بررسی Fujifilm GFX100RF؛ انقلابی در دنیای دوربین‌های میان‌فرمت

1

سنسورهای دوربین با فرمت متوسط را دست‌کم نگیرید؛ این سنسورها بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی هستند که از نامشان برمی‌آید. سنسور ۱۰۲ مگاپیکسلی عظیم که در دل GFX100RF جا گرفته، تقریباً چهار برابر بزرگ‌تر از سنسور APS-C استفاده‌شده در دوربین جمع‌وجور و محبوب X100VI است.

این که فوجی‌فیلم موفق شده چنین سنسور بزرگی را در بدنه‌ای با طراحی رنج‌فایندر جا دهد ـ آن هم در حالی که رقبای سیستم‌دوربینی در مقابلش چاق و سنگین به نظر می‌رسند ـ دستاوردی بزرگ به‌حساب می‌آید.

کیفیت تصویر بی‌رقیب در کنار انعطاف‌پذیری بالا

بزرگی سنسور، فرصت طلایی برای بزرگ‌نمایی دیجیتال

وقتی این همه پیکسل در اختیار دارید، می‌توانید به‌راحتی از برش تصویر و بزرگ‌نمایی دیجیتال بهره ببرید، بدون این‌که افت کیفیت چشم‌گیری را تجربه کنید. در واقع، این قابلیت‌ها باعث می‌شود بسیاری از لنزهای زوم دیگر ضرورتی نداشته باشند.

بازگشت به گذشته با انتخاب نسبت تصویر

فوجی همچنین سری به آرشیو خود زده و ویژگی جالبی را دوباره زنده کرده: پیچ انتخاب نسبت تصویر. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد عکس‌هایی پانورامیک بگیرند که یادآور دوربین‌های کلاسیک فیلمی فوجی هستند.

رقابت مستقیم با Leica Q3، اما با قیمتی پایین‌تر

انعطاف‌پذیری فرمت، احتمالاً نظر عکاسان خیابانی را که به‌طور معمول به سمت دوربین لوکس Leica Q3 می‌رفتند، جلب خواهد کرد؛ آن‌هم در حالی که سنسور Leica Q3 فول‌فریم است و کوچک‌تر از GFX100RF. نکته مهم دیگر این است که با قیمت ۴۸۹۹ دلار (یا ۴۶۹۹ پوند)، این دوربین از رقیب آلمانی خود بسیار ارزان‌تر است. البته هنوز هم گران محسوب می‌شود و تقریباً سه برابر قیمت X100VI است.

طراحی و ساخت: ترکیبی از بلوغ و زیبایی

شبیه X100VI، اما بالغ‌تر و حرفه‌ای‌تر

واضح است که کوچک‌ترین و سبک‌ترین مدل سری GFX تا به امروز، شباهت زیادی به X100VI دارد ـ گویی همان مدل رشد کرده است! از آنجایی که مدل X100VI از زمان عرضه همواره نایاب بوده، فوجی احتمالاً سعی کرده با الهام گرفتن از آن، موفقیتی دوباره را رقم بزند.

متریال لوکس و کیفیت ساخت کم‌نظیر

استایل کلاسیک با طراحی الهام‌گرفته از گذشته و صفحه بالایی فلزی که با دقت بالا ماشین‌کاری شده، حس یک کالای لوکس را به کاربر القا می‌کند. این محصول از نظر کیفیت ساخت، با برند لایکا برابری می‌کند.

وزن مناسب با در نظر گرفتن اندازه سنسور

با وزن ۷۳۵ گرم (شامل باتری و کارت حافظه)، این دوربین با توجه به نوع سنسورش، بسیار قابل‌حمل محسوب می‌شود. البته وقتی هود لنز و حلقه آداپتور را به لنز ثابت ۳۵ میلی‌متری متصل می‌کنید، طول کلی دوربین تقریباً دو برابر می‌شود. البته این مجموعه به مقاومت در برابر آب‌وهوا کمک می‌کند و برای عکاسی در شرایط بارانی ضروری است.

چگونه فوجی چنین بدنه‌ای را کوچک‌سازی کرد؟

• عدم استفاده از منظره‌یاب نوری؛ در عوض، منظره‌یاب الکترونیکی و صفحه‌نمایش لمسی LCD ارائه شده است.
• استفاده از شاتر برگ (Leaf Shutter) به‌جای شاتر صفحه‌ای، که در بیشتر دوربین‌های بدون‌آینه استفاده می‌شود.
• دیافراگم f/4.0 که اگرچه خوب است، اما نمی‌تواند عمق میدان نرم و رؤیایی لایکا Q3 را فراهم کند.
• عدم وجود لرزش‌گیر درون بدنه (IBIS).

منظره‌یاب الکترونیکی فوق‌العاده با رزولوشن بالا

با این‌که شخصاً دلم برای منظره‌یاب ترکیبی عالی X100VI تنگ شد، اما منظره‌یاب الکترونیکی GFX100RF با رزولوشن ۵.۷۶ میلیون نقطه‌ای واقعاً بی‌نقص بود. روشنایی کافی، نرخ تازه‌سازی بالا و قابلیت نمایش نسبت تصویر انتخابی با خطوط نیمه‌شفاف، همه باعث راحتی در کادربندی می‌شوند.

ویژگی‌ها و کنترل‌ها: همه‌چیز در دسترس

پیچ‌ها و کنترل‌های فیزیکی برای تجربه‌ای دل‌نشین

با وجود طراحی جمع‌وجور، GFX100RF از نظر کنترل‌های فیزیکی کم‌وکاستی ندارد. کاربر می‌تواند بدون جدا شدن از منظره‌یاب، همه چیز را تنظیم کند. چیدمان کنترل‌ها برای طرفداران فوجی کاملاً آشناست، البته موارد جدیدی هم اضافه شده‌اند.

پیچ ISO با طراحی هوشمندانه

پیچ ایزو که از X100VI به ارث رسیده، با چرخش و بلند شدن کار می‌کند و فضای زیادی را صرفه‌جویی می‌کند. این پیچ اطلاعات ایزو را از یک پنجره کوچک نمایش می‌دهد. اطراف آن، پیچ جبران نوردهی، پیچ‌های جلویی و پشتی قابل‌تنظیم و دکمه شاتر قرار گرفته‌اند، بدون این‌که شلوغ به نظر برسند.

کنترل‌های زیر انگشت اشاره؛ نیازمند کمی عادت

انگشت اشاره وظایف زیادی بر عهده دارد: روشن/خاموش کردن دوربین، زوم و کنترل یکی از پیچ‌های فرمان. زمان می‌برد تا جای همه‌شان را به خاطر بسپارید. اهرم دوطرفه کنار آن نیز کارایی زیادی دارد؛ با فشردن کوتاه یا بلند می‌توان حالت منظره‌یاب یا فیلتر ND داخلی را کنترل کرد. یک دکمه Fn هم در این قسمت وجود دارد که کاملاً قابل شخصی‌سازی است.

پیچ انتخاب نسبت تصویر؛ تازه و جذاب

ابتدا به دلیل قرارگیری عمودی آن، عادت کردن به پیچ انتخاب نسبت تصویر کمی سخت بود. اما چون به‌راحتی قابل برخورد اتفاقی نیست و در مرکز توجه قرار دارد، ابزاری عالی برای خروج از قالب سنتی نسبت ۴:۳ به‌حساب می‌آید.

کنترل روی لنز؛ مخصوص علاقه‌مندان به فیلم شبیه‌سازی‌شده

روی بدنه لنز نیز یک حلقه کنترل اضافی وجود دارد که می‌توان آن را برای مواردی مثل مرور شبیه‌سازهای فیلمی فوجی تنظیم کرد. کلیک‌های دقیق حلقه دیافراگم نیز هنگام چرخاندن حس لذت‌بخشی ایجاد می‌کنند.

موقعیت خوب دکمه‌ها در پشت دوربین

بقیه دکمه‌ها و جوی‌استیک تنظیم نقطه فوکوس، دقیقاً زیر شست قرار دارند. تنها دکمه Q است که باید کمی انگشت را کش دهید تا به آن برسید، که البته خیلی هم مورد استفاده قرار نمی‌گیرد چون پیچ‌های فرمان کافی وجود دارد.

رابط کاربری منویی ساده و کاربردی

رابط منویی فوجی با جوی‌استیک کنار صفحه‌نمایش و حتی لمس یا سوایپ روی LCD کاملاً سازگار است. این صفحه‌نمایش فقط به بالا و پایین می‌چرخد که برای گرفتن عکس از زاویه‌های خاص خوب است، اما برای ولاگرها و علاقه‌مندان به سلفی مناسب نیست.

عملکرد: تمرکز بر عکاسی

این دوربین پیش از هر چیز برای عکاسی ثابت طراحی شده است. در حالی‌که GFX100RF قابلیت ضبط ویدئو با کیفیت 4K را دارد و دو پورت ۳.۵ میلی‌متری در کناره‌اش برای میکروفون و مانیتورینگ صدا تعبیه شده‌اند، اما نرخ فریم آن به ۳۰ فریم بر ثانیه محدود می‌شود – که نصف نرخ دوربین ارزان‌تر X100VI است که حتی توانایی فیلم‌برداری با کیفیت 6.2K/30p را هم دارد. دوربین Leica Q3 هم امکان فیلم‌برداری 8K/30p را فراهم می‌کند.

در سمت راست بدنه، دریچه‌ای باز می‌شود که دو اسلات کارت حافظه SD UHS II را آشکار می‌کند. پیشنهاد من این است که هر دو اسلات را پر کنید، چون فایل‌هایی که این دوربین تولید می‌کند واقعاً حجیم هستند. عکس‌های RAW به‌طور متوسط بالای ۱۰۰ مگابایت حجم دارند و JPEGها هم فاصله چندانی ندارند. سرعت نوشتن کارت‌ها برای عملکرد عکاسی پی‌درپی با سرعت ۶ فریم بر ثانیه کاملاً کافی است؛ چیزی که برای عکاسی خیابانی یا منظره که فو‌جی برای آن طراحی شده، کاملاً مناسب به نظر می‌رسد.

طول عمر باتری دوربین GFX100RF واقعاً من را تحت تأثیر قرار داد. در یک روز توانستم بیش از ۵۰۰ عکس بگیرم و هنوز کمی شارژ باقی مانده بود. شارژ از طریق USB-C هم سرعت مناسبی دارد.

پردازنده تصویر X-Processor 5 که قبلاً امتحان خود را پس داده، در این دوربین نیز عملکرد فوکوس بسیار خوبی دارد. قابلیت شناسایی سوژه مبتنی بر هوش مصنوعی برای انسان‌ها، حیوانات و وسایل نقلیه – یعنی ۹۹ درصد چیزهایی که یک عکاس خیابانی ممکن است بخواهد ثبت کند – واقعاً خوب است، حتی اگر در سطح اول کلاس جهانی نباشد. داشتن دکمه‌های قابل شخصی‌سازی برای غیرفعال‌کردن سریع این قابلیت هنگام عکاسی از مناظر شهری هم بسیار کاربردی است تا رهگذران مزاحم فوکوس نشوند.

دیافراگم نسبتاً معمولی f/4.0 در طول روز محدودیتی ایجاد نمی‌کند، فوکوس تقریباً بی‌صدا عمل می‌کند و به‌ندرت نیاز به جستجوی سوژه دارد. لنز در حداکثر وضوح تصویر فوق‌العاده تیز است و جزئیاتی که سنسور ثبت می‌کند را به‌خوبی نشان می‌دهد. حتی وقتی کراپ یا زوم می‌کنید، کیفیت حفظ می‌شود. در نور کم باید کمی بیشتر فکر کرد، معمولاً با افزایش ایزو؛ من توانستم با ایزو ۶۴۰۰ صحنه‌های شبانه خیابانی را به‌خوبی ثبت کنم. حتی سرعت شاتر ۱/۳۰ هم قابل استفاده بود، اگرچه نیاز به آزمون‌وخطا بیشتر می‌شود.

کیفیت تصویر: نسبت طلایی

همیشه می‌توان روی فوجی‌فیلم برای ارائه عکس‌های فوق‌العاده از همان ابتدا حساب کرد. علم رنگ این دوربین بی‌نظیر است، با اشباع رنگ و تعادل رنگ سفید بسیار خوب تنظیم‌شده. حالت استاندارد گرمای طبیعی دارد و همه‌ی بیش از ۲۰ شبیه‌ساز فیلم فوجی نیز در دسترس هستند تا بتوانید حال‌وهوایی خاص به صحنه‌های معمولی بدهید.

های‌لایت‌های کم‌رنگ و کنتراست شدید Nostalgic Negative و Classic Chrome برای عکاسی خیابانی عالی هستند. رنگ‌های زنده‌تر Velvia برای نمایش رنگ گل‌ها یا ماشین‌های عبوری انتخاب ایده‌آلی بودند. نسبت تصویر 65:24 که توسط دوربین فیلم Hasselblad Xpan در دهه ۹۰ میلادی معروف شد، فوراً به عکس‌ها جلوه‌ای سینمایی می‌دهد. این جلوه در کنار شبیه‌ساز فیلم Eterna که از نگاتیوهای فیلم‌های سینمایی الهام گرفته، دوچندان می‌شود.

فایل‌های RAW با عمق رنگ ۱۶ بیت مقدار زیادی دامنه دینامیکی را ثبت می‌کنند و اگر هنگام عکاسی پی‌درپی به ۱۴ بیت کاهش یابد، افت چشمگیری در اطلاعات تصویر نخواهید داشت. فایل‌های RAW تمام خروجی سنسور را حفظ می‌کنند، بنابراین همیشه یک نسخه پشتیبان دارید اگر تصمیم گرفتید از زوم دیجیتال، برش کادر یا شبیه‌ساز فیلمی که انتخاب کرده‌اید صرف‌نظر کنید.

بله، برش دادن سنسور و انتخاب نسبت‌های تصویر باریک‌تر باعث کاهش چشمگیر پیکسل‌ها می‌شود – اما در یک مقایسه برابر، GFX100RF هنوز هم با دوربینی فول‌فریم با لنز ۳۵ میلی‌متری و وضوح ۶۲ مگاپیکسل (مثل Leica Q3) و یک دوربین APS-C با لنز ۵۰ میلی‌متری و وضوح ۳۱ مگاپیکسل (مثل X100VI) برابری می‌کند. در نتیجه هیچ ترکیب زوم و کراپی نبود که راضی‌کننده نباشد، چه برای اشتراک در شبکه‌های اجتماعی و چه برای چاپ حرفه‌ای.

دوربین دارای قابلیت کاهش نویز در نوردهی‌های طولانی است، اما باید منتظر بمانید تا پردازش آن تمام شود. مثلاً یک نوردهی دو دقیقه‌ای، دو دقیقه دیگر زمان برای پردازش نیاز دارد. البته همیشه می‌توانید این ویژگی را خاموش کرده و نویز را در مرحله ویرایش حذف کنید.

جمع‌بندی Fujifilm GFX100RF

دوربین‌هایی مانند GFX100RF خیلی کم پیدا می‌شوند. ترکیب منحصربه‌فرد سنسور بزرگ با بدنه‌ای جمع‌وجور، این دوربین را به ستاره‌ای در عکاسی خیابانی تبدیل کرده است و مصالحه‌هایی که برای رسیدن به این طراحی شده، نسبتاً ناچیزند. نبود لرزش‌گیر داخلی فقط زمانی اهمیت دارد که بخواهید کاملاً در شب عکاسی کنید و دیافراگم f/4.0 هم آن‌قدر محدود نیست که جلوه‌های بوکه زیبا را غیرممکن کند.

قابلیت زوم دیجیتال بدون کاهش کیفیت محسوس، انعطاف زیادی در اختیار شما می‌گذارد و شبیه‌سازهای فیلم و دکمه تغییر نسبت تصویر، خروجی JPEG‌های بی‌نقصی ارائه می‌دهند – بدون نیاز به ویرایش.

قیمت نجومی و تمرکز انحصاری بر عکاسی ثابت باعث می‌شود مخاطب این دوربین بسیار خاص‌تر از X100VI باشد و شاید به اندازه لایکا وجهه نمادین نداشته باشد. اما در عوض تصاویری با جزئیات خارق‌العاده و حس و حال درخشان در تقریباً هر شرایطی تولید می‌کند.

دوربینی واقعاً منحصربه‌فرد که عکس‌هایی بی‌نظیر ثبت می‌کند. شاید برای خیلی‌ها زیادی حرفه‌ای باشد، اما فرمت متوسط هیچ‌گاه تا این حد کوچک و سبک نبوده است.

مزایا:

• کیفیت تصویر خارق‌العاده با وضوح ۱۰۲ مگاپیکسل
• زوم دیجیتال و دکمه انتخاب نسبت تصویر برای انعطاف در عکاسی
• طراحی جمع‌وجور و ساخت بسیار عالی

معایب:

• فدا شدن لرزش‌گیر و دیافراگم برای حفظ اندازه کوچک
• امکانات پایه‌ای برای فیلم‌برداری
• بسیاری از خریداران توجیهی برای پرداخت هزینه‌ی بیشتر نسبت به X100VI نخواهند داشت.