به گزارش رکنا، ویروس HPV (Human Papillomavirus) یک ویروس است که از طریق تماس جنسی یا تماس پوست به پوست منتقل میشود. این ویروس میتواند باعث ایجاد زگیل تناسلی، زگیلهای پوستی، و در برخی موارد به سرطان های مختلف مانند سرطان گردن رحم، سرطان مقعد، و سرطان حلق و دهان شود.
HPV بیش از ۱۵۰ نوع مختلف دارد که برخی از آنها بیضرر هستند و باعث بروز زگیلهای پوستی یا تناسلی میشوند، در حالی که برخی دیگر میتوانند منجر به تغییرات سلولی در بافتهای بدن شده و در نهایت به سرطان منتهی شوند.
واکسنهایی برای پیشگیری از برخی انواع پرخطر HPV وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا به سرطانهای ناشی از این ویروس را کاهش دهند.
علائم HPV
ویروس HPV ممکن است علائم خاصی ایجاد نکند و بسیاری از افرادی که به آن مبتلا میشوند، هیچ نشانهای ندارند. با این حال، در برخی موارد، علائم ممکن است ظاهر شوند که به شرح زیر هستند:
علائم | توضیحات |
---|---|
زگیلهای تناسلی | زگیلهای نرم، بیدرد و برجسته که در نواحی تناسلی، مقعد یا حتی دهان و گلو ظاهر میشوند. ممکن است به رنگ پوست یا صورتی/خاکی باشند. |
زگیلهای پوستی | زگیلهای سفت و خشک که معمولاً روی پوست دست و پا ظاهر میشوند. این زگیلها ممکن است رنگشان با پوست بدن متفاوت باشد. |
تغییرات سلولی | تغییرات غیرطبیعی در سلولهای گردن رحم (در زنان) که ممکن است به سرطان گردن رحم، مقعد، دهان یا گلو منتهی شوند. این تغییرات معمولاً بدون درد هستند و نیاز به آزمایشهای غربالگری دارند. |
سرطانها | انواع پرخطر HPV ممکن است باعث سرطانهای مختلف شوند، از جمله سرطان گردن رحم، مقعد، دهان و گلو. این سرطانها معمولاً علائم اولیه خاصی ندارند. |
1. زگیلهای تناسلی:
این زگیلها معمولاً نرم، بیدرد و برجسته هستند و میتوانند در نواحی تناسلی (واژن، آلت تناسلی، مقعد) یا حتی در دهان و گلو ظاهر شوند.
در برخی موارد، زگیلها ممکن است کوچک و بهصورت تودههای متعدد ظاهر شوند یا به صورت یک برجستگی بزرگ و منفرد دیده شوند.
زگیلها ممکن است به رنگ پوست، صورتی یا خاکی باشند و احساس ناراحتی یا خارش ایجاد کنند.
2. زگیلهای پوستی:
بعضی از انواع HPV میتوانند باعث ایجاد زگیلهای معمولی روی پوست شوند که در نواحی دست و پا ظاهر میشوند.
این زگیلها معمولاً سفت و خشک هستند و ممکن است رنگشان از پوست بدن متفاوت باشد.
3. تغییرات سلولی:
در برخی از افراد، HPV باعث تغییرات غیرطبیعی در سلولهای گردن رحم (در زنان) میشود که ممکن است به سرطانهای گردن رحم، مقعد، دهان یا گلو منتهی شوند.
این تغییرات سلولی معمولاً بدون درد یا علائم قابل توجهی هستند و برای شناسایی آنها نیاز به آزمایشهای غربالگری مانند پاپ اسمیر یا آزمایش HPV است.
4. سرطانها:
انواع پرخطر HPV ممکن است موجب سرطانهای مختلف شوند. این سرطانها معمولاً علائم اولیه خاصی ندارند، اما در مراحل پیشرفتهتر ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
درد در نواحی تناسلی، مقعد یا دهان
خونریزی غیرطبیعی از دستگاه تناسلی یا مقعد
مشکلات در بلع یا درد در گلو
درد یا خونریزی هنگام مقاربت جنسی
راههای انتقال HPV
ویروس HPV عمدتاً از طریق تماس مستقیم با پوست یا مخاط فرد آلوده منتقل میشود. مهمترین راههای انتقال HPV عبارتند از:
راه انتقال | توضیحات |
---|---|
تماس جنسی | انتقال از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی. حتی بدون نشانههای ظاهری، ویروس میتواند منتقل شود. |
تماس پوست به پوست | انتقال از طریق تماس مستقیم با پوست فرد آلوده. این شامل تماسهای جنسی غیرpenetrative یا تماس بدنی شدید میشود. |
تماس با سطوح آلوده | در شرایط نادر، از طریق تماس با سطوح یا اشیاء آلوده (مثل دوشها یا استخرها) در صورت وجود زگیلهای HPV. |
انتقال از مادر به نوزاد | در هنگام زایمان طبیعی، ویروس ممکن است از مادر به نوزاد منتقل شود و باعث زگیلهای تنفسی در نوزاد شود. |
تماس جنسی:
HPV بیشتر از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی منتقل میشود.
حتی اگر فرد هیچ نشانه یا زگیلی نداشته باشد، باز هم میتواند HPV را منتقل کند.
استفاده از کاندوم خطر انتقال HPV را کاهش میدهد، اما نمیتواند به طور کامل از انتقال این ویروس جلوگیری کند، زیرا این ویروس میتواند از قسمتهای بدن که پوشش داده نشدهاند نیز منتقل شود.
تماس پوست به پوست:
HPV میتواند از طریق تماس نزدیک پوست به پوست، مانند در آغوش گرفتن یا تماس بدنی شدید، منتقل شود. این نوع انتقال معمولاً در نواحی تناسلی یا مقعدی بیشتر مشاهده میشود.
تماس با سطوح آلوده:
در موارد نادر، HPV میتواند از طریق تماس با سطوح یا اشیاء آلوده منتقل شود، به ویژه اگر پوست آسیبدیده باشد. به عنوان مثال، استفاده از ابزارهای مشترک در حمامهای عمومی (مانند دوشها یا استخرها) در صورت وجود زگیلهای HPV ممکن است خطر انتقال ویروس را افزایش دهد.
انتقال از مادر به نوزاد:
در موارد نادر، HPV میتواند از مادر به نوزاد منتقل شود، به ویژه در هنگام زایمان طبیعی، به خصوص اگر مادر دچار زگیل تناسلی باشد. در این صورت، نوزاد ممکن است به نوعی بیماری به نام لارنژیت یا زگیلهای تنفسی مبتلا شود.
پیشگیری از HPV
پیشگیری از ویروس HPV میتواند شامل اقدامات مختلفی باشد که به کاهش خطر ابتلا به این ویروس و جلوگیری از عوارض آن کمک میکند. در اینجا چند روش پیشگیری آورده شده است:
روش پیشگیری | توضیحات |
---|---|
واکسیناسیون | واکسن HPV میتواند از ابتلا به انواع پرخطر HPV جلوگیری کند و توصیه میشود برای نوجوانان و جوانان. |
استفاده از کاندوم | استفاده از کاندوم خطر انتقال HPV را کاهش میدهد، اما نمیتواند به طور کامل از آن جلوگیری کند. |
کاهش تعداد شرکای جنسی | محدود کردن تعداد شرکای جنسی میتواند خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد. |
غربالگری منظم (برای زنان) | انجام پاپ اسمیر یا آزمایش HPV به صورت منظم میتواند تغییرات سلولی ناشی از HPV را شناسایی کند. |
واکسیناسیون در دوران نوجوانی | واکسیناسیون قبل از شروع فعالیت جنسی بهترین زمان برای پیشگیری از HPV است. |
آگاهی و آموزش | آموزش درباره راههای انتقال و علائم HPV به کاهش شیوع ویروس کمک میکند. |
عدم استفاده از ابزارهای مشترک | از استفاده از ابزارهایی مانند تیغ اصلاح یا حولههای مشترک برای کاهش خطر انتقال HPV باید خودداری کرد. |
1. واکسیناسیون:
واکسن HPV یکی از مؤثرترین روشهای پیشگیری است. این واکسن میتواند از ابتلا به انواع پرخطر HPV که ممکن است منجر به سرطان شوند، جلوگیری کند. واکسن HPV معمولاً برای نوجوانان و جوانان توصیه میشود.
واکسن معمولاً به صورت 2 یا 3 دوز در سنین 9 تا 26 سال تجویز میشود. همچنین، در برخی موارد برای افراد بالاتر از 26 سال نیز ممکن است واکسن پیشنهاد شود.
2. استفاده از کاندوم:
استفاده از کاندوم میتواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، اما نمیتواند به طور کامل از انتقال آن جلوگیری کند. این به این دلیل است که HPV میتواند از قسمتهای بدن که پوشیده نشدهاند نیز منتقل شود.
کاندوم برای کاهش خطر ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی نیز مفید است.
3. کاهش تعداد شرکای جنسی:
هرچه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، خطر ابتلا به HPV نیز افزایش مییابد. محدود کردن تعداد شرکای جنسی و داشتن روابط جنسی محافظتشده میتواند خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد.
4. غربالگری منظم (برای زنان):
برای زنان، انجام پاپ اسمیر (Pap smear) یا آزمایش HPV به صورت منظم (حداقل هر سه سال یکبار) میتواند تغییرات سلولی ناشی از HPV را شناسایی کرده و از بروز سرطانهای مربوط به آن جلوگیری کند.
در این آزمایشها، سلولهای گردن رحم بررسی میشوند تا هرگونه تغییر غیرطبیعی شناسایی شود.
5. واکسیناسیون در دوران نوجوانی:
بهترین زمان برای دریافت واکسن HPV قبل از شروع فعالیت جنسی است. این واکسن میتواند از ابتلا به انواع مختلف HPV که میتوانند موجب بیماریهای جدی شوند، پیشگیری کند.
6. آگاهی و آموزش:
آموزش افراد درباره ویروس HPV و راههای انتقال آن میتواند به کاهش شیوع ویروس کمک کند. همچنین، آگاهی از علائم و خطرات HPV میتواند در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتر کمککننده باشد.
7. عدم استفاده از ابزارهای مشترک:
برای جلوگیری از انتقال HPV از طریق تماس با سطوح آلوده، بهتر است از ابزارهایی مانند تیغهای اصلاح، حولهها و سایر وسایل شخصی به صورت مشترک استفاده نشود.
درمان HPV
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای خود ویروس HPV وجود ندارد. با این حال، بیشتر افراد مبتلا به این ویروس هیچ علامتی ندارند و سیستم ایمنی بدن آنها به طور خود به خود ویروس را از بدن دفع میکند. درمانهای موجود بیشتر به مدیریت علائم و مشکلات ناشی از HPV متمرکز هستند. در ادامه برخی از درمانهای متداول برای علائم و عوارض HPV آورده شده است:
نوع درمان | توضیحات |
---|---|
درمان زگیلهای تناسلی |
– داروهای موضعی (پودوفیلین، ایمیکویمود) برای از بین بردن زگیلها.
– کرایوتراپی (منجمد کردن زگیلها با نیتروژن مایع).
– الکتروکوتری (سوزاندن زگیلها با جریان الکتریکی).
– جراحی برای برداشتن زگیلها در موارد شدید.
|
درمان زگیلهای پوستی |
– درمان خانگی با کرمهای حاوی اسید سالیسیلیک.
– کرایوتراپی برای منجمد کردن زگیلها.
|
درمان تغییرات سلولی (برای زنان) |
– پاپ اسمیر و آزمایش HPV برای شناسایی تغییرات سلولی.
– لیزردرمانی یا کنایزر (LEEP) برای برداشتن سلولهای غیرطبیعی گردن رحم.
– کرایوتراپی برای منجمد کردن سلولهای غیرطبیعی.
|
درمان سرطانهای ناشی از HPV |
– جراحی برای برداشتن تومورها.
– شیمیدرمانی برای درمان سرطانهای پیشرفته.
– پرتو درمانی برای کاهش اندازه تومورها.
|
پیشگیری از پیشرفت سرطان | غربالگری منظم و شناسایی تغییرات سلولی به موقع میتواند از پیشرفت به سرطان جلوگیری کند. |
1. درمان زگیلهای تناسلی:
داروهای موضعی: داروهایی مانند پودوفیلین، ایمیکویمود و تریکلرواسیتیک اسید میتوانند برای درمان زگیلهای تناسلی استفاده شوند. این داروها به صورت کرم یا محلول برای از بین بردن زگیلها اعمال میشوند.
کرایوتراپی: در این روش، زگیلها با استفاده از نیتروژن مایع منجمد میشوند تا از بین بروند.
الکتروکوتری (برقدرمانی): استفاده از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیلها.
جراحی: در مواردی که زگیلها به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهند، ممکن است به صورت جراحی برداشته شوند.
2. درمان زگیلهای پوستی:
درمان خانگی: استفاده از کرمها یا محلولهایی که حاوی اسید سالیسیلیک هستند، میتواند به درمان زگیلهای پوستی کمک کند.
کرایوتراپی: مشابه درمان زگیلهای تناسلی، زگیلهای پوستی نیز میتوانند با استفاده از منجمد کردن به وسیله نیتروژن مایع درمان شوند.
3. درمان تغییرات سلولی (برای زنان):
پاپ اسمیر (Pap smear) و آزمایش HPV: این آزمایشها به شناسایی تغییرات سلولی در گردن رحم کمک میکنند که ممکن است به سرطان تبدیل شوند.
درمانهای سلولی غیرطبیعی:
لیزردرمانی: برای از بین بردن سلولهای غیرطبیعی در گردن رحم یا سایر نواحی.
کنایزر (LEEP): برداشتن بخشهای غیرطبیعی گردن رحم.
کراتیکوتومی (Cryotherapy): منجمد کردن سلولهای غیرطبیعی.
4. درمان سرطانهای ناشی از HPV:
اگر HPV باعث بروز سرطان شود (مانند سرطان گردن رحم، مقعد، یا دهان)، درمان به نوع سرطان و مرحله آن بستگی دارد و ممکن است شامل:
جراحی: برای برداشتن تومورها.
شیمیدرمانی: برای درمان سرطانهای پیشرفته.
پرتو درمانی: برای کاهش اندازه تومورها.
5. پیشگیری از پیشرفت سرطان:
برای افرادی که تغییرات سلولی خطرناک دارند، درمان به موقع میتواند از پیشرفت به سرطان جلوگیری کند. به همین دلیل، غربالگری منظم و شناسایی تغییرات سلولی در مراحل اولیه بسیار مهم است.
واکسن گارداسیل در پیشگیری از ابتلا به HPV
واکسن گارداسیل یک واکسن برای پیشگیری از عفونتهای ناشی از ویروس پاپیلوما انسانی (HPV) است. این واکسن بهویژه در پیشگیری از انواع مختلف HPV که میتوانند باعث سرطانها و زگیلهای تناسلی شوند، مؤثر است.
ویژگیها و کاربردهای واکسن گارداسیل:
پیشگیری از انواع مختلف HPV:
واکسن گارداسیل از 4 نوع مختلف HPV جلوگیری میکند:
HPV نوع 6 و 11: این انواع معمولاً باعث ایجاد زگیلهای تناسلی و زگیلهای تناسلی ناحیه مقعدی میشوند.
HPV نوع 16 و 18: این انواع پرخطر میتوانند باعث سرطانهایی مانند سرطان گردن رحم، مقعد، دهان و گلو شوند.
مؤثر در پیشگیری از سرطانها:
گارداسیل بهویژه در پیشگیری از سرطان گردن رحم در زنان، سرطان مقعد، سرطان دهان و گلو و سرطانهای سایر نواحی تناسلی مؤثر است.
توصیهشده برای چه افرادی است؟:
معمولاً برای نوجوانان و جوانان 9 تا 26 سال توصیه میشود. بهترین زمان برای دریافت واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی است، زیرا این واکسن از ابتلا به HPV قبل از قرار گرفتن در معرض ویروس پیشگیری میکند.
در برخی موارد، این واکسن میتواند برای افراد بالاتر از 26 سال نیز تجویز شود.
روش تزریق:
واکسن گارداسیل به صورت تزریق عضلانی در بازو انجام میشود.
معمولاً واکسن به صورت 2 یا 3 دوز در مدت زمان مشخص تجویز میشود (برای نوجوانان 9 تا 14 سال، 2 دوز و برای افراد بالای 15 سال، 3 دوز).
اثربخشی واکسن:
گارداسیل بیش از 90٪ از انواع پرخطر HPV که باعث سرطان میشوند و همچنین انواع HPV که باعث زگیل تناسلی میشوند را پیشگیری میکند.
عوارض جانبی واکسن:
عوارض جانبی گارداسیل معمولاً خفیف و موقتی هستند و شامل درد در محل تزریق، سرگیجه، تب یا سردرد میشود.
عوارض شدید نادر هستند، اما ممکن است شامل واکنشهای آلرژیک شدید باشد که در این صورت نیاز به درمان فوری وجود دارد.
اهمیت واکسن گارداسیل:
واکسن گارداسیل نقش مهمی در کاهش بروز سرطانهای مرتبط با HPV و مشکلات جدی بهداشتی ناشی از این ویروس دارد. این واکسن همچنین به کاهش شیوع زگیلهای تناسلی کمک میکند و در نهایت میتواند از بروز بیماریهای قابل پیشگیری جلوگیری کند.
بهترین سن برای تزریق واکسن گارداسیل
بهترین سن برای تزریق واکسن گارداسیل، 9 تا 14 سال است. در این سنین، سیستم ایمنی بدن بهطور مؤثری واکنش به واکسن را انجام میدهد و واکسن در پیشگیری از عفونتهای HPV به بهترین شکل ممکن عمل میکند.
گروه سنی | تعداد دوز و زمان تزریق | توضیحات |
---|---|---|
9 تا 14 سال | 2 دوز با فاصله 6 ماه | بهترین زمان برای تزریق واکسن است زیرا سیستم ایمنی بدن بهطور مؤثری واکنش نشان میدهد و فرد هنوز در معرض HPV قرار نگرفته است. |
15 سال و بالاتر | 3 دوز با فاصلههای 0، 2 و 6 ماه | واکسن همچنان مؤثر است، اما بهدلیل احتمال قرار گرفتن فرد در معرض ویروس، ممکن است اثرگذاری آن کمتر از گروههای سنی پایینتر باشد. |
26 سال و بالاتر | 3 دوز (در برخی موارد) | واکسن برای افرادی که هنوز به HPV مبتلا نشدهاند، میتواند مفید باشد، اما بهترین نتیجه پیش از شروع فعالیت جنسی بهدست میآید. |
برای نوجوانان 9 تا 14 سال:
این گروه سنی باید دو دوز واکسن گارداسیل را دریافت کنند. این دوزها معمولاً با فاصله 6 ماهه از یکدیگر تزریق میشوند.
در این سنین، هنوز فعالیت جنسی آغاز نشده است، بنابراین فرد در معرض ویروس HPV قرار نگرفته و واکسن بهطور مؤثرتر از ابتلا به این ویروس پیشگیری میکند.
برای افراد 15 سال و بالاتر:
اگر واکسن گارداسیل بعد از 15 سالگی تزریق شود، لازم است که سه دوز واکسن به فاصلههای 0، 2 و 6 ماه تزریق شود.
اگرچه واکسن در این گروه سنی نیز مؤثر است، اما تأثیر آن در جلوگیری از ابتلا به HPV به اندازه دوران پیش از شروع فعالیت جنسی ممکن نیست.
آیا ویروس hpv منجر به مرگ می شود؟
ویروس HPV بهطور مستقیم باعث مرگ نمیشود، اما در برخی موارد ممکن است منجر به مشکلات جدی بهداشتی شود که میتوانند خطرات جانی داشته باشند. این مشکلات معمولاً شامل سرطانهای مرتبط با HPV هستند. در ادامه چگونگی این ارتباط توضیح داده شده است:
نوع بیماری یا مشکل | توضیحات | خطرات احتمالی |
---|---|---|
سرطان گردن رحم | شایعترین سرطان مرتبط با HPV. در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، ممکن است به مرحلههای پیشرفته برسد. | تهدیدکننده زندگی در مراحل پیشرفته. |
سرطان مقعد | برخی انواع پرخطر HPV میتوانند باعث سرطان مقعد شوند. | در صورت عدم درمان، میتواند به مرگ منجر شود. |
سرطان دهان و گلو | HPV میتواند باعث سرطانهای دهان و گلو شود، بهویژه در افرادی که سیگار میکشند یا الکل مصرف میکنند. | تهدیدکننده زندگی در صورت عدم درمان و تشخیص زودهنگام. |
سرطان آلت تناسلی | HPV میتواند باعث سرطان آلت تناسلی در مردان شود. | در صورت عدم تشخیص و درمان، ممکن است خطرناک شود. |
سرطان واژن | زنان ممکن است به سرطان واژن مبتلا شوند که در نتیجه انواع پرخطر HPV است. | تهدیدکننده زندگی در مراحل پیشرفته. |
زگیلهای تناسلی | HPV معمولاً باعث ایجاد زگیلهای تناسلی میشود. این مشکل به خودی خود تهدیدکننده زندگی نیست، اما میتواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. | در صورت عدم درمان، ممکن است باعث مشکلات بهداشتی و اجتماعی شود، اما به مرگ منجر نمیشود. |
1. سرطانهای مرتبط با HPV:
برخی انواع پرخطر HPV (مانند نوع 16 و 18) میتوانند باعث تغییرات غیرطبیعی در سلولهای بدن شوند که در نهایت ممکن است به سرطان منجر شوند.
سرطان گردن رحم یکی از شایعترین سرطانهای مرتبط با HPV است. این نوع سرطان در صورتی که به موقع شناسایی و درمان نشود، میتواند به مراحل پیشرفتهتری برسد که ممکن است تهدیدکننده زندگی باشد.
سایر سرطانهای ناشی از HPV عبارتند از:
سرطان مقعد
سرطان دهان و گلو
سرطان آلت تناسلی
سرطان واژن
در صورتی که این سرطانها شناسایی و درمان نشوند، میتوانند به مرحلههای پیشرفته برسند و تهدیدکننده زندگی شوند.
2. پیشگیری و درمان زودهنگام:
اگر تغییرات سلولی ناشی از HPV به موقع شناسایی شوند (مثلاً از طریق آزمایشهای غربالگری مانند پاپ اسمیر برای زنان)، میتوان از بروز سرطان پیشگیری کرد یا آن را در مراحل اولیه درمان کرد.
واکسن گارداسیل نیز بهطور مؤثری از ابتلا به انواع پرخطر HPV که ممکن است منجر به سرطان شوند، پیشگیری میکند.
source