به گزارش رکنا، دگزامتازون (Dexamethasone) به طور خاص در درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری‌های خودایمنی، آلرژی‌های شدید، و بیماری‌های ریوی مانند آسم و COPD استفاده می‌شود. برای مشاهده فیلم نکات مهم در مصرف دگزامتازون در اینجا کلیک کنید.
موارد استفاده
التهاب: در درمان بیماری‌هایی که با التهاب همراه هستند، مانند التهاب مفاصل (آرتریت روماتوئید)، بیماری‌های تنفسی (آسم، COPD)، و التهاب‌های پوستی.
اختلالات ایمنی: در بیماری‌های خودایمنی که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم حمله می‌کند، مانند لوپوس.
درمان آلرژی‌ها: برای کاهش واکنش‌های آلرژیک شدید.
در برخی از انواع سرطان‌ها: برای کاهش التهاب و اثرات جانبی شیمی‌درمانی.
نارسایی غده فوق کلیوی: در درمان کمبود هورمون‌های استروئیدی طبیعی بدن.
عوارض جانبی
استفاده طولانی‌مدت یا بیش از حد از دگزامتازون می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد، مانند:
افزایش وزن
افزایش فشار خون
افزایش قند خون و خطر دیابت
تحلیل استخوان‌ها (استئوپروز)
کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن
مشکلات گوارشی
در نتیجه، دگزامتازون معمولاً تحت نظر پزشک و به مدت محدود تجویز می‌شود.
دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئیدی است و مانند دیگر داروهای این گروه، ممکن است با داروهای مختلف تداخل داشته باشد. همچنین دوز مصرفی دگزامتازون بسته به سن، وضعیت بالینی و نوع بیماری ممکن است متفاوت باشد. در اینجا به تداخل‌های دارویی و دوز مصرفی برای گروه‌های سنی مختلف اشاره می‌کنم.
جدول تداخلات دارویی دگزامتازون
دگزامتازون می‌تواند با داروهای مختلف تداخل داشته باشد که این تداخلات می‌توانند اثرات درمانی یا عوارض جانبی آن را تغییر دهند. در ادامه برخی از مهم‌ترین تداخلات دارویی ذکر شده است:
| داروی تداخلی | اثرات تداخل | توضیحات |
|---|---|---|
| مهارکننده‌های آنزیم CYP3A4 (مثل کتوکونازول) | افزایش سطح دگزامتازون در خون | این داروها ممکن است جذب دگزامتازون را افزایش دهند، که می‌تواند خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. |
| داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) | افزایش خطر زخم معده و خونریزی | استفاده همزمان با NSAIDs می‌تواند خطر عوارض گوارشی مانند زخم معده و خونریزی را افزایش دهد. |
| وارفارین (داروی رقیق‌کننده خون) | تغییر در اثرات رقیق‌کنندگی خون | دگزامتازون ممکن است تأثیر وارفارین را تغییر دهد و باعث افزایش یا کاهش اثرات آن شود. |
| داروهای کاهنده قند خون (مثل انسولین یا داروهای خوراکی دیابت) | کاهش اثر داروهای ضد دیابت | دگزامتازون می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد و باعث کاهش اثرات داروهای ضد دیابت شود. |
| داروهای مدر (مثل فروسوماید) | افزایش خطر کاهش سطح پتاسیم | دگزامتازون ممکن است باعث افزایش دفع پتاسیم شود و با داروهای مدر ترکیب شود که خطر کاهش شدید پتاسیم را افزایش دهد. |
| داروهای آنتی‌بیوتیک (مثل ریفامپین) | کاهش اثر دگزامتازون | ریفامپین ممکن است سرعت متابولیسم دگزامتازون را افزایش داده و اثر آن را کاهش دهد. |
| داروهای ضد تشنج (مثل فنی‌توئین) | کاهش اثر دگزامتازون | این داروها ممکن است باعث افزایش متابولیسم دگزامتازون و کاهش اثر آن شوند. |
دوز مصرفی دگزامتازون
دوز مصرفی دگزامتازون بسته به سن، نوع بیماری، شدت بیماری و وضعیت پزشکی فرد متغیر است. در ادامه یک جدول کلی برای دوز مصرفی این دارو آورده شده است:
جدول کلی برای دوز مصرفی این دارو آورده شده است:
| گروه سنی | دوز معمولی | توضیحات |
|---|---|---|
| نوزادان و کودکان (تا ۲ سال) | 0.02 تا 0.3 میلی‌گرم/kg/روز | دوز برای بیماری‌های التهابی یا آلرژیک، ممکن است بر اساس وضعیت بالینی تغییر کند. |
| کودکان (۲ تا ۱۲ سال) | 0.05 تا 0.3 میلی‌گرم/kg/روز | برای درمان بیماری‌های التهابی یا آلرژیک، دوز بر اساس وزن کودک تنظیم می‌شود. |
| بزرگسالان | 0.75 تا 9 میلی‌گرم در روز | برای درمان بیماری‌های مختلف مانند التهاب‌های شدید، بیماری‌های خودایمنی، و نارسایی‌های غده فوق کلیوی. |
| بزرگسالان (حالات حاد) | 4 تا 6 میلی‌گرم در روز | در برخی شرایط حاد مانند شوک یا حملات شدید آلرژیک، دوز ممکن است بالاتر باشد. |
| افراد مسن | معمولاً دوز پایین‌تر از بزرگسالان | به دلیل خطر بیشتر عوارض جانبی، معمولاً دوزهای پایین‌تر توصیه می‌شود. |
نکات مهم در استفاده از دگزامتازون
دوز اولیه: در بسیاری از موارد، دوز دگزامتازون باید به تدریج افزایش یابد.
دوز نگهدارنده: پس از رسیدن به اثر مطلوب، دوز ممکن است کاهش یابد.
مدت زمان مصرف: مصرف طولانی‌مدت ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد، بنابراین باید تحت نظر پزشک باشد.
درمان تدریجی: قطع ناگهانی دگزامتازون می‌تواند منجر به علائم ترک (کاهش عملکرد غده فوق کلیوی) شود، بنابراین قطع دارو باید به تدریج و تحت نظر پزشک صورت گیرد.
در نهایت، توصیه می‌شود که دوز دقیق و زمان مصرف دارو توسط پزشک معالج تعیین شود، زیرا دوزها می‌توانند بسته به وضعیت و نیاز بیمار تغییر کنند.
source