یک استاد دانشگاه در گفتوگو با آناتک بیان کرد
تقریبا از ابتدای دهه ۲۰۰۰ تا امروز، تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی تحولات بزرگی در سبک زندگی انسان ایجاد کرده‌اند. اما در کنار همه فرصت‌ها، چالش‌های تازه‌ای هم به وجود آمده است؛ یکی از مهم‌ترین آنها «دیجیتال‌زدگی» است.
«دیجیتال‌زدگی» پدیده‌ای است که ذهن را آشفته می‌کند، تمرکز را می‌گیرد و حتی می‌تواند زمینه‌ساز افسردگی باشد. برای بررسی این موضوع و یافتن راهکار‌های رهایی از آن، خبرنگار آناتک با سیروان اسماعیلی مجیدی، روانشناس و استاد دانشگاه آزاد گفتوگو کرده است که در ادامه می‌خوانید.
دیجیتال‌زدگی از چه زمانی آغاز شد و چرا امروز به یک مشکل جدی تبدیل شده است؟
مشکل دیجیتال شدن زندگی تقریباً از اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد. آن زمان اپلیکیشن‌هایی مثل وایبر و تانگو بودند و بعد‌ها تلگرام، فیسبوک و اینستاگرام جای آنها را گرفتند. وقتی افراد ساعت‌های طولانی در این فضا‌ها غرق می‌شوند و حجم زیادی از داده‌ها و تصاویر را بی‌وقفه می‌بینند، ذهن دچار آشفتگی می‌شود، تمرکز از بین می‌رود و حتی در حافظه و تصمیم‌گیری هم مشکل ایجاد می‌شود. این وضعیت را «دیجیتال‌زدگی» می‌نامیم.
برخی افراد این حالت را با خستگی یا حتی افسردگی مقایسه می‌کنند. تفاوت دیجیتال‌زدگی با این دو چیست؟
خستگی طبیعی است. شما یک روز کاری سخت دارید، شب استراحت می‌کنید و صبح دوباره با انرژی برمی‌گردید. اما در دیجیتال‌زدگی، فرد تا نیمه‌های شب در گوشی است، ذهنش آشفته می‌شود و با همان آشفتگی می‌خوابد و صبح هم همان‌طور بیدار می‌شود. این یک چرخه فرسایشی است.
افسردگی یک سندروم است؛ مجموعه‌ای از نشانه‌ها مثل خلق پایین، بی‌لذتی، گریه‌های مداوم و کاهش اشتها. دیجیتال‌زدگی خودش افسردگی نیست، اما می‌تواند فرد را مستعد آن کند، چون تمرکز و آرامش ذهنی را می‌گیرد.
چه عواملی بیشترین نقش را در بروز دیجیتال‌زدگی دارند؟ استفاده بیش‌ازحد از شبکه‌های اجتماعی یا سبک زندگی دیجیتال؟
هر دو عامل اثرگذارند. زندگی امروز تقریباً همه‌چیز را آنلاین کرده است، اما تفاوت مهمی وجود دارد. اگر شما آنلاین هستید برای کار، جلسه یا ارتباط واقعی، این با وقت‌گذرانی بی‌هدف در اینستاگرام یا تلگرام فرق دارد. مشکل اصلی زمانی رخ می‌دهد که استفاده از فضای مجازی بدون هدف و مداوم باشد.
تحقیقات نشان داده‌اند کسانی که بیش از 3 تا 5 ساعت در روز در فضای مجازی هستند، قشر خاکستری مغزشان که مسئول پردازش اطلاعات و قضاوت است دچار افت عملکرد می‌شود
موضوع «سم‌زدایی دیجیتال» به چه معناست و چه راهکار‌هایی برای کاهش وابستگی به گوشی وجود دارد؟
درست مثل اعتیاد به مواد که برای ترک نیاز به سم‌زدایی دارد، در اعتیاد به فضای دیجیتال هم همین‌طور است. فرد باید زمان مشخصی برای استفاده از گوشی و شبکه‌های اجتماعی تعیین کند. تحقیقات نشان داده‌اند کسانی که بیش از 3 تا 5 ساعت در روز در فضای مجازی هستند، قشر خاکستری مغزشان که مسئول پردازش اطلاعات و قضاوت است دچار افت عملکرد می‌شود. برای سم‌زدایی می‌توان قانون خانوادگی گذاشت، مثلاً در مهمانی‌ها گوشی‌ها خاموش شوند و در سبدی قرار گیرند. یا اینکه قبل از خواب حداقل دو ساعت از گوشی فاصله گرفت و صبح هم بلافاصله پس از بیدار شدن سراغ آن نرفت. جایگزین‌هایی مثل ورزش، کار‌های گروهی، دیدار با دوستان و فعالیت‌های خانوادگی هم بسیار مهم‌اند.
source