی عملکرد رسانه ها در رابطه با مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا به شفقنا رسانه می گوید: در رابطه با رسانه و مذاکرات هستهای ایران و آمریکا، کلیات و مفروضاتی وجود دارد که به عنوان بدیهیات پذیرفته شده است. از جمله این که در حال حاضر مرجعیت خبری در کشور از بین رفته است. قبل از شروع سخنانم باید تصریح کنم که در حال حاضر فعلاً هیچ مذاکرهای میان طرفین در جریان نیست تا بتوان درباره آن صحبت کرد. به عنوان نمونه، دو تیم فوتبال قصد برگزاری مسابقهای دارند که نمایندگان آنها درباره محل برگزاری، رنگ لباس، توپ بازی، مدت زمان مسابقه، تعداد تعویضها و سایر جزئیات مذاکره میکنند. به عبارت دیگر، در حال حاضر ایران در مرحلهای قرار دارد که تنها در حال بررسی این است که آیا وارد فرآیند مذاکره شود یا خیر؟ هماکنون نیز وارد مرحله مذاکرات فنی نشدهاند و اگر اخبار را دنبال کنید، تازه قصد دارند وارد مباحث تخصصی مذاکره و ماهیت آن شوند.
او تاکید می کند: خروج دستگاه دیپلماسی از زیر سایه آقای ظریف اقدام مثبتی بود؛ چراکه حساسیتهایی درباره ایشان وجود داشت و برخی طیفهای سیاسی مخالف سرسخت حضور او بودند. حضور ایشان در این برهه زمانی میتوانست کل فرآیند را دچار حاشیههای خطرناک کند. این حساسیتها اما نسبت به آقای عراقچی وجود ندارد؛ چراکه خارجیها بهتر او را میشناسند و او را فردی دیپلمات سرسخت، صریح و رک میدانند که فردی بسیار کارآمد است.
رسانه باید فضای ذهنی جامعه را از موضوع برجام دور کند
با این اوصاف عملکرد رسانه ها در این برهه زمانی باید چگونه باشد، بردستانی پاسخ می دهد: رسانه باید فضای ذهنی جامعه را از موضوع برجام دور کند؛ زیرا این مذاکرات ارتباط یا شباهتی با برجام ندارد. آقای عراقچی هماکنون نمایندگی نظام جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و انتقالدهنده نظرات عالیترین تصمیمگیران نظام است؛ طرف مقابل نیز میداند صحبتهای ایشان مورد تأیید کل حاکمیت است. پیشتر زمانی که آقای ظریف سخن میگفت، طرف مقابل نیز معتقد بود آقای ظریف باید نظر تهران را هم جویا شود. نکته مهم دیگر اینکه هیچیک از طرفین مذاکره اعتماد کامل به دیگری ندارند؛ اما این بیاعتمادی با آنچه در افکار عمومی تصور میشود متفاوت است. این بیاعتمادی فنی و سیاسی است؛ دو طرف آگاه هستند چه چیزهایی در چنته دارند، خطوط قرمز چیست و چه مواردی برایشان حساس است.
رسانه مباحث مهم مذاکرات هسته ای را به زبان قابل فهم برای عموم تبدیل کند
او ادامه می دهد: در جریان مذاکرات اخیر، هر دو طرف مراقب هستند تا اطلاعات حساس فاش نشود و روند مذاکره دچار حاشیه نشود. بنابراین باید بپذیریم آنچه آقای عراقچی بیان میکند باید ملاک رسانهها باشد. ما رسانهایها معمولاً دنبال تیترهای جذاب هستیم؛ اما رویدادهای اخیر فاقد تیتر مشخص هستند و نمیتوان با یک تیتر کلی تمام ماجرا را برای افکار عمومی تبیین کرد. رسانه باید نگاه حرفهای و فنی به موضوع داشته باشد و مهمترین مباحث سیاسی مربوط به این مذاکرات را به زبان قابل فهم برای عموم تبدیل کند.
این روزنامه نگار بین الملل یادآور می شود: نکته دیگری که اهمیت دارد، ذینفعان منطقهای و بینالمللی هستند؛ سفر آقای عراقچی به روسیه، سفر وزیر دفاع عربستان به ایران، سفر مقامات اروپایی به کشورمان همگی نشاندهنده ابعاد بینالمللی این موضوع است و سیاستهای جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بنابراین رسانه باید هر آنچه در اختیار دارد را برای اطلاعرسانی شفاف ارائه دهد.
آنچه آقای عراقچی بیان میکند باید ملاک رسانهها باشد
بردستانی با اشاره به نقش حضور رسانه های خارجی و ایرانی در محل مذاکره می گوید: در این مذاکره، اهمیت چندانی ندارد که چه رسانهای نماینده اعزامی به محل مذاکره است؛ زیرا رسانههای حاضر در محل، روایتی جز آنچه آقای عراقچی یا تیم مذاکرهکننده بیان میکنند، ندارند. بررسی کانالها و شبکههای خبری نیز نشان میدهد که همگی به تحلیل و تفسیر پرداختهاند. بنابراین، از دست دادن مرجعیت خبری رسانه های داخلی هرچند امر مهمی است، اما پیگیری رسانههای فارسیزبان بیگانه هیچ ارزش افزودهای برای ما ندارد و روایت یکسانی از جریان مذاکرات به رسانهها منتقل میشود. وظیفه رسانه در حال حاضر، بازتاب صحیح و دقیق روایت سر تیم مذاکرهکننده، یعنی آقای عراقچی است. بر این اساس، نباید وارد حواشی شد و باید تنها به نقل قولهای سر تیم مذاکرهکننده بدون کم و کاست بپردازیم. طبیعی است که مذاکرات در سطح عالی با مخالفانی در حوزههای نظامی، سیاسی و دیگر عرصهها مواجه است؛ اما رسانه نباید منافع ملی یک کشور را تحت تأثیر خواستهها یا تمایلات خود قرار دهد. در برخی موارد، حرفهایترین اقدام رسانه سکوت است و نباید به دنبال تیترهای جنجالی باشد. بنابراین، وظیفه اصلی ما این است که تنها روایت صحیح و کامل گفتههای آقای عراقچی را منعکس کنیم.
source