شفقنا رسانه- این روزها اخبار جنگ و تحولات منطقه در صدر اخبار قرار دارد و طبیعتا رسانه بنا به رسالتی که دارد مشغول انتشار تصاویر و اخبار مربوط به جنگ است. اما آنچه در این میان مهم به نظر می رسد دریافت این دسته از اخبار توسط مخاطبانی به نام کودکان است که حتما باید پروتکل های خاصی را برای محافظت از آنها در برابر این اخبار در نظر بگیریم. یک دکترای علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی می گوید: نیاز است که خانواده ها با گفتگوهای حرفه ای و درست، رعایت پروتکل های بهداشتی و درمانی مختص زمان تنش، گفتن داستان، نقاشی کشیدن، تصویرسازی و… با کودکان ارتباط بگیرند و به آن ها این اطمینان را بدهند که هر اتفاقی هم بیفتد در کنار هم و مراقب هم خواهند بود. به عبارتی باید تلاش شود تا ترس از دست دادن خانواده و اطرافیان از کودکان گرفته شود.
اعظم ده صوفیانی، دکترای علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر حوزه کودک و رسانه درباره تاثیر اخبار جنگ بر سلامت روان کودکان به شفقنا رسانه می گوید: کارهای مطالعاتی، تحقیقاتی و برنامه های پیشگیری از آسیب های اخبار جنگ برای کودکان، معمولاً مربوط به آن وجه از اخبار جنگ است که کشورشان درگیر جنگ شده است نه اینکه در مرحله تهدید به جنگ باشد. معمولا در این تحقیقات به سراغ نقش رسانه ها می روند و کمتر به تاثیر گفتگوهای روزمره در جمع خانواده، مدرسه و دوستان بر روح و روان کودک می پردازند. با این مقدمه می خواهم بگویم برای وضعیتی که در ایران با آن مواجه شده ایم، کمتر می توان مستنداتی پیدا کرد و به ترسیم وضعیت و مقابله با آن بپردازیم.
ده صوفیانی ادامه می دهد: تاثیر اخبار جنگ بر سلامت روان کودکان را می توان واکنش طبیعی افراد به یک رویداد غیرعادی دانست. به عبارتی انواع مختلف اختلال ها، اضطراب، افسردگی، انزوا، پرخاشگری، حتی رفتن به سمت دخانیات، الکل و … را می توان جزو اثرات منفی شنیدن این گونه از اخبار در کودکان دانست.
او با اشاره به اخبار جنگ در اوکراین و فلسطین می گوید: ما در چند سال اخیر با توجه به وقوع جنگ در اوکراین و فلسطین بیشترین میزان خشونت ها به ویژه کشتار کودکان را شاهد بودیم که تصاویر دلخراش از آن ها در رسانه ها و شبکه های اجتماعی دست به دست می شد. در چنین شرایطی خانواده ها معمولا سعی می کنند که فرزندانشان را از مواجه مستقیم با چنین اخباری دور نگه دارند. با این حال در چند ماه اخیر با وقوع حملات موشکی بین ایران و اسرائیل، سایه درگیر جنگ شدن هم برای ما به وجود آورده است. یعنی الان جنگ مسئله ای برای دیگری نیست بلکه در حال تبدیل شدن به مسئله ای برای ما هم است.
ده صوفیانی تاکید می کند: با در نظر گرفتن شرایط الان کشور که در وضعیت تهدید به جنگ به سرمی بریم، این سوال مطرح می شود که ما چقدر امکان دور نگهداشتن کودکان از مواجه با چنین اخباری را داریم و اینکه تا چه حد باید آن ها را دور نگهداریم؟ آیا نباید ضمن درنظر گرفتن برخی از ملاحظات به نحوی با اخبار و وقایعی که کم و بیش در اطراف خود حس می کنند یا می بینند، مواجه شوند؟
این پژوهشگر حوزه کودک معتقد است که ما نباید کودکان امروز را موجوداتی صد درصد منفعل درنظر بگیریم و می گوید: این ها کودکانی هستند که معمولاً هوش بالایی دارند و در سال های آغازین زندگی خود در معرض انواع رسانه ها قرار دارند، روابط های خانوادگی را درک می کنند و مطالعات هم نشان داده که این کودکان قابلیت تاب آوری در زمان بحران را دارند. آنچه بیشتر به کودکان آسیب می رساند تنش در روابط خانوادگی شان است. به عبارتی اگر شرایط خانوادگی مناسب باشد، کودکان می توانند این بحران را پشت سر بگذارند و آسیب روحی کمتری تجربه کنند.
ده صوفیانی توصیه می کند: نیاز است که خانواده ها با گفتگوهای حرفه ای و درست، رعایت پروتکل های بهداشتی و درمانی مختص زمان تنش، گفتن داستان، نقاشی کشیدن، تصویرسازی و… با کودکان ارتباط بگیرند و به آن ها این اطمینان را بدهند که هر اتفاقی هم بیفتد در کنار هم و مراقب هم خواهند بود. به عبارتی باید تلاش شود تا ترس از دست دادن خانواده و اطرافیان از کودکان گرفته شود. در این میان آموزش هایی هم که در مدارس و مهدکودک ها به کودکان و حتی والدین آن ها داده می شود در این زمینه می تواند کمک کننده باشد.
ده صوفیانی تاکید می کند: باید توجه داشته باشید که برخی از خانواده ها تلاش دارند تا کودکان خود را از اخبار جنگ و درگیری دور کنند، ولی این دور نگهداشتن نباید مانع این شود که کودکان مفاهیمی مثل همدلی و درک کردن دیگری را یاد نگیرند. به عبارتی حتی اگر در وضعیت «تهدید به جنگ» هم به سرنمی بردیم، خانواده و مدارس ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی- درمانی باید وضعیت آن دیگری (که درگیر جنگ شده و اشتراکات فرهنگی و دینی با ما دارد) را برایشان شرح دهند و روحیه همدلی را در آن ها تقویت کنند. به عنوان نمونه برخی از مدارس در برخی از کارها مثل جمع آوری پول برای کمک به کودکان جنگ زده، القای حس همدلی با کشیدن نقاشی و… فعالیت می کنند. به عبارتی این مراقبت نباید به قیمت این تمام شود که از کودک خود فردی خودخواه بسازیم و به دیگری فکر نکند.
source