آیا بنکسی یک زن است؟ افشای هویت احتمالی مشهورترین هنرمند خیابانی جهان

1

در این هفته، یک اثر هنری جدید که به احتمال زیاد از بنکسی، مشهورترین هنرمند خیابانی جهان، است در لندن ظاهر شده است. هرچند شرکت «Pest Control» که آثار بنکسی را تایید می‌کند هنوز اعلام نکرده که تصویر دختری با دسته بادکنک‌ها در منطقه فَرینگدون اثر اوست یا نه، اما همین تصویر باعث شد دوباره نام او به سرخط اخبار بازگردد.

با توجه به همه‌گیر بودن آثار بنکسی و مبالغ کلانی که برای آن‌ها پرداخت می‌شود، هویت واقعی این هنرمند همچنان برای طرفداران موضوعی بسیار مهم به شمار می‌رود.

آغاز ماجرا از بریستول تا شهرت جهانی

بنکسی اولین بار در دهه ۱۹۹۰ با استنسیل‌های منحصربه‌فردش در بریستول به شهرت رسید. او در اوایل قرن ۲۱ با نقاشی‌های خیابانی ضدحاکمیتی خود در لندن، تبدیل به چهره‌ای برجسته در دنیای هنر شد.

از آن زمان آثارش در سراسر جهان دیده شده و نمایشگاه‌ها و پروژه‌های مختلفی را به خود اختصاص داده، مانند نمایشگاه دیسمالند (Dismaland) در سال ۲۰۱۵ و مستند نامزد اسکار «خروج از فروشگاه هدیه» (Exit Through the Gift Shop).

آیا رابین گانینگهام بنکسی است؟

سال‌هاست که آثار بنکسی با رابرت دل نایا، عضو گروه موسیقی «مسیو اتک» (Massive Attack) مرتبط دانسته می‌شود. اما از سال ۲۰۲۳، نظریه‌ای قدیمی دوباره مطرح شده که «رابین گانینگهام» همان بنکسی است.

یک فایل صوتی کشف‌شده از BBC که بنکسی در آن نام خود را «رابی» معرفی می‌کند، به همراه تحقیقات روی حرکات بنکسی و دوستان گانینگهام، این فرضیه را تقویت کرده‌اند.

با این حال، گانینگهام هرگز به‌طور مستقیم تایید نکرده که بنکسی است و این موضوع همچنان در حد گمانه‌زنی باقی مانده است.

نظریه جدید: بنکسی در واقع لوسی مک‌کنزی است؟

ورود یک کارآگاه هنری آماتور به ماجرا

برای «بابی برس»، یک کارآگاه آماتور تاریخ هنر از پیتسبورگ، گانینگهام یک سرنخ انحرافی است که بنکسی عمداً آن را طراحی کرده تا مردم را منحرف کند. برس باور دارد که بنکسی همیشه در واقع «لوسی مک‌کنزی»، هنرمند اهل گلاسگو، بوده است.

دلبستگی برس به مک‌کنزی

برس از بیش از ده سال پیش با آثار مک‌کنزی آشنا شده و از آن زمان نظریه‌اش را بر پایه اینکه او همان بنکسی است بنا کرده است. او می‌گوید طبیعی است که یک زن هنرمند بخواهد با پنهان کردن جنسیت خود و استفاده از نام مردانه، جامعه هنر را به چالش بکشد.

سوابق حرفه‌ای برس و آغاز وسواس او با راز بنکسی

برس سال‌ها به عنوان راننده استعدادهای صنعت فیلم در آمریکا کار کرده و هم‌زمان به هنر و ادبیات علاقه‌مند بوده است. وسواس او نسبت به معماهای هنری ابتدا با آثار مدرنیستی شروع شد و سپس به بنکسی رسید. او حتی در بخش تقدیم کتاب «مقدمه‌ای بسیار کوتاه بر جیمز جویس» نوشته کالین مک‌کیب ذکر شده است.

شباهت‌های مشکوک بین مک‌کنزی و بنکسی

غیبت مشکوک مک‌کنزی از دنیای هنر

برس اولین بار در سال ۲۰۱۳ با آثار مک‌کنزی آشنا شد و از درخشش او به‌عنوان یک هنرمند جوان در دهه ۹۰ شگفت‌زده شد. به‌گفته او، سبک خاص «استاپ‌موشن» مک‌کنزی در نقاشی‌هایش در آن زمان، بسیار پیشرو بوده است.

اما بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰، فعالیت مک‌کنزی به‌طرز عجیبی کاهش یافت؛ او تنها چند کار صحنه‌سازی تئاتری، مجموعه‌ای از طراحی‌های مد و چند نمایشگاه محدود (از جمله در موزه هنر مدرن سان‌فرانسیسکو) برگزار کرد.

ساخت یک مسیر حرفه‌ای جعلی؟

برس معتقد است که این کاهش فعالیت هنری به‌منظور پوشش‌دادن فعالیت‌های او به‌عنوان بنکسی بوده است. به گفته او، مک‌کنزی در این سال‌ها یک مسیر حرفه‌ای «پلاستیکی» ساخته و گالری‌ها نیز با بازنشر آثار قدیمی‌اش این موضوع را تقویت کرده‌اند.

از بریستول تا گلاسگو: تغییر محل تمرکز فرضیه

در حالی که بیشتر فرضیه‌ها بنکسی را با بریستول مرتبط می‌دانند، برس باور دارد این هم یک سرنخ ساختگی است؛ چون بریستول تاریخچه‌ای غنی در هنر خیابانی دارد و مکان مناسبی برای خلق یک افسانه به‌نظر می‌رسد.

او اما ارتباطی قوی با گلاسگو یافته؛ از جمله نمایشگاه سال ۲۰۰۱ با عنوان «صلح دشوار است» و همچنین نمایشگاه ۲۰۲۳ «بُرش و فرار» (Cut & Run) که نخستین نمایشگاه انفرادی بنکسی پس از ۱۴ سال بود.

شواهد شخصی و ارتباطات خانوادگی

پدر مک‌کنزی، بنکسی و تابلویی مشکوک

یکی از نکات کلیدی دیگر در نظریه برس، ارتباط «ری مک‌کنزی»، پدر لوسی، با بنکسی است. ری استاد تاریخ هنر در مدرسه هنر گلاسگو است. برس باور دارد پرتره‌ای از او که توسط همکارش بری آترتون کشیده شده و شامل اثر معروف بنکسی «Bomb Hugger» است، حامل پیامی پنهان است.

در این پرتره، ری مک‌کنزی در حال نگاه‌کردن به اثر و نگه‌داشتن انگشت خود روی شقیقه‌اش است، گویی در حال بازی «رولت روسی» است.

روابط با رومانی و اشارات پنهان

یکی دیگر از شواهد برس، اشاره بنکسی به سقوط رژیم چائوشسکو در رومانی در اثر «Love is in the Air» است که ابتدا در کرانه باختری نقاشی شد. برس می‌پرسد که یک مرد طبقه کارگر از بریستول چه ارتباطی با رومانی دارد؟ در حالی که مک‌کنزی بخشی از دوران کودکی‌اش را در رومانی گذرانده است.

مدرک طلایی برس: یک زین فانتزی نایاب

در نهایت، برس مدعی است که قوی‌ترین مدرک خود را در نسخه‌ای نادر از مجله فانتزی «Violet fanzine #4» مک‌کنزی از سال ۱۹۹۵ یافته است. در این مجله، تصویر کوچکی به نام «Spanking by Angry Miss» وجود دارد که بعدها در یادداشت‌های بنکسی از جلسه‌ای در سال ۲۰۰۴ با استیو لازاریدس (نمایشگاه‌گردان مشهور بنکسی) ظاهر شده است.

این تصویر بار دیگر در تبلیغات یک نمایشگاه در سال ۲۰۰۷ استفاده شده، اندکی پیش از جدایی لازاریدس از بنکسی. برس گمان می‌کند که استفاده از همین تصویر باعث اختلاف میان آن‌ها شده است.

او می‌گوید: «تنها دلیلی که می‌شود آورد این است که بنکسی عاشق یک اثر بسیار نایاب و گمنام بوده است. من دو سال تحقیق کردم تا این تصویر را پیدا کردم. چیزی نیست که کسی اتفاقی ببیندش.»

نظریه‌ای فراتر از مقاله

برس نظریه خود را در تماس تلفنی بیش از یک ساعت تشریح می‌کند و فایل‌هایی با ده‌ها هزار کلمه سند و مدرک ارسال می‌کند. او مدعی است که مک‌کنزی به‌کمک ساشا بارون کوهن و جفرسون هک از مجله «Dazed» برند هنری بنکسی را خلق کرده‌اند.

او این نظریه را در پست‌های اینستاگرامی و ردیت خود منتشر کرده و تمام تحقیقاتش را به‌صورت عمومی در اختیار قرار داده است.

آیا فاش‌کردن هویت بنکسی اهمیتی دارد؟

جان برندلر، مدیر گالری هنری Brandler، به BBC گفته است: «برای دنیای هنر، فاش‌شدن هویت بنکسی دیگر اهمیتی ندارد. برند بنکسی آن‌قدر بزرگ شده که مستقل از هویت واقعی هنرمند است.»

برس نیز با این نظر موافق است، اما باور دارد اگر مشخص شود که مک‌کنزی بنکسی است، بسیاری از زنان او را قهرمان خواهند دانست.

از نظر شخصی، او می‌گوید که انگیزه مالی نیز داشته است: «در زندگی‌ام به موفقیت‌هایی رسیدم، اما تنها چیزی که موفق نشدم، این بود که برای دخترم پول زیادی به جا بگذارم. شاید این آخرین فرصت باشد.»

لوسی مک‌کنزی مستقیماً به درخواست اظهارنظر درباره این نظریه پاسخ نداد، اما «مارتین مک‌گوون»، مدیر گالری Cabinet در لندن، گفت: «من بیش از ۳۰ سال است که با لوسی کار کرده‌ام و مطمئنم که او بنکسی نیست.»

و البته، شاید دقیقاً همان چیزی باشد که بنکسی می‌خواهد ما باور کنیم.