به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،در یک تحقیق بلندمدت که ۲۵ سال به طول انجامید، پژوهشگران دانشگاه نورث‌وسترن موفق به شناسایی گروهی از افراد بالای ۸۰ سال شده‌اند که حافظه‌ای استثنایی و جوان دارند. این افراد که به عنوان اَبَرسالمندان شناخته می‌شوند، در آزمون‌های حافظه مشابه افراد ۳۰ سال جوان‌تر از خود عمل کرده‌اند.
این مطالعه که شامل بررسی‌های دقیق مغزی و تحلیل حافظه افراد سالمند است، به‌ویژه بر روی ویژگی‌های خاص مغز این افراد تمرکز کرده است. اَبَرسالمندان دارای حافظه فوق‌العاده‌ای هستند؛ به‌طور مثال، در آزمون‌های یادآوری کلمات، حداقل نمره ۹ از ۱۵ را کسب می‌کنند، در حالی که افراد مسن‌تر معمولاً در این آزمون‌ها نمرات کمتری دارند.
ویژگی‌های منحصر به فرد اَبَرسالمندان
-
حافظه جوان: اَبَرسالمندان در تست‌های حافظه، عملکردی مشابه افراد ۵۰ تا ۶۰ ساله دارند. آن‌ها قادرند کلمات را بهتر و سریع‌تر به یاد بیاورند.
-
مغز مقاوم و جوان: مغز این افراد به طور طبیعی از نازک شدن قشر مغز (لایه بیرونی مغز) که معمولاً در سنین بالا مشاهده می‌شود، محافظت شده و قشر کمربندی قدامی مغزشان نیز ضخیم‌تر از دیگر افراد مسن است.
-
روابط اجتماعی قوی: یکی از ویژگی‌های مشترک اَبَرسالمندان، حفظ روابط اجتماعی عمیق و مستمر در طول زندگی است. این ارتباطات ممکن است به حفظ سلامت ذهنی آن‌ها کمک کند.
-
سلول‌های مغزی خاص: اَبَرسالمندان نورون‌های خاصی به نام «نورون‌های ون اَکونومو» دارند که به رفتارهای اجتماعی مرتبط هستند و همچنین نورون‌های بزرگ‌تری در ناحیه انتورینال دارند که برای حافظه ضروری است.
دو سازوکار محافظتی مغزی
پژوهشگران به دو ویژگی کلیدی مغز اَبَرسالمندان اشاره کرده‌اند که موجب حفاظت از حافظه و عملکرد مغز در سنین بالا می‌شود:
-
مقاومت مغزی: مغز این افراد به‌طور طبیعی پلاک‌های آلزایمر را تولید نمی‌کند. پلاک‌های آلزایمر عامل اصلی تخریب سلول‌های مغزی و کاهش حافظه در افراد مسن هستند.
-
انعطاف‌پذیری مغزی: در صورتی که مغز اَبَرسالمندان پلاک‌های آلزایمر را تولید کند، اما مغز آن‌ها به‌گونه‌ای است که تحت تاثیر این پلاک‌ها قرار نمی‌گیرد و از عملکرد طبیعی خود محافظت می‌کند.
اهمیت اهدای مغز در پیشرفت علمی
از سال ۲۰۰۰ میلادی، ۲۹۰ اَبَرسالمند در این مطالعه شرکت کرده‌اند و مغز ۷۷ نفر از آن‌ها پس از مرگ برای بررسی‌های علمی به پژوهشگران اهدا شده است. تامار گِفِن یکی از پژوهشگران این پروژه می‌گوید: «اهدای مغز می‌تواند نوعی جاودانگی علمی باشد و به ما کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از بیماری‌ها و اختلالات مغزی به دست آوریم.»
چشم‌انداز آینده و راه‌های مقابله با آلزایمر
این یافته‌ها که در نشریه آلزایمر و زوال عقل منتشر شده، افق‌های جدیدی را برای مبارزه با بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر و پیشگیری از آن‌ها می‌گشاید. ساندرا وینتراب، سرپرست تحقیق، تأکید می‌کند: «حافظه استثنایی در سالمندی ممکن است و مغز اَبَرسالمندان از نظر ساختار فیزیکی و شیمیایی به‌طور قابل توجهی متفاوت از مغز افراد معمولی است.»
این پژوهش نشان می‌دهد که آلزایمر اجتناب‌ناپذیر نیست و با شناخت سازوکارهای مغزی این افراد، می‌توان به روش‌های نوینی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر و بیماری‌های مشابه دست یافت.
source