گشودن پنجره انتقال فناوری تولید خودرو‌های برقی در دولت جدید

اقتصاد و دولت چهاردهم/۶۸

پژوهشگر حوزه صنعت با بیان اینکه پنجره فرصتی که در زمینه خودرو‌های برقی برای ما باز شده، در حال بسته شدن است، گفت: اگر از این فرصت‌ها استفاده نکنیم و مجموعه‌های خودرویی ما یک شریک تجاری قوی در بحث انتقال فناوری پیدا نکنند، این مهم محقق نخواهد شد و فاصله ما از دنیا بیشتر از پیش می‌شود.

ابراهیم شجاعت در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فناوری آنا، با اشاره به عقب‌ماندگی صنعت خودرو در ایران از کشور‌های دیگر بیان کرد: در این زمینه ما کار‌های خوبی در دهه ۷۰ و ۸۰ شروع کرده بودیم، اما در دهه ۹۰ کشور دچار تحریم شد و آن کار‌ها نیمه‌کاره باقی ماند. قرارداد برجام هم که امضا شد، یک سری پروژه‌های جدید تعریف شد برای اینکه این عقب‌ماندگی جبران شود، اما قرارداد برجام هم پایدار نماند و ملغی شد.

پژوهشگر حوزه صنعت با بیان اینکه برای رسیدن به بازار جهانی و فناوری‌های روز دنیا نیاز است که صنعت خودرو ما با صاحبان فناوری همکاری داشته باشد، افزود: با وجود این در شرایط تحریم، اکثر صاحبان فناوری که کشور‌های اروپایی و آمریکایی هستند به‌هیچ عنوان با مجموعه ایرانی کار نمی‌کنند. اما الان روزنه‌ای که باز شده، قرارداد ۲۵ ساله با کشور چین است.

شرکت‌های چینی در زمینه خودرو‌های برقی پیشتاز هستند

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: کشور چین در دو دهه اخیر با توجه به بازار بزرگی که دارد، اکثر برند‌های اصلی صنعت خودروسازی دنیا را وادار کرده که در این کشور مجموعه‌های تولیدی خود را احداث کنند و با شراکت مجموعه‌های چینی، دانش و فناوری را به آنها انتقال دهند. این اتفاق تا حد زیادی انجام شده و به خصوص در حوزه خودرو‌های برقی الان خود شرکت‌های چینی به‌عنوان شرکت‌های پیشرو در دنیا فعالیت می‌کنند و در این حوزه شرکت‌های اروپایی در مقابل خودرو‌های چینی حرفی برای گفتن ندارند.

پژوهشگر حوزه صنعت خاطرنشان کرد: بنابراین این قرارداد ۲۵ ساله فرصتی است که ما بتوانیم با همکاری و شراکت با مجموعه‌های چینی، این ضعف و عقب ماندگی را جبران کنیم، به شرط اینکه نخواهیم صرفا بازار مصرف محصولات چینی باشیم. همیشه در مذاکراتمان این قید را داشته باشیم که انتقال فناوری و دانش هم اتفاق بیفتد و تولید در کشور ما انجام شود.

ایران به به لحاظ مهندسی پتانسیل بالایی دارد

وی با بیان اینکه در زمینه انتقال دانش فرصت‌های زیادی وجود دارد، گفت: در حال حاضر دو خط تولید خودروی چینی به کشور ترکیه و ازبکستان منتقل شده است. کشور ایران هم در مقایسه با بسیاری از کشور‌های جهان به لحاظ مهندسی پتانسیل بالایی دارد و می‌تواند نقش تولید خودرو‌های برقی را در منطقه داشته باشد؛ به شرط اینکه دیگر بیشتر از این فرصت‌ها را از دست ندهیم و دولت چهاردهم در خصوص توسعه صنعت تولید خودرو برقی تدابیر ویژه ای داشته باشد.

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه پنجره فرصتی که در زمینه خودرو‌های برقی برای ما باز شده، در حال بسته شدن است، افزود: اگر از این فرصت‌ها استفاده نکنیم و مجموعه‌های خودرویی ما به‌خصوص ایران‌خودرو و سایپا یک شریک تجاری قوی در بحث انتقال فناوری پیدا نکنند، این مهم محقق نخواهد شد و فاصله ما از دنیا بیشتر از پیش می‌شود.

شجاعت با بیان اینکه پتانسیل خوبی در بحث‌های مختلف تولید و توسعه فناوری در کشور وجود دارد، اظهار کرد: چه از لحاظ منابع معدنی، چه منابع غیرمعدنی و همچنین نیرو‌های متخصص و جوانی که داریم در کنار تولید و نیروی ارزان قیمت، نکات مختلفی است که در کشور ما وجود دارد. اما نکته این است قرارداد‌هایی که قرار است صنعت خودرو را تغییر دهد و صنعت خودروی چین را درگیر کند، در سطح بنگاه نیست و در سطح حاکمیت است.

حاکمیت باید شرایط قراردا‌دهای انتقال فناوری را فراهم کند

وی ادامه داد: بنابراین باید خود رئیس‌جمهور و سطح ارشد نظام برای این مسئله تصمیم بگیرد و برای این موضوع وارد مذاکره شود و مذاکره در سطح روسای جمهور پیش می‌رود. اینطور نیست که مدیرعامل ایران خودرو یا سایپا بخواهند کار را پیش ببرند. حتی در کشور‌های اروپایی وقتی قرار است یک قرارداد بزرگ انتقال فناوری انجام شود، شخص دولت وارد می‌شود و این اتفاق را تسهیل‌گری می‌کند. پیمان اولیه باید در سطح دولت‌ها شکل می‌گیرد؛ بنابراین دولت ما خودش باید ورود کند و این استراتژی را داشته باشد که شریک چینی پیدا کند و برای خودروساز‌ها این شرایط را فراهم کند و پیمان و تفاهم‌نامه برای خودروساز‌ها نوشته شود.

این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: از طرف دیگر داخل کشور چه صنعت خودروسازی کشور و چه بروکراسی حاکم بر دستگاه‌های دولتی در ایران، یک عامل بازدارنده است که طرف خارجی انتظار حل شدن این عامل بازدارنده را داشته باشد برای اینکه بخواهد به کشور وارد شود؛ بنابراین موانعی که بر سر سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد و چالش‌های موجود حل شود. این چالش‌ها بعضا قابل حل شدن هستند، اما عزم و اراده جدی می‌خواهند و یک برنامه مشخص و نقشه راه که به واسطه آن این اتفاق مهم رخ دهد.

شجاعت در پایان خاطرنشان کرد: اگر عزم و اراده دولت بر این باشد که بخواهد ما به جمع جهانی بپیوندیم و با توافق و ادغام با زنجیره چینی‌ها خودروی به‌روز به دست مشتری برسانیم، این اتفاق می‌افتد؛ اما این اراده باید در سطح حاکمیت وجود داشته باشد و این عزم راسخ باشد. باید ببنیم وزیر صمت دولت چهاردهم چه استراتژی را برای صنعت خودرو به ویژه تولید خودروبرقی انتخاب خواهد کرد.