برجام دیگر زنده نمی شود

ساعت 24 – به ۲ دلیل معتقدم که ممکن است برجام به شکل فعلی دیگر قابل احیا نباشد؛ یکی پیشرفت بسیار در غنی‌سازی در ۶ سال اخیر و دو اینکه امریکا ممکن است آن زمان گریز هسته‌ای یک ساله را نتواند به دست بیاورد / رفع این موانع مستلزم باز کردن برجام و مذاکره مجدد در مورد بخش‌هایی از آن است / راه حل ایده‌آل، توافقی جامع با آمریکا درمورد همه مسائل فی مابین است

احمدی گفت: وزیر امور خارجه گفته برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد قابل احیا نیست. ” این سخن ایشان قابل درک است و من هم البته به دلایلی متفاوت فکر می‌کنم که ممکن است چنین باشد هر چند قطعی نیست که چنین است. ایشان دو دلیل را برای قابل احیا نبودن برجام ذکر کردند: یکی اینکه شرایط بین‌المللی تغییر کرده و در این رابطه به جنگ اوکراین و بحران غزه اشاره کردند؛ و دیگر اینکه “در خود برجام هم بعضی از تاریخ‌هایی که وجود داشته، گذشته است. ” در ارتباط با دلیل نخست ایشان، حداقل برای من روشن نیست که بحران اوکراین و جنگ غزه چه ارتباطی به برجام دارد.

وی به انتخاب گفت : ” برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد قابل احیا نیست. ” این سخن ایشان قابل درک است و من هم البته به دلایلی متفاوت فکر می‌کنم که ممکن است چنین باشد هر چند قطعی نیست که چنین است. ایشان دو دلیل را برای قابل احیا نبودن برجام ذکر کردند: یکی اینکه شرایط بین‌المللی تغییر کرده و در این رابطه به جنگ اوکراین و بحران غزه اشاره کردند؛ و دیگر اینکه “در خود برجام هم بعضی از تاریخ‌هایی که وجود داشته، گذشته است. ” در ارتباط با دلیل نخست ایشان، حداقل برای من روشن نیست که بحران اوکراین و جنگ غزه چه ارتباطی به برجام دارد. کما اینکه در اوج مذاکرات برجام، روسیه به شبه جزیره کریمه حمله و آنرا ضمیمه کرد، اما تکانی در ارکان مذاکرات برجام رخ نداد.

البته مرحوم امیرعبدالهیان هم در ۸ اسفند ۴۰۲ در مصاحبه با المیادین گفته بود: ” توافق حاصل شده بود، اما با حمله روسیه به اوکراین شرایط تغییر کرد. ” جنگ غزه نیز در قالب بحران ۸۰ ساله اسرائیل و فلسطین منطق خودش را دارد و ممکن است سال‌های بیشتری به طول انجامد. اما حمایت ایران از حقوق حقه فلسطین مانع توافق برجام ۹۴ نشد. قاعدتاً کشور‌ها امور حیاتی خود را به مسائل دیگران گره نمی‌زنند و در دیپلماسی هم قرار نیست همه مشکلات با هم حل شوند.

در مورد دلیل دوم ایشان، اینکه در برجام تاریخ‌هایی وجود داشته که گذشته است، حتماً درست است. دو سرفصل عمده یعنی ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ و ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ به سود ما سپری شده ودو تحریم سازمان مللی یعنی تحریم تسلیحاتی و موشکی علیه ایران برداشته شده است. تاریخ دیگری هم در پیش است که ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ است که اتفاقاً این تاریخ ایجاب می‌کند که برجام را احیا کنیم، چرا که در غیر این صورت حتماً “مکانیسم ماشه” فعال و قطعنامه‌های سازمان ملل علیه ایران احیا خواهند شد.