1
با رشد سریع هوش مصنوعی، رواج خودروهای خودران و گسترش انرژی‌های سبز، نوآوری با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشروی است. هر روز اختراعات، فناوری‌ها و پتنت‌های جدیدی از نقاط مختلف جهان معرفی می‌شود، اما تنها برخی مناطق هستند که پیشتاز این تحول جهانی‌اند.
گزارش شاخص نوآوری جهانی ۲۰۲۵ (GII) که هر سال توسط سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) منتشر می‌شود، کشورها و خوشه‌های شهری را بر اساس معیارهایی مانند الگوی سرمایه‌گذاری، پیشرفت فناوری، میزان پذیرش نوآوری و تأثیرات اجتماعی–اقتصادی رتبه‌بندی می‌کند. صد خوشه برتر از سان‌فرانسیسکو تا شنژن، در مجموع بیش از ۷۰ درصد پتنت‌های جهانی و فعالیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر را به خود اختصاص داده‌اند.
برای درک بهتر زندگی در این شهرهای پیشتاز، با ساکنان پنج خوشه نوآوری نخست جهان صحبت شده تا ببینیم فناوری چگونه در زندگی روزمره آن‌ها حضور دارد و گردشگران چگونه می‌توانند این آینده‌نگرترین ایده‌ها را تجربه کنند؛ ایده‌هایی که معمولاً ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد به دیگر نقاط دنیا می‌رسند.
۱. شنژن – هنگ‌کنگ – گوانگژو
چین امسال برای اولین‌بار در جمع ده کشور برتر شاخص GII قرار گرفت؛ رشد چشمگیر پتنت‌ها، سرمایه‌گذاری علمی و افزایش سرمایه‌گذاری خطرپذیر سبب این جهش شد. از میان صد خوشه برتر، ۲۴ خوشه متعلق به چین است و خوشه فناوری جنوب این کشور – شنژن، هنگ‌کنگ و گوانگژو – در رتبه نخست قرار دارد.
در این منطقه، فناوری با زندگی روزمره گره خورده و نوآوری بخشی از فرهنگ است. جیمی ریور، ساکن هنگ‌کنگ، می‌گوید در یک بازار سنتی می‌توانید فروشنده‌ای را ببینید که کنار تابلوهای دست‌نویس قیمت، پرداخت‌ها را از طریق QR انجام می‌دهد و فروشگاه‌های کوچک سفارش‌های خود را با چند اپلیکیشن مختلف مدیریت می‌کنند. به گفته او، «ترکیب سنت و فناوری انرژی خاصی ایجاد کرده که باعث می‌شود هیچ‌کس از امتحان ایده‌های جدید نترسد.»
-
- Hong Kong dazzles during the nightly Symphony of Lights, which transforms Victoria Harbour into a choreographed display of technology and art (Credit: Getty Images)
یکی از نمونه‌های محبوب، کارت Octopus است که در سال ۱۹۹۷ برای پرداخت کرایه حمل‌ونقل معرفی شد، اما امروز برای پرداخت انواع خدمات، از دستگاه‌های فروش تا پارکینگ، استفاده می‌شود.
برای لمس فناوری‌های پیشرفته هنگ‌کنگ، ریور توصیه می‌کند شب‌ها با کشتی Star Ferry از بندر بگذرید و نمایش Symphony of Lights را تماشا کنید؛ جایی که بیش از ۴۰ ساختمان با نورپردازی، لیزر و موسیقی هماهنگ می‌شوند. همچنین مجموعه PMQ که زمانی محل اقامت پلیس بوده، اکنون استودیوها و کارگاه‌هایی را در خود جای داده که از چاپ سه‌بعدی تا خوشنویسی سنتی را کنار هم نمایش می‌دهد.
شنژن که میزبان غول‌هایی مانند Huawei و Tencent است، در سال ۱۹۸۰ با تبدیل شدن به نخستین منطقه ویژه اقتصادی چین مسیر تبدیل شدن به قطب فناوری را آغاز کرد. اکنون با فضاهای سازنده مانند Shenzhen Open Innovation Lab، روحیه نوآوری در آن ریشه‌دار شده است. لئون هوانگ می‌گوید: «زیرساخت حمایتی این شهر اجازه می‌دهد ایده‌ها خیلی سریع آزمایش و مقیاس‌پذیر شوند.» او توصیه می‌کند گردشگران نمایش‌های بزرگ پهپادی شنژن را از دست ندهند؛ شهری که اخیراً رکورد بزرگ‌ترین نمایش پهپادی جهان را با ۱۲ هزار پهپاد شکسته است.
۲. توکیو – یوکوهاما
رتبه دوم این فهرست به خوشه توکیو–یوکوهاما تعلق دارد؛ جایی که بیشترین تعداد ثبت پتنت بین‌المللی در جهان را دارد. با این حال، ساکنان بیش از ظاهر پرزرق‌وبرق فناوری، به کاربری ساده و مفید آن علاقه‌مندند.
-
- Visitors to Tokyo’s team Lab Planets step into immersive rooms of light, colour and motion (Credit: Alamy)
دِینا یائو می‌گوید: «در ژاپن، فناوری به رؤیای ماشین‌های پرنده شبیه نیست؛ بیشتر روی راحت‌تر کردن زندگی تمرکز دارد.» کارت‌های حمل‌ونقل که همه‌جا قابل استفاده‌اند و حسگرهای هوشمند فروشگاه‌ها که امکان پرداخت بدون تماس را فراهم می‌کنند، نمونه‌هایی از نوآوری‌های کوچک اما تأثیرگذار هستند.
مسافران می‌توانند در هتل Henn Na تجربه چک‌این تمام اتوماتیک و کارکنان رباتیک داشته باشند یا با قطار بدون راننده Yurikamome از چشم‌انداز خلیج توکیو لذت ببرند. همچنین موزه هنری دیجیتال teamLab Planets با فضاهای تعاملی نور و صدا، یکی از جذاب‌ترین تجربه‌های تکنولوژیک شهر است.
۳. سن‌خوزه – سان‌فرانسیسکو
سیلیکون‌ولی همچنان قطب اصلی سرمایه‌گذاری خطرپذیر جهان است؛ نزدیک به ۷ درصد کل قراردادهای جهانی در این منطقه انجام می‌شود. تراکم فوق‌العاده شرکت‌ها و استعدادها سبب شده بسیاری از کارآفرینان دوباره به این منطقه بازگردند. ریتش پاتل، کارآفرین تازه‌وارد، می‌گوید: «اینجا مثل دوران شکوفایی دات‌کام است. همه‌جا کارآفرین و نوآور می‌بینید.»
-
- Waymo self-driving cars are already a familiar sight in San Francisco and Silicon Valley (Credit: Alamy)
برای گردشگران، جذاب‌ترین بخش، تجربه فناوری‌هایی است که هنوز جهانی نشده‌اند؛ از خودروهای خودران Waymo گرفته تا خدمات آزمایشی هوش مصنوعی.
۴. پکن
پکن بیشترین خروجی تحقیقات علمی در جهان را به خود اختصاص می‌دهد. اما ساکنان می‌گویند نقطه قوت اصلی شهر، ترکیب زیرساخت‌های پیشرفته با سنت‌های فرهنگی عمیق است. اِل فارل-کینگزلی می‌گوید زندگی روزمره با سوپراپلیکیشن‌هایی مانند وی‌چت و علی‌پی می‌چرخد و هوش مصنوعی از جمله Deepseek تقریباً در همه خدمات حضور دارد. بازدیدکنندگان می‌توانند تاکسی خودران Apollo شرکت Baidu را تجربه کنند؛ خودرویی بدون فرمان که کاملاً مستقل حرکت می‌کند.
-
- Beijing seamlessly blends high-tech convenience with deep cultural tradition (Credit: Getty Images)
۵. سئول
سئول، دومین قطب بزرگ سرمایه‌گذاری خطرپذیر آسیا، به گفته ساکنانش به‌خاطر کمبود منابع طبیعی، همواره مجبور بوده از راه فناوری رقابت کند. در این شهر، درهای دیجیتال، پرداخت موبایلی و خانه‌های هوشمند بخشی طبیعی از زندگی‌اند. کریس اوبِرمن می‌گوید: «اینجا معمولاً کیف پول لازم نیست؛ موبایل برای همه چیز کافی است.»
-
- Cheongyecheon Stream in central Seoul offers a glimpse of the city’s smart, sustainable design (Credit: Getty Images)
گردشگران می‌توانند در امتداد مسیر Cheongyecheon Stream با اتوبوس‌های برقی خودران سفر کنند یا وارد فروشگاه‌هایی شوند که بدون صندوق‌دار، ۲۴ ساعته و با سیستم‌های هوش مصنوعی فعالیت می‌کنند.
منبع BBCsource