تحریم‌های اقتصادی تأثیر قابل توجهی بر سلامت شهروندان کشورهای تحریم‌زده دارند. محمدرضا فرزانگان، هانیه سادات سجادی و رضا مجدزاده، پژوهشگران اقتصادی با انتشار مقاله‌ای در مجله Lancet از تأثیر تحریم بر سلامت فقرا و اقشار آسیب‌پذیر نوشته و پیشنهاد داده‌اند سازمان‌های جهانی سازوکارهایی برای حمایت از سلامت شهروندان کشورهای تحت تحریم ایجاد کنند.
تحریم‌های اقتصادی که روزگاری به عنوان اهرمی برای تقویت امنیت جهانی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اکنون به دلیل عواقب شدید و ناخواسته آن بر سلامت افراد باید مورد بازنگری قرار گیرد. مطالعات نشان می‌دهد تحریم‌های اقتصادی امید به زندگی را به میزان ۱.۴ سال کاهش می‌دهد، نابرابری‌ها را عمیق‌تر می‌کند و شرایط بهداشتی و اقتصادی را بدتر می‌کند.
همچنین فروپاشی سیستم‌های بهداشتی در نتیجه تحریم‌های اقتصادی دسترسی به داروهای ضروری را کاهش می‌دهد و بحران‌های بهداشتی را تشدید می‌کند.
حالا هفتادویکمین جلسه دفتر منطقه‌ای WHO در مدیترانه شرقی (EMRO) که برای ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ در قطر برنامه‌ریزی شده است، شعار «سلامت فراتر از مرزها: اقدام، دسترسی و برابری» را سرلوحه کرده است. اما در این منطقه، چهار کشور از ۲۲ کشور تحت تحریم‌های اقتصادی هستند. برای کاهش اثرات تحریم بر سلامت شهروندان کشورهای تحت تحریم، پیشنهاد می‌شود سازمان جهانی بهداشت، کانال‌های بشردوستانه مستقلی را برای تضمین جریان آزاد کالاهای ضروری پزشکی، با سیستم‌های مالی اختصاصی ایجاد کند و حمایت از جمعیت آسیب‌پذیر را تضمین کند.
همچنین ایجاد مشارکت بین دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی و سایر سازمان‌ها می‌تواند منابع را بسیج کند و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی را بهبود بخشد. علاوه‌براین، ایجاد یک سیستم جامع برای پایش و ارزیابی اثرات سلامت بسیار مهم است.
چنین سیستمی امکان ارزیابی بلادرنگ را فراهم می‌کند و شاخص‌های کلیدی مانند دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، امنیت غذایی و بار بیماری را پوشش می‌دهد و نظارت مؤثر جامعه جهانی را قادر می‌کند تا نیازها را شناسایی کرده و از کمک‌های هدفمند حمایت کند و مستقیما به چالش‌های مرتبط با تحریم‌های اقتصادی رسیدگی کند.
علاوه‌براین، WHO باید از ظرفیت‌سازی با ترویج تولید داخلی داروها و لوازم ضروری، کاهش وابستگی به واردات که به دلیل تحریم‌های اقتصادی مختل شده است، حمایت کند.
تخصیص عادلانه منابع هم بسیار مهم است و WHO باید از این موضوع دفاع کند و برای ایجاد تاب‌آوری، فقرا و اقشار آسیب‌پذیر را در اولویت قرار دهد. تقویت سیستم‌های بهداشتی از طریق بهبود حکمرانی هم بسیار مهم است و سازمان جهانی بهداشت را ملزم می‌کند تا به کشورها در اجرای ساختارهای حکومتی مؤثر برای افزایش تاب‌آوری کمک کند.
source