تفکیک منابع و مصارف؛ طراحی ۴۹ اقدام حوزه مدیریت منابع آبی در ۳۱ استان کشور

سخنگوی صنعت آب کشور در گفت‌وگو با آنا

سخنگوی صنعت آب کشور از تدوین برنامه جامع مقابله با بحران آب بر اساس جدول ۷ ماده ۳۷ برنامه هفتم توسعه خبر داد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ امروز دیگر شرایط خطرناک آبی در کشور بر هیچ کس پوشیده نیست. با ادامه خشکسالی طولانی مدت در کشور بحران آب بسیار ملموس تر از گذشته پا به زندگی روزمره ایرانیان گذاشته است . در همین راستا بدیهی است که بایستی همراه با اقدامات زودبازده در زمینه مدیریت منابع آبی برای آینده آبی کشور نیز چاره اندیشی کنیم. به همین جهت در راستای بررسی راهکار‌های کاهش ناترازی آب و مقابله با بحران آبی کشور، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آنا به تشریح اقدامات انجام‌شده و برنامه‌های آتی در این زمینه پرداخت.

بزرگ‌زاده با اشاره به اهمیت موضوع ناترازی منابع و مصارف آب در کشور اظهار داشت: بدون تردید، مهم‌ترین مشکل زیست‌محیطی کشور، بارگذاری اضافه بر منابع آبی در نقاط مختلف است. در جدول ۷ ماده ۳۷ برنامه هفتم توسعه، مقادیر کمی برای کاهش ناترازی و کنترل مصارف از منابع مختلف پیش‌بینی شده است.

به گفته وی، در این جدول برنامه‌ریزی شده است که ۱۵ میلیارد مترمکعب ناترازی آب کشور تا پایان سال برنامه کاهش یابد. همچنین در بخش مصارف، مقرر شده مصرف آب بخش کشاورزی از ۸۰ میلیارد مترمکعب به ۶۵ میلیارد مترمکعب کاهش یابد.

بزرگ‌زاده ادامه داد: برای منابع آب سطحی، زیرزمینی، آب‌های نامتعارف و مصارف صنعتی نیز اعداد کمی مشخص شده است. این اعداد ملی، در نخستین گام، بین ۳۱ استان کشور با توجه به شرایط هر منطقه تقسیم و سرجمع مشخص شد که هر استان از چه منابعی و به چه میزان می‌تواند برداشت کند؛ اعم از آب سطحی، زیرزمینی، پساب یا آب دریا.

وی تصریح کرد: در ادامه، این منابع به مصارف مختلف تفکیک شدند؛ مشخص شد که از منابع زیرزمینی، چه مقدار به شرب، صنعت، کشاورزی و خدمات اختصاص یابد. همچنین همین تفکیک برای منابع سطحی، پساب، و آب دریا نیز انجام شد. برای نمونه، از آب دریا در برخی موارد برای مصارف شرب نیز استفاده می‌شود و در مورد پساب نیز مشخص کردیم کدام بخش‌ها باید به طبیعت بازگردد و کدام قابل استفاده است.

بزرگ‌زاده افزود: این تحلیل‌ها به صورت جداول تفکیک منابع و مصارف تنظیم شد و منطبق با اهداف جدول ۷ برنامه هفتم توسعه است.

سخنگوی صنعت آب کشور از طراحی گزارش‌هایی برای هر یک از ۳۱ استان خبر داد و اظهار داشت: این گزارش‌ها برای استانداران محترم ارسال شد. هر یک از گزارش‌ها مبتنی بر تحقق اهداف کمی منابع و مصارف همان استان با شرایط خاص آن منطقه طراحی شده‌اند و شامل پنج برنامه اصلی با عناوین تأمین و توزیع آب، مدیریت مصرف و تقاضا، مدیریت مخاطرات آبی، اصلاحات نهادی و بهبود فضای کسب‌وکار و حفاظت از منابع طبیعی است. 

برنامه صنعت آب برای کاهش ناترازی و مقابله با بحران آبی کشور 

وی ادامه داد: در مجموع، برای تحقق این برنامه‌ها ۴۹ اقدام طراحی شده است که در قالب گزارش‌های مجزا به استانداران محترم ارائه گردید. این اقدام طبق رهنمود رئیس‌جمهور محترم انجام شد. ایشان تأکید کردند که برنامه‌ها و جداول منابع و مصارف با استانداران مکاتبه شود تا استان‌ها نیز در این فرآیند فعال باشند و نظرات خود را ارائه دهند. درواقع هدف این است که یک توافق ملی واقعی شکل گیرد.

بزرگ‌زاده با اشاره به تصویب اقدامات اولیه در سطح ملی گفت: این اقدامات در کمیته تخصصی شورای عالی آب مصوب شده‌اند. این کمیته شامل معاونان وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، محیط زیست، سازمان برنامه و بودجه، وزارت کشور، مدیریت بحران و دو کارشناس منتخب رئیس‌جمهور است و آنچه تاکنون تدوین شده مورد تأیید کمیته تخصصی شورای عالی آب قرار گرفته است.

وی افزود: مصوبات کمیته تخصصی شورای آب اکنون که به استان‌ها ارسال شده و از آنها درخواست کردیم در کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان‌ها نیز این برنامه‌ها و جداول را بررسی کرده و متناسب با شرایط محلی، پیشنهادات اجرایی خود را ارائه دهند. در این کارگروه‌ها دستگاه‌های ذی‌ربط و نهاد‌های محلی حضور دارند. همچنین توصیه کردیم که از ظرفیت دانشگاه‌های محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) نیز استفاده شود.

سخنگوی صنعت آب کشور اظهار امیدواری کرد: پس از بازخورد استان‌ها، نسخه نهایی در سطح ملی تنظیم شود و در جلسه آتی استانداران سراسر کشور که با حضور سه استاندار و ریاست رئیس‌جمهور برگزار می‌شود، به تصویب برسد و یک حرکت ملی با ابلاغ عمومی آغاز گردد.

لزوم کاهش ۴۵ درصدی مصرف آب کشاورزی در تهران

وی در پاسخ به این پرسش خبرنگارآنا که چقدر زمان می‌برد تا نتایج این اقدامات در بهبود وضعیت منابع آب کشور مشاهده شود، گفت: باید کاهش مصرف محقق شود. به عنوان نمونه، در اطراف تهران باید ۴۵ درصد مصرف کشاورزی کاهش یابد. در کرج نیز کمبود‌های جدی داریم. باید توجه داشت که نمی‌شود هم کشاورزی را توسعه داد، هم آب شرب را تأمین کرد و هم همه منابع را به شکل فعلی برداشت نمود. برای تهران، مصرف آب زیرزمینی برای شرب باید حداقل ۳۰ درصد کاهش یابد و برای کشاورزی نیز بیش از ۳۰ درصد کاهش ضروری است و برای مشاهده نتیجه این موارد باید به وقوع بپیوندد.

بزرگ‌زاده تأکید کرد که تحقق این اهداف نیازمند عزم و باور ملی است و افزود: همه کسانی که زیست‌بوم ایران را دوست دارند، با هر فرهنگ و اعتقادی، باید درباره چند اصول اساسی از جمله پایبندی به قوانین و مقررات بالادستی، پایداری زیست‌بوم و تأمین رفاه عمومی شهروندان اعتقاد راسخ داشته باشند و به آن ها پایبند باشند. 

سخنگوی صنعت آب کشور در پایان تصریح کرد:  ما باید این توافقات را مبنای اقدام جمعی قرار دهیم و خود را نسبت به انجام آن متعهد بدانیم. اقدام مهم بعدی باید این باشد که مدیریت آب را به سطح شهروندان و اشخاص بیاوریم. یعنی به گونه‌ای فرهنگ‌سازی و اقدام شود که هر فرد، در خلوت خود، خود را مدیر صیانت از آب بداند و رفتار مصرفی خود را کنترل کند. تحقق این هدف مستلزم نقش‌آفرینی رسانه‌ها است.