میکروپلاستیک‌ها؛ تهدیدی جدید برای مقاومت آنتی‌بیوتیکی

1

یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که میکروپلاستیک‌ها نه تنها باکتری‌ها را منتقل می‌کنند، بلکه به آن‌ها در توسعه مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها نیز کمک می‌کنند. مشخص شده است که تنها چند روز پس از قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک‌ها، باکتری‌ها نسبت به چندین آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند.

تأثیر منفی میکروپلاستیک‌ها بر آلودگی محیط‌زیست پیش‌تر اثبات شده بود. اما دانشمندان دانشگاه بوستون دریافتند که این ذرات پلاستیکی کوچک می‌توانند به تسریع روند ایجاد مقاومت ضدمیکروبی (AMR) کمک کنند. این پژوهش در مجله Applied and Environmental Microbiology منتشر شده است.

میکروپلاستیک‌ها و مقاومت آنتی‌بیوتیکی

نویسنده اصلی این تحقیق، نیلا گروس، اعلام کرد: «آلودگی پلاستیکی فقط یک مشکل زیست‌محیطی نیست، بلکه یک معضل مهم در زمینه بهداشت عمومی و مقابله با عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک است.»

به دلیل افزایش استفاده از پلاستیک، آلودگی ناشی از میکروپلاستیک‌ها به‌طور گسترده‌ای گسترش یافته است. به‌ویژه سیستم‌های فاضلاب، به مناطقی تبدیل شده‌اند که این پلاستیک‌ها را به حامل‌های باکتریایی تبدیل کرده و پدیده‌ای تحت عنوان «زیست‌سپهر پلاستیکی» (plastisphere) ایجاد می‌کنند.

برای بررسی نقش میکروپلاستیک‌ها در افزایش مقاومت ضدمیکروبی، پژوهشگران سه نوع پلاستیک را انتخاب کردند:

• پلی‌استایرن (مورد استفاده در بسته‌بندی‌ها)
• پلی‌اتیلن (استفاده شده در کیسه‌های پلاستیکی)
• پلی‌پروپیلن (موجود در بطری‌ها و ظروف نگهداری غذا)

این پژوهشگران میکروپلاستیک‌ها را به مدت ۱۰ روز در تماس با باکتری E. coli قرار دادند. هر دو روز یک‌بار، میزان مقاومت این باکتری‌ها در برابر چهار آنتی‌بیوتیک مختلف (آمپی‌سیلین، سیپروفلوکساسین، داکسی‌سایکلین و استرپتومایسین) اندازه‌گیری شد.

تسریع روند مقاومت آنتی‌بیوتیکی توسط میکروپلاستیک‌ها

نتایج نشان داد که صرف‌نظر از نوع یا اندازه میکروپلاستیک، باکتری‌ها تنها در عرض ۵ تا ۱۰ روز در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاومت چندگانه پیدا کردند.

در پژوهش‌های پیشین، تصور می‌شد که خود آنتی‌بیوتیک‌ها عامل اصلی مقاوم‌سازی باکتری‌ها هستند، اما این مطالعه نشان داد که میکروپلاستیک‌ها به‌تنهایی نیز می‌توانند روند ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی را تسریع کنند.

مقاومت پایدار در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها

یکی از نگران‌کننده‌ترین یافته‌های این پژوهش این بود که باکتری‌های در معرض میکروپلاستیک‌ها، حتی پس از حذف آنتی‌بیوتیک و پلاستیک از محیط، همچنان مقاومت خود را حفظ می‌کنند. این امر نشان می‌دهد که میکروپلاستیک‌ها فقط حامل آنتی‌بیوتیک‌ها نیستند، بلکه به عنوان یک مرکز تکامل مقاومت باکتریایی نیز عمل می‌کنند.