کارشناس اقتصاد کشاورزی با تشریح عوامل مؤثر بر بحران اخیر برنج در کشور، اظهار کرد: افزایش قیمت برنج ناشی از اختلال در نظام توزیع، تأخیر در واردات و ناهماهنگی در سیاست‌های حمایتی دولت بوده است.
به گزارش خبرگزاری آنا؛ قیمت برنج ایرانی، به‌ویژه ارقام ممتاز شمال کشور، در بازه زمانی اخیر از حدود ۱۸۰ هزار تومان به بیش از ۳۵۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم رسیده است.
در برخی گزارش‌ها آمده است که برخی فروشگاه‌ها کیسه ۱۰ کیلویی برنج طارم را نزدیک به ۴ میلیون تومان عرضه می‌کنند. آمار نشان می‌دهد که قیمت برنج ایرانی در بازه ۷ ماه اول سال جاری حدود ۱۵۵ درصد افزایش داشته است و حتی قیمت برنج خارجی نیز افزایشی بوده است.
اما دلیل این افزایش وحشتناک قیمتی در یکی از ارکان تغذیه‌ای چه بود؟
در این رابطه محمدجواد مودیان کارشناس اقتصاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با خبرنگاراقتصادی آنا اظهار کرد: بخشی از نابسامانی‌های اخیر در بازار برنج به دلیل احتکار برخی شرکت‌های بزرگ و ضعف واکنش به‌موقع دولت در مدیریت بازار رخ داد.
وی افزود: دولت نتوانست از ابزار‌هایی مانند ذخایر استراتژیک و کنترل واردات برای تعادل‌بخشی بازار استفاده کند و همین مسئله منجر به افزایش شدید قیمت‌ها شد.
به گفته این کارشناس، برخی از واردکنندگان و توزیع‌کنندگان بزرگ با افزایش سهم خود در بازار، رفتار‌هایی از خود نشان دادند که منجر به شکست بازار و اختلال در توزیع شد و دولت نیز در مدیریت این وضعیت ناکام ماند.
ماجرای ممنوعیت واردات برنج پاکستانی
مودیان درباره ممنوعیت واردات برنج از پاکستان گفت: جزئیات رسمی این تصمیم چندان مشخص نیست، اما مذاکراتی میان وزارت جهاد کشاورزی و تجار برای تأمین برنج از پاکستان در جریان بوده و حتی شرکت بازرگانی دولتی از عرضه ۵۰ تا ۶۰ هزار تن برنج پاکستانی خبر داده است.
وی افزود: تجار ایرانی عموماً با هند همکاری دارند و تغییر مبدا واردات به پاکستان نیازمند ورود تجار جدید یا تغییر رویکرد فعلی است. با توجه به شرایط سیاسی، پاکستان در ماه‌های اخیر گزینه‌ای امن‌تر نسبت به هند برای تأمین برنج محسوب می‌شود.
نقش خشکسالی در کاهش تولید؛ کمتر از آنچه تصور می‌شود
این کارشناس اقتصاد کشاورزی با اشاره به تأثیر خشکسالی گفت: در حال حاضر آمار دقیقی از میزان کاهش تولید برنج در دست نیست، زیرا داده‌های وزارت جهاد کشاورزی معمولاً با تأخیر منتشر می‌شود. با این حال، خشکسالی بیشتر بر استان‌های غیرشمالی که محل اصلی تولید برنج است، اثر گذاشته است.
مودیان تأکید کرد: افزایش قیمت‌های اخیر الزاماً به کاهش تولید مرتبط نیست، چراکه در زمان جهش قیمتی هنوز محصول جدید برداشت نشده بود؛ بنابراین منشأ اصلی گرانی را باید در اختلال‌های بازاری و مدیریتی جست‌و‌جو کرد.
ضرورت تداوم واردات برای اقشار کم‌درآمد
مودیان با بیان اینکه وابستگی به واردات در محصولات اساسی نباید افزایش یابد، تصریح کرد: در حوزه برنج، بخشی از جامعه از جمله دهک‌های پایین، پادگان‌ها، دانشگاه‌ها و اتباع خارجی نیازمند استفاده از برنج وارداتی هستند.
وی گفت: حتی در صورت خودکفایی کامل در تولید برنج، واردات در حد ۱۰ تا ۱۵ درصد برای پاسخ به تقاضای اقشار خاص ضروری است. در این زمینه، باید واردات از کشور‌هایی انجام شود که از نظر سیاسی و تجاری برای ایران کم‌ریسک‌تر باشند. پاکستان و روسیه از جمله گزینه‌های مناسب برای این هدف هستند.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی تأکید کرد: بحران اخیر بازار برنج نتیجه مجموعه‌ای از عوامل از جمله اختلال در توزیع، مشکلات ارزی، تأخیر در واردات و ضعف مدیریت ذخایر بوده است. برای جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی، لازم است سیاست‌های تنظیم بازار و واردات در هماهنگی کامل با برنامه‌های حمایتی از تولید داخل اجرا شود.
source