نوربخش تاکید کرد؛ لزوم هوشیاری کسب‌و‌‌کارهای سنتی از تحول آفرینی هوش مصنوعی

رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران تاریخچه شکل‌گیری هوش مصنوعی در جهان را مربوط به دهه‌های میانی قرن بیستم؛ یعنی زمانی دانست که مفاهیم کامپیوتر و هوش مصنوعی در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ توسط آلن تورینگ مطرح شد و او محاسبات ماشینی را معرفی و آزمون معروف تورینگ را ارائه کرد.

نوربخش گفت: از آن زمان تاکنون، این حوزه دستخوش تحولات بسیاری شده است. البته در برخی بازه‌های زمانی، پیشرفت چشمگیری در این حوزه مشاهده نشد که به این دوران، «زمستان هوش مصنوعی» گفته می‌شود؛ دوره‌ای که پروژه‌های بزرگ در این زمینه به موفقیت نرسیدند و موجب رکود این فناوری شدند.

او ادامه داد: بااین‌حال، در سال‌های اخیر، به لطف پیشرفت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، حوزه‌هایی مانند یادگیری ماشین، شبکه‌های عصبی مصنوعی (Artificial Neural Networks)و مهم‌تر از همه، افزایش قدرت پردازشی و دسترسی به کلان‌داده‌ها (Big Data) تحولی اساسی در حوزه هوش‌ مصنوعی شکل گرفت. پردازنده‌های قدرتمند (GPU) و الگوریتم‌های یادگیری عمیق (Deep Learning) نیز به رشد چشمگیر این حوزه کمک شایانی کرده‌اند. همچنین، استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکارها به افزایش بهره‌وری و بهینه‌سازی فرآیندهای تکراری کمک کرد.

او با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های اخیر در این حوزه، هوش مصنوعی مولد (Generative AI) است، ادامه داد: ابزارهایی مانند ChatGPT و دیگر مدل‌های تولید متن، تصویر، ویدئو و صوت، فرآیندهایی مانند بازاریابی و تولید محتوا را به‌شدت متحول کرده‌اند. این فناوری‌ها، ابزارهای خلاقانه‌ای را در اختیار کسب‌وکارها قرار داده‌اند تا در فضای رقابتی، مزیت بیشتری کسب کنند. بنابراین به دلیل پیشرفت‌ها، تکنولوژی و کاربردهای گسترده و تاثیر اقتصادی که هوش مصنوعی ایجاد کرده، موجب بهینه شدن فرایندها و ارائه راه‌حل‌های جدید برای نوآوری و رشد کسب‌وکارها فراهم کرده است.

نوربخش در بخش دیگری از سخنانش، گزارشی از حضور هیات ایرانی در رویداد جهانی هوش مصنوعی دبی با عنوان «هوش مصنوعی، همه‌چیز» (AI Everything) پرداخت و گفت: یکی از مهم‌ترین رویدادهای جهانی در حوزه هوش مصنوعی، رویداد AI Everything‌ است که از سال ۲۰۱۹ با حمایت وزارت هوش مصنوعی امارات هر ساله برگزار می‌شود و بستری برای گفت‌وگو میان دولت‌ها، کسب‌وکارها و دانشگاه‌ها درباره تأثیرات اجتماعی و اقتصادی هوش مصنوعی فراهم می‌کند. تمرکز این رویداد بر حوزه‌هایی مانند توسعه پایدار، نوآوری در حمل‌ونقل، آموزش، کشاورزی، و همچنین چالش‌های قانونی و اخلاقی هوش مصنوعی است.

او با بیان اینکه در سال ۲۰۲۴، این رویداد با محوریت هوش مصنوعی مولد  Generative AI، یادگیری ماشین و نقش هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی برگزار شد، توضیح داد: این برنامه در سه بخش اصلی شامل سخنرانی‌های کلیدی، نمایشگاه تخصصی، و کارگاه‌های آموزشی با رویکرد تسهیل همکاری‌های جهانی در اقتصاد جدید هوش مصنوعی برپا شد؛ به طوری که در چهارم فوریه، اجلاس جهانی هوش مصنوعی در ابوظبی برگزار شد که شامل سخنرانی‌های کلیدی، مباحث سیاست‌گذاری، اهدای جوایز و فرصت‌های شبکه‌سازی بود. در پنجم و ششم فوریه نیز نمایشگاه جهانی هوش مصنوعی در مرکز نمایشگاهی دبی اکسپو سیتی، با حضور ۵۰۰ غرفه‌دار از شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های مختلف آغاز به کار کرد. در این رویداد، بیش از ۶۰ کشور حضور داشتند و شرکت‌هایی از ایران نیز در حدود ۱۴ استارت‌آپ در آن شرکت کردند. همچنین، نمایندگانی از کشورهای مختلف، از جمله استونی، تجارب خود را در حوزه هوش مصنوعی و سیاست‌گذاری‌های این فناوری ارائه کردند.

نوربخش در ادامه به محورهای اصلی رویداد پرداخت و گفت: یکی از محورها، بررسی و معرفی کاربرد هوش مصنوعی در صنایع مختلف بود که نقش این فناوری در بهبود فرآیندها، افزایش بهره‌وری و تحول در صنایعی مانند بانکداری، انرژی، آموزش، زیرساخت، مراقبت‌های بهداشتی، هنر، خرده‌فروشی و ورزش را ارائه می‌کرد. محور دیگر، سیاست‌گذاری و مدیریت هوش مصنوعی بود که تدوین چارچوب‌های قانونی و ایجاد هماهنگی جهانی برای بهره‌گیری مسئولانه از این فناوری در دستورکار قرار می‌داد.

به گفته نوربخش، ارائه محصولات و خدمات توسط استارت‌آپ‌های حوزه هوش مصنوعی، از جمله استارت‌آپ‌های ایرانی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه‌های فنی، برنامه‌نویسی و مهارت‌های مدیریتی با حضور اساتید دانشگاه‌ها و متخصصان بین‌المللی، برگزاری مذاکرات تجاری با استارت‌آپ‌ها به‌منظور جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی با حضور شرکت‌های پیشرو در هوش مصنوعی، ارائه راهکارهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای اتوماسیون فرآیندهای سازمانی، مدیریت مالی، زنجیره تأمین و خدمات مشتریان، معرفی ابزارهای هوش مصنوعی برای پیش‌بینی بازار و رفتار مشتریان و برگزاری جلسات B2B و مذاکرات تجاری با مدیران اجرایی، محققان و کارآفرینان حوزه هوش مصنوعی از جمله اقدامات و برنامه‌هایی بود که در این رویداد انجام گرفت.

او با بیان اینکه تیم ۱۰ نفره‌ای از اتاق در این رویداد حضور داشت که با تقسیم‌بندی دقیق، در بخش‌های مختلف شرکت کرده و اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک گذاشتند، افزود: این حضور فرصتی ارزشمند برای بررسی آینده بازارها، ایجاد ارتباطات تجاری و درک تغییرات ناشی از هوش مصنوعی در کسب‌وکارها فراهم کرد.

نوربخش در ادامه گفت: هوش مصنوعی نه‌تنها در بهینه‌سازی فرآیندهای داخلی سازمان‌ها مؤثر است، بلکه به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا مزیت رقابتی خود را در توسعه محصولات و بهبود تجربه مشتری افزایش دهند. نکته قابل‌توجه این است که هوش مصنوعی یک فناوری تحول‌آفرین (Disruptive Technology) محسوب می‌شود که قادر است الگوهای سنتی کسب‌وکار را دگرگون کند. بنابراین، شرکت‌هایی که همچنان به روش‌های سنتی فعالیت می‌کنند، باید نسبت به رقابت با کسب‌وکارهایی که از هوش مصنوعی بهره می‌برند، آگاه باشند؛ به‌ویژه در صنایعی مانند خرده‌فروشی، که پیش‌بینی رفتار مشتری اهمیت بالایی دارد، استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود فرآیندهای تصمیم‌گیری شود.

به گفته رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۲ ارزش اقتصادی ایجادشده توسط هوش مصنوعی بین حداقل و حداکثر ۱۳ تا ۲۲ تریلیون دلار باشد که سهم هوش مصنوعی مولد از این میزان حدود ۴ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود.