رئیس دانشگاه آزاد: نظریه‌پردازی در حوزه زن و جامعه مهدوی یک ضرورت است

به گزارش خبرگزاری آنا، همایش «زنان، تربیت اجتماعی و جامعه مهدوی» با حضور محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و عاصمه قاسمی مشاور ریاست دانشگاه در امور زنان و خانواده، در واحد زنجان برگزار شد.

طهرانچی در این همایش با بیان اینکه این نشست در ادامه مجموعه جلسات چهارمین جشنواره امامت و مهدویت در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می شود، گفت: تمامی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و مدارس سما فعالیت های بسیار خوبی در این جشنواره داشته‌اند و بحمدالله رشد بسیار خوبی از لحاظ علمی داشته است و قدردان زحمات واحدها هستیم که پرچم این دوره از جشنواره را به نیکی برافراشته‌اند.

وی با اشاره به مباحث علمی در موضوع زنان، تربیت اجتماعی و جامعه مهدوی، گفت: در این مبحث لازم است به کتاب خداوند و آنچه نبی اکرم (ص) در قالب علم، قرآن و حکمت آورده، توجه کنیم.

طهرانچی با تأکید بر اهمیت رجوع به آیات قرآن کریم برای ورود به مبحث زنان و جامعه مهدوی، اظهار داشت: اگر در این راه حرکت نکنیم و برمبنای آیات قرآن، شناخت کلی را بر شناخت جزئی مستقر کنیم و بدون «سلطان» که توسط خداوند به ما داده شده، رفتار کنیم، شناخت علم ما علم واقعی نخواهد بود بلکه ظن است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: ما در علم، نیاز به محکمات داریم. علم از پارادایم شروع نمی‌شود؛ بلکه قبل از پارادایم، محکماتی وجود دارد. محکمات با «سلطان» است که در اختیار ما قرار داده شده است. وقتی از مهدویت سخن می گوییم، باید از آینده‌نگاری نیز صحبت کنیم.

وی تأکید کرد: با رجوع به آیات قرآن؛ متوجه می شویم ما در مبحث «زنان، تربیت اجتماعی و جامعه مهدوی» نیازمند مطالب متقن اهل بیتی و مطالب متقن قرآن هستیم و اگر به این نرسیم، نمی‌توانیم راجع به جامعه مهدوی حرف جدی بزنیم. در این خصوص نیز آیات بسیاری در قرآن کریم وجود دارد. خداوند در قرآن می فرماید «وَيَعبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَم يُنَزِّل بِهِۦ سُلطَنا وَمَالَيسَ لَهُم بِهِۦ عِلم وَمَا لِلظَّـلِمِينَ مِن نَّصِير». یعنی کسانی که سلطان ندارند، علم ندارند و چیزی که می سازند، ظن است.

وی افزود: لازم است در محکمات، شناخت، ساحت و آینده‌نگاری بحث زنان و مهدویت به سرمایه اصلی خود که کتاب الله و عترت است، توجه لازم و کافی داشته باشیم. در این مورد، اولین نکته این است که آیا خداوند از تحقق جامعه مهدوی با ما سخن گفته یا خیر. پاسخ مثبت است؛ خداوند به وضوح سخن گفته و در این زمینه باید به سوره رم رجوع کرد. رم در زمان خود تمدن علمی وقت بود. خداوند می فرماید ای مردم تمدن ها بالا و پایین دارد، شکست و پیروزی دارند، خیال نکنید که این جاده یکطرفه است.

طهرانچی ادامه داد: خداوند در آیه 6 سوره رم می فرماید «وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ» یعنی حواستان باشد خداوند یک وعده با شما دارد و خلف وعده نمی‌کند. خداوند تأکید دارد که حواستان به وعده های الهی باشد. همچنین در آیه 60 سوره رم می فرماید « فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّوَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ» یعنی هیج گاه ناامید نشوید و کم نیاورید. اگر دیدید آنها حاکم شده‌اند، کم نیاورید. پیروزی آنها شما را کوچک نکند. شما هم زحمت بکشید. اما در این بین چیزی به نام وعده حق وجود دارد. وعده حق مبنای علمی دارد. خداوند در سوره رم تأکید دارد که چرا تفکر و بررسی نمی کنید؟ خیال نکنید که این تمدن ها همیشه حاکم می مانند. کسانی وجود داشتند که آبادانی‌شان بیشتر بود اما آمدند و رفتند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: لازم است توجه داشته باشیم که خداوند عادل است و در دنیا هم نظامات و سنت هایی برای این عدل قرار داده است.

طهرانچی با اشاره به آیاتی از سوره حج گفت: این سوره بعد از اینکه می فرماید از خدا و رسول تبعیت کن، وعده خدا را مطرح می کند و می گوید یک روزی می رسد کسانی که ایمان و عمل صالح دارند، حکومت دینی برپا می کنند. یعنی اولاً حاکمیت پیدا کرده و دوماً حکومتشان هم از جنس حکومت دینی است و دین حاکم می شود و آن روزی که دین حاکم شود، امنیت به دست می آید که تمام انواع امنیت را شامل می شود.

وی با بیان اینکه یکی از توصیفات جامعه مهدوی، داشتن این امنیت است، گفت: خداوند وعده داده که جامعه مهدوی حتماً تحقق پیدا می کند. از لحاظ آینده نگاری نیز خداوند می فرماید جامعه مهدوی حاکم می شود. پس بنابراین حاکم شدن جامعه مهدوی وعده صریح خداوند است.

طهرانچی با اشاره به مشخصات عصر ظهور گفت: در این زمینه باید به یک حدث معروف از پیامبر (ص) رجوع کنیم. ایشان می فرماید بعد از من علی (ع) ولی امر مسلمین است. بعد از او، یکی پس از دیگری ائمه‌ می آیند که از اولاد علی (ع) هستند و آخرین آنها مهدی (عج) است که غیبتش طویل است. آن وعده را او محقق می کند منتهی یک ویژگی دارد؛ «یَمْلَأُ اللهُ به الْأَرْضَ قِسْطاًوَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً». وقتی که آقا می آید، ویژگی بارز آن این است که ظلم شروع شده و گسترش پیدا کرده است. او می آید و این ظلم را به عدل تبدیل می کند.

وی خاطرنشان کرد: این زاویه چه زمانی شروع شد؟ این زاویه یک شروع دارد و شروع آن، وقتی است که خداوند زمین را آفرید، انسان را فرمود که تو و زوجت بروید و در جنت سکنی بگیرید. اما در این جنت به یک درخت نزدیک نشوید.

طهرانچی با بیان اینکه شروع ظلم از نزدیک شدن به یک درخت است، گفت: این شروع گام به گام باز می شود و گسترش پیدا می کند. بحث این است که این شروع چه بود که هم رخ داد و هم ادامه پیدا کرد. که حضرت باید برگردد و ظلم را به عدل برگرداند.

وی ادامه داد: چون از ابتدا و انتها حرف به میان آمده، ما به سراغ قرآن کریم رفته‌ایم. سکنی گزیدن آدم و زوجش در جنت در قرآن کریم مطرح شده است. ویژگی های جنت و بهشت در آیات 112 تا 129 سوره مبارکه طه آمده است. نه گرسنگی، نه تشنگی، نه آفتاب‌زدگی، نه گرفتاری و… هیچ کدام در بهشت نیست.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه بحث ما این است که ما در جنت بودیم ولی به واسطه ظلم از آن جنت جدا شدیم و اگر انسان بخواهد دوباره به آن جنت برگردد، باید اتفاقاتی بیفتد، گفت: خداوند در عبارت «سکنی بگزین» سه مفهوم را مطرح می کند؛ یک جا می فرماید «سکنی بگزین در جنت» پس اولین جایگاهی که خداوند عالم برای ما انتخاب کرد، جنت بود. این جنت ماورا نیست چون در آیه داریم که خداوند می فرماید من ارض را درست کردم، آماده کردم تا آدم بیاید. فضایی که در این دنیا خلق شد، جنت بود ولی آدم از آن هبوط کرد.

وی افزود: مفهوم دیگر این است که «هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيلَلِتَسكُنُواْ فِيهِ» بدین معنی که خداوند شب را برای این قرار که در آن سکنی بگزینیم و روز را برای «ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ». این هم یک بحث سکنی است. بحث دیگر این است که «وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْأَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا». پس اول اینکه زوج در کنار زوج سکنی می گزیند. جفت آنها در جنت سکنی می گزینند. در شبانگاه سکنی می گزینند ولی در روز از یکدیگر فاصله می گیرند. این مفهوم است. راجع به این قسمت لازم است به نکته دیگری هم اشاره شود. مفهوم دیگری تحت عنوان «مَساکنَ طَیَّبَهً» مطرح است. در این سکنی گزیدن، باید جایی که هستند را به «مَساکنَ طَیَّبَهً» تبدیل کنند؛ خانه طیب.

طهرانچی خاطرنشان کرد: بحثی که مطرح می کنیم، یک معلوم و یک آینده‌نگری و یک علم است. از محکماتی شروع می شود و… ولی دانشمندان و عقلا باید پارادایم، مکاتب، رویکرد، روش، الگو، گزاره و… خلق کنند. قرآن صرفاً گزاره نیست بلکه بیان محکمات و متشبهاتی است که می خواهد راهبر ما باشد بعد در علم ما باید شروع کنیم. خداوند به ما عقل داده است. می گوید عقل را به کار بینداز و در مواجهه با حوادث، علم را بساز، نظریه خلق کن.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه ما باید نظریه زنان و جامعه مهدوی بسازیم، گفت: نظریه داشته باشیم بدین معنی نیست که بگوییم قرآن این را گفته و آن را گفته. بله قرآن این را فرموده ولی بعد از آن آمده که عقلا شروع به حرکت کنند. «چرا در قرآن تدبر نمی‌کنید؟ مگر قلب های شما قفل شده؟ » قلب شما قفل نشده، بدین معنی است که آن را باز کنید و نظریه درست کنید. ولی این نظریه دیگر نظریه مقدس نیست بلکه نظریه انسان است. درست است که به محکمات متصل است ولی برداشت عقلانی ایشان است.

طهرانچی با بیان اینکه در دین اسلام نظریه با ابتنا بر محکمات قرآنی، اسلامی و توحیدی داریم، گفت: این بدان معنا نیست که هر چه بنده خدا بگوید این نظریه اسلامی است و اگر با آن مخالفت کردید، کافر می‌شوید، است. رشد و نمو خصوصاً در تفکر شیعه مبتنی بر عقل است. شیعه عقل را در تولید علم به مشروعیت می شناسد.

وی اظهار کرد: امکان دارد یک نظریه غربی باشد، اما محکمات اسلام در آن ملاحظه شده باشد. می تواند یک نظریه روانشناسی، اقتصادی و … باشد و محکمات اسلام در آن ملاحظه شده باشد. همچنین امکان دارد نظریه ای را یک فرد مسلمان داده باشد، اما محکمات دین اسلام در آن لحاظ نشده باشد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن برای بیان مفاهیم ملکوتی، انسانی و طبیعی از روش تمثیل استفاده می کند، افزود: بین فعل و قول خدا در خلقت، طبیعت، انسان و اجتماع ارتباط وجود دارد. خداوند کسانی را که اولیاشان را از کفار انتخاب می کنند شبیه به خانه عنکبوت می داند، «كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا». خانه عنکبوت یک پدیده صرفاً طبیعی است. از این مثالها در قرآن فراوان است. خداوند می گوید من هم خجالت نمی کشم به پشه یا موجودی کوچکتر مثال بزنم. مثال می زنم تا بندگانم آگاه شوند.

طهرانچی در ادامه با بیان اینکه وقتی از زوجیت صحبت می کنیم در واقع داریم از چند تا مفهوم در عالم طبیعی حرف می زنیم، گفت: یک مفهوم خود ماده است. یک مفهوم خاصیتهایی است که در فضای پیرامون ماده وجود دارد. ماده نسب به این خواص پاسخ می دهد. مثلاً یکی از خواصی که پیرامونهر ماده ای است، خواص گرانشی یا جاذبه است که به آن نیروی گرانش می گویند. یکی دیگر از آنها میدان الکتریکی و دیگری نیروی مغناطیسی است.

طهرانچی در بخشی دیگری از سخنان خود با اشاره آیه 20 سوره اعراف «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُورِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْآتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَاكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّا أَنْ تَكُونَامَلَكَيْنِ أَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِدِينَ» (سپس شیطان آن دو را وسوسه کرد، تا آنچه را از اندامشان پنهان بود، آشکار سازد؛ و گفت: «پروردگارتان شما را از این درخت نهی نکرده مگر بخاطر اینکه(اگر از آن بخورید،) فرشته خواهید شد، یا جاودانه (در بهشت) خواهید ماند!)، اظهار کرد: بشر به دنبال پادشاهی و جاودانگیهبوط کرد. زیرا فکر می کرد علم و روزی دارد اما قدرت ندارد. به خاطر همین به فکر ایجاد نظام سلطه افتاد تا پایدار شود، زیرا خیال می کند ملک تا ابد از آن اوست. هیچ حاکمی فکر نمی‌کند روزی سقوط کند. شاه زمانی که از کشور فرار می کرد، گفت ما خسته شدیم، داریم می رویم استراحت کنیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی طرح این سوال که این «فَوَسْوَسَ» چگونه وسوسه می کند، تصریح کرد: اول اینکه شما را گمراه می کند، دوم به شما آرزوهای طول و دراز می دهد و سوم به شما می گوید خلقت خدا را عوض کنید، امر به دستکاری در خلقت خدا می کند، در حالی که خلقت خدا با عدالت درست شده است.

وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به موضوع همایش «زنان، تربیت اجتماعی و جامعه مهدوی» تأکید کرد: حتمیت ظهور و جامعه مهدوی جز محکمات است. منشور زن این بار علاوه بر زوجیت و مودت، خانواده تراز است. زن باید در جایگاه خودش باقی بماند. خانواده مهدوی خانواده ای است که میزان در آن خانواده باشد، یعنی گزاره هایمان دارای صدق و عدالت باشد. در دنیای فعلی به صدق اعتقاد داریم، اما به عدالت، اعتقاد نداریم، به خاطر همین حضرت ولی عصر(عج) می آید که ظلم را به عدل تبدیل کند که این زمین به جنت تبدیل شود.